An Chéad Chogadh idir na Rómhánaigh agus na Giúdaigh

An Chéad Chogadh idir na Rómhánaigh agus na Giúdaigh
An Chéad Chogadh idir na Rómhánaigh agus na Giúdaigh

Judaea san 1ú aois

Dáta: 66-73 AD
Áit: Iúdáia
Toradh: Bua ag na Rómhánaigh
Céilí comhraic
Impireacht na Róimhe Rialtas sealadach na hIúdáia (66–68)
Ceannasaithe
Gessius Florus
Cestius Gallus
Veaspáisian
Títeas
Lucilius Bassus
Flavius Silva
Bar Giora
Gessius Florus
Gaius Cestius Gallus
Yohanan mi-Gush Halav
Eleazar ben Simon
Slua
70,000? 1,100,000?
Taismigh
Neamhaithnid Neamhaithnid

Tharla An Chéad Chogadh idir na Rómhánaigh agus na Giúdaigh idir na blianta 66 agus 73 AD. Thosaigh an t-éirí amach sa bhliain 66AD i Iúdáia de bharr aighneas idir lucht creidimh Ghiúdach agus na Gréagaigh.

I dtosach d'éirigh leis na Ghiúdaigh agus scriosadar agus mharaíodar an t-arm Rómhánach, timpeall sé mhíle saighdiúir, a bhí lonnaithe in Judaea fán am sin. Chuir sin olc nach beag ar na Rómhánaigh, a bhailigh arm láidir de 60,000 mhíle saighdiúir faoi cheannas Veaspáisian agus níos déanaí, tar éis Impire na Róimhe a dhéanamh de Veaspáisian sa bhliain 69, a mhac Títeas, a bheadh ina Impire freisin, le smacht a chuir ar na nGiúdaigh. Scriosadar agus réabadar an tír i rith blianta an t-éirí amach. Níor fhágadar cloch ar chloch de theampall mór na Ghiúdaigh.

Chuireadh timpeall milliún daoine chun bás agus rinneadh sclábhaí de chuid mhaith Ghiúdaigh eile i rith na mblianta seo.

Chuireadh dhá éiríthe amach eile faoi chos sa chéad bhliain dár gcionn, Cogadh Kitos (115-117AD) agus Éirí Amach Bar Kokhba (132-135 AD).

Deirtear gur de dheasca na húafáis seo is ea a thosaigh muintir an Judaea ag scaipeadh thart fán domhan mór. Bhí tionchar ollmhór ag na heachtraí seo ar stair an domhain amach ansin.