An Choméide Dhiaga

Laoi fada as Iodáilis a chum Dainté Ailigéirí is ea an Choiméide Dhiaga. Thosaigh sé á scríobh thart ar an mbliain 1308 agus chríochnaigh sé air sa mbliain 1320, bliain amháin roimh a bhás (1321). Meastar go bhfuil sé an phríomhobair litríochta na hIodáilise agus ar cheann de saothair na litríochta domhanda. Amharc ar an saoil eile sa dáin a léiríonn an chruinneshamhail mheánaoiseach mar a d’fhorbair sé go dtí an 14ú haois. Chabhraigh sé chun Tuscáinis (teanga an dáin) a bhunú mar an teanga chaighdeánach na hIodáile. Tá trí pháirt aige: Inferno (“Ifreann”), Purgatorio (“Purgadóir”) agus Paradiso (“Parthas”).

Comencia la Comedia, 1472

An chéad eagrán a tháinig i gcló ar an 11 Aibreán 1472.

Eachtraíonn bunbhrí na hinsinte an stáit anama tar éis an bháis, agus cuireann sí síos ceartas Dé mar pionós nó luach dlite. Cuirtear síos an taisteal Dainté tríd an Ifreann, an Purgadóir agus an Parthas. Go fáthchiallach, cuireann an dán síos taisteal an anama chun Dé ag tosú leis an aitheantas agus an diúltú peaca (Inferno), ag leanúint ar aghaidh leis an saol aithríoch Críostaí (Purgatorio), agus ag críochnú le héirí an anama chun Dé (Paradiso). Bunaíonn Dainté a chuid eolais ar an diagacht agus ar an bhfealsúnacht na hEaglaise Caitleacaí Rómhánaí (ar an bhfealsúnacht Thomás Acain go háirithe, a scríobhadh le Tomás sna Summa Theologica).

Aistriúcháin

Tá leagan Gaeilge de ann faoin teideal An Choiméide Dhiaga, scríofa le Pádraig De Brún agus foilsithe sa mbliain 1997. Céad aistriúcháin den Inferno a fhoilsíodh sa mbliain 1963.