Aonad Díoraithe SI
Aonad díoraithe SI a thugtar ar aonad tomhais atá díorthaithe ó cheann seacht mbunaonad, trí leas a bhaint as Córas Idirnáisiúnta na nAonad (SI). Tá siad éadoiseach, nó is féidir iad a chur in iúl mar tháirge de cheann amháin nó níos mó de na bonnaonaid, b'fhéidir scálaithe, de réir cumhachta [[Easpónant|easpónantúcháin]] oiriúnaí.
Bíonn ainmneacha speisialta ag an SI le haghaidh 22 de na haonaid dhíorthaithe (mar shampla, [[heirts]], an t-aonad tomhais SI le haghaidh [[minicíocht|minicíochta]] ), ach ní léiríonn na cuid eile ach cá has a dhíorthaigh siad: mar shampla, an cileagram in aghaidh an mhéadair chearnaigh (m2), IR a dhíorthaítear aonad limistéar; agus an cileagram sa mhéadar ciúbach (kg/m3 or kg m−3), an SI a dhíorthaítear ón aonad dlúis.
Nuair a scríobhtar ainmneacha na n-aonad díorthaíthe SI ina n-iomláine, baintear úsáid as litreacha cás íochtair. Mar sin féin, scríobhtar na siombailí do na haonaid ainmnithe i ndiaidh daoine leis an túslitir sa chás uachtair. Mar shampla, an tsiombail le haghaidh heirts "Hz"; ach is í an tsiombail le haghaidh méadar ná "m".[1]
Aonaid dhíorthaithe le hainmneacha speisialtaCuir in Eagar
Leagann an Córas Idirnáisiúnta na nAonad ainmneacha speisialta amach do 22 aonad díorthaithe, lena n-áirítear dhá aonad díorthaithe éadoiseach, an raidian (rad) agus an stearaidian (sr).
Ainm | iombail | Cainníocht | Coibhéisí | Coibhéisí na mbunaonad SI |
---|---|---|---|---|
heirts | Hz | minicíocht | 1/s | s−1 |
raidian | rad | uillinn | m/m | 1 |
stearaidian | sr | uillinn sholadach | m2/m2 | 1 |
niútan | N | fórsa, meáchan | kg⋅m/s2 | kg⋅m⋅s−2 |
pascal | Pa | brú, strus | N/m2 | kg⋅m−1⋅s−2 |
giúl | J | fuinneamh, obair, teas | N⋅m C⋅V W⋅s |
kg⋅m2⋅s−2 |
vata | W | [[Cumhacht| | J/s V⋅A |
kg⋅m2⋅s−3 |
cúlóm | C | Lucht leictreach nó cainníocht leictreachais | s⋅A F⋅V |
s⋅A |
Volta | V | Difríocht poitéinsil
voltas, difríocht poitéinsil leictreachais, fórsa leictreamaitigh, fórsa leictreaghluaisneach |
W/A J/C |
kg⋅m2⋅s−3⋅A−1 |
farad | F | toilleas leictreach | C/V s/Ω |
kg−1⋅m−2⋅s4⋅A2 |
óm | Ω | friotaíocht leictreach, coisceas leictreach, freasaitheacht leictreach |
1/S V/A |
kg⋅m2⋅s−3⋅A−2 |
símin | S | seoltas leictreach, |
1/Ω A/V |
kg−1⋅m−2⋅s3⋅A2 |
véibear | Wb | flosc maighnéadach | J/A T⋅m2 |
kg⋅m2⋅s−2⋅A−1 |
teisle | T | neart réimse mhaighnéadaigh, aonad floscdhlúis mhaighnéadaigh |
V⋅s/m2 Wb/m2 N/(A⋅m) |
kg⋅s−2⋅A−1 |
hanraí | H | ionduchtas leictreach | V⋅s/A Ω⋅s Wb/A |
kg⋅m2⋅s−2⋅A−2 |
céim Celsius |
°C | Teocht i gcomparáid le 273.15 K | K | K |
lumen | lm | Flosc lonrúil | cd⋅sr | cd |
lúman | lx | soilseas | lm/m2 | m−2⋅cd |
beicireil | Bq | radaighníomhaíocht (meathaí in aghaidh an aonaid ama) |
1/s | s−1 |
grae | Gy | dáileog ionsúite (de radaíocht ianaíoch) | J/kg | m2⋅s−2 |
síveart | Sv | coibhéis dháileogach (de radaíocht ianaíoch) | J/kg | m2⋅s−2 |
catal | kat | gníomhaíocht chatalaíoch | mol/s | s−1⋅mol |