José Antonio Labordeta

José Antonio Labordeta Subías (Zaragoza, 10 Márta 1935 - 19 Meán Fómhair 2010) - amhránaí, scríbhneoir agus polaiteoir Spáinneach, teachta de chuid an pháirtí Chunta Aragonesista (VII y VIII legislaturas).

José Antonio Labordeta

(2009)
Ainm sa teanga dhúchais	(es) José Antonio Labordeta Subías
Beathaisnéis
Breith	10 Márta 1935 Zaragoza, An Spáinn
Bás	19 Meán Fómhair 2010 75 bliana d'aois Zaragoza, An Spáinn
Siocair bháis	Bás nádúrtha (Ailse phróstataigh)
Ball de Chomhdháil na dTeachtaí
30 Márta 2004 – 15 Eanáir 2008 Téarma parlaiminte: 8th legislature of Spain (en) Toghcheantar: Zaragoza (en) Toghadh i: Olltoghchán na Spáinne 2004
Ball de Chomhdháil na dTeachtaí
21 Márta 2000 – 2 Aibreán 2004 Téarma parlaiminte: 7th legislature of Spain (en) Toghcheantar: Zaragoza (en) Toghadh i: Olltoghchán na Spáinne 2000
Ball de Chortès d'Aragon
Iúil 1999 – Márta 2000
Faisnéis phearsanta
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Ollscoil Zaragoza
Gníomhaíocht
Réimse oibre	Litríocht na Spáinne, polaitíocht agus ceol
Suíomh oibre	Zaragoza
Gairm	polaiteoir, iriseoir, amhránaí is scríbhneoir, file, láithreoir teilifíse, scríbhneoir, múinteoir, amhránaí
Ball de pháirtí polaitíochta	Chunta Aragonesista Páirtí Sóisialach na hAragóine United Left (en)
Seánra	Filíocht agus amhrán agóide
Faoi thionchar	Jacques Brel, Georges Brassens, Léo Ferré, Paco Ibáñez agus Ovidi Montllor
Ainm cleite	El Abuelo Polonio Royo Alsina
Teangacha	An Spáinnis
Lipéad ceoil	Edigsa Fonomusic
Saothar
Saothar suntasach Canto a la libertad (en)
Teaghlach
Céile	Juana de Grandes (1963–2010), bás
Páiste	Ana Labordeta de Grandes, Ángela Labordeta de Grandes, Paula Labordeta de Grandes
Athair	Miguel Labordeta Palacios  agus Sara Subías Bardají
Siblín	Miguel Labordeta Subías, Manuel Labordeta Subías, Luis Labordeta Subías agus Donato Labordeta Subías
Gradam a fuarthas (6 Meán Fómhair 2010, 2010)  Grand Cross of the Civil Order of Alfonso X the Wise (en) (23 Márta 2010)  dochtúireacht oinigh ó Ollscoil Zaragoza (15 Eanáir 2010)  Gold Medal of Work Merit (en) (2008)  Gold Medal of Merit in the Fine Arts (en)

Saol

Mac le Miguel Labordeta agus Sara Subías, deartháir an fhile Miguel Labordeta, agus fear céile Juana de Grandes (neacht leis an Ghinearál Agustín Muñoz Grandes) a bhí ann. Bhí triúr iníonacha aige (Ana, Ángela y Paula).

Fuair sé a chuid oideachais sa Colegio Alemán de Zaragoza agus fuair cáilíocht sa Dlí agus sa bhFealsúnacht in Ollscoil Zaragoza, coláiste a bhronn Dochtúireacht Onórach air sa bhliain 2010. Chaith sé tamall ina mhúinteoir Tíreolaíochta, Staire agus Ealaíne. Sa bhliain 1972 bhunaigh sé an iris chultúrtha Andalán.

Bhí baint aige le bunú an pháirtí polaitíochta El Partido Socialista de Aragón sa bhliain 1976 agus níos déanaí sheas sé mar iarrthóir don Seanad ar son aontas na heite clé, Izquierda Unida. Mar bhall den Chunta Aragonesista (CHA), toghadh é mar theachta do Zaragoza sa bhliain 2000, agus ba é siúd ionadaí an pháirtí i gComhdháil na dTeachtaí go dtí an bhliain 2008.

Cé nár ghnóthaigh sé mórán vótaí riamh, tharraing sé go leor aird air féin lena fheachtas in aghaidh rannpháirtíocht na Spáinne san ionradh ar an Iaráic, No a la guerra, agus i gcoinne na scéime chun cúrsa abhainn an Ebro a athrú. Ba mhinic é i ngleic le teachtaí an Partido Popular agus chaith sé an masla seo leo: «A la mierda». Dúirt sé go bhféadfaí an mana sin a chur ar leac a uaighe.

D'éag sé den ailse go luath ar maidin ar an 19 Meán Fómhair 2010, in ospidéal Miguel Servet i Zaragoza.

Filíocht

Chomh maith lena ghníomhaíocht pholaitiúil bhí aithne ar Labordeta mar fhile agus mhaígh sé gurb í an fhilíocht a phríomhghairm. Bhí a dhánta á bhfoilsiú ón mbliain 1959 ar aghaidh, tamall maith sular thosaigh sé ag cur ceoil leo. Foilsíodh a shaothar sna leabhair seo a leanas:

• Sucede el pensamiento (1959)
• Las Sonatas (1965)
• Cantar y callar (1971)
• Treinta y cinco veces uno (1972)
• Tribulatorio (1973)
• Método de lectura (1980)
• Jardín de la memoria (1985)
• Diario de un náufrago (1988)
• Monegros (1994)

Prós

Foilsíodh saothair éagsúla machnaimh agus a chuimhní cinn chomh maith le prós cruthaíoch i rith a shaoil chomh maith, agus bhí sé ina cholúnaí i nuachtáin éagsúla.

Amhránaí

Tugadh aitheantas do Labordeta mar dhuine de na hamhránaithe/údair ba mhó sa Spáinn lena linn. I measc na n-amhrán ba cháiliúla a scríobh sé agus a chan sé tá «Canto a la libertad», «Aragón», «Me dicen que no quieres» agus «Banderas rotas».