Iarmhairt Doppler
Aistriú Doppler, an t-athrú i dtonnfhad nó minicíocht radaíochta—solais nó fuaime —a bhraitear nuair a bhíonn foinse na radaíochta faoi ghluaiseacht choibhneasta, i dtreo an bhrathadóra nó amach uaidh. Ainmnithe as Christian Doppler (1803-1853), fisiceoir is matamaiticeoir Ostarach.
Má bhíonn an fhoinse ag gluaiseacht i dtreo an bhrathadóra, bíonn an mhinicíocht níos mó is an tonnfhad níos lú ná mar a bheadh is an fhoinse ar fos. Más fuaim atá i gceist, méadaíonn airde an nóta sa chás seo. Más solas é, éiríonn an solas níos goirme (an gormaistriú). Nuair a bhíonn an fhoinse ar luas amach ón mbrathadóir, laghdaíonn airde an nóta fuaime agus éiríonn dath an tsolais níos deirge (an deargaistriú).
Sampla coitianta d'iarmhairt Doppler is ea an t-athrú in airde an nóta ó bhonnán otharchairr le linn dó teacht i dtreo duine agus imeacht uaidh. Baineann réalteolaithe feidhm aisti chun gluaisní na reanna spéire a iniúchadh ó na haistrithe datha a bhraitear sa solas a thagann chugainn uathu. Baineann teicneolaithe míochaine feidhm aisti chun staidéar a dhéanamh ar shreabhadh na fola sa chroí is fuileadáin ar fud na colainne le trealamh ultrafhuaime.[1]
Tagairtí
cuir in eagar- ↑ Hussey, Matt (2011). "Iarmhairt Aistriú Doppler". Fréamh an Eolais. Coiscéim. p. 220.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |