Michael Jones (saighdiúir)
Saighdiúir Angla-Éireannach ab ea an Leifteanant-Ghinearál Michael Jones (d’éag Nollaig 1649) a throid ar son Rí Séarlas I le linn Chogadh Comhdhála na hÉireann ach a chuaigh isteach i dtaobh Pharlaiminte Shasana nuair a thosaigh Cogadh Cathartha Shasana. Tá clú air mar gheall ar a chuid bua ag Cath Chnoc Dhongan agus ag Cath Ráth Maonais, a d’éascaigh concas Chromail in Éirinn.
  | |
| Beathaisnéis | |
|---|---|
| Breith | 1606 Éire |
| Bás | 9 Márta 1649 42/43 bliana d'aois Baile Átha Cliath |
| Gníomhaíocht | |
| Gairm | saighdiúir |
| Gairm mhíleata | |
| Géillsine | An Chónaidhm |
| Brainse míleata | Confederate States Army (en)  |
Beathaisnéis cuir in eagar
Mac le Lewis Jones (1560–1646), Breatnach a shocraigh in Éirinn, agus a tháinig chun bheith ina Easpag Chill Dalua, bhí an Jones óg ina mhac léinn ag Lincoln’s Inn nuair a thosaigh an Cogadh Cathartha, ach throid sé in arm Séarlas I, Rí Shasana, na hÉireann agus na hAlban go luath i rith Éirí Amach na hÉireann 1641.[1]
Tar éis deireadh a chur leis an gcogaíocht in Éirinn i 1643 bheartaigh an páirtí antoisceach i measc Phrotastúnaigh na hÉireann Jones agus ionadaithe eile a sheoladh chun a dtuairimí ar an rí a bhrú le linn na caibidlíochta maidir leis an gconradh leis na reibiliúnaithe Éireannacha, a bhí le bheith ar siúl in Oxford san earrach 1644. Priontaíonn Carte óráid a thug Jones chuig Ormonde thar ceann a chomhchoimisinéirí. Nuair a fuair sé amach, áfach, go mbeifí ag súil go dtabharfadh sé a chuideachta ar láimh chun dul isteach in arm na Ríoga i Sasana, dhiúltaigh Jones gníomhú, agus go gairid ina dhiaidh sin chuaigh sé i seirbhís na Parlaiminte.[2]
Thuill Jones clú dó féin mar scoláire Jones idirdhealú tapa mar cheannaire marcra. Ghlac sé páirt i mbua na ríogaithe ag Tarvin (21 Lúnasa 1644), ag Malpas (26 Lúnasa 1644), agus chuir sé in éadan iarracht an Tiarna Byron faoiseamh a thabhairt do Chaisleán Beeston an 18 Eanáir 1645.[3] An 18 Meán Fómhair 1645 thug Jones, in éineacht le hAidiúnach-Ghinearál Lowthian, faoi ruathar ar bhruachbhailte Chester, agus sé lá ina dhiaidh sin chuidigh sé le Poyntz bua a fháil ag Cath Rowton Heath. An 1 Samhain 1645 ag Greenb Denbigh, ruaig na Coirnéil Jones agus Thomas Mytton na trúpaí a bhailigh Sir William Vaughan chun faoiseamh a thabhairt do Chester, agus i mí na Nollag ruaig Jones fórsa faoisimh eile ag Holt-bridge, agus ghabh siad a cheannasaí, Sir William Byron.[4] Ghéill Chester ar an 6 Feabhra 1646,agus ceapadh Jones mar ghobharnóir ar an gcathair. Ach mar gheall ar a scil agus a mhisneach, an ceangal teaghlaigh a bhí aige le hÉirinn, agus an t-eolas a bhí aige ar dhálaí chogaíochta na hÉireann, chuaigh sé i mbun éirí amach na hÉireanna chur faoi chois. An 3 Iúil 1646 vótáladh gur chóir reisimintí capall an Choirnéil Jones agus Sydney a sheoladh go hÉirinn láithreach, ach níor thug siad faoi aistear go dtí bliain ina dhiaidh sin.[5] Ar dtús bhí sé i gceist é a cheapadh mar leasghobharnóir ar Bhaile Átha Cliath faoi Algernon Sydney, ach chomh luath leis an 24 Márta 1647 labhraítear air mar “cheannasaí ar na fórsaí atá fostaithe sa tseirbhís seo i mBaile Átha Cliath” (commander-in-chief of the forces employed in this service of Dublin) , agus an 9 Aibreán ritheadh ordanás ag ceapadh é mar ghobharnóir.[6] Tháinig Jones agus na coimisinéirí parlaiminte eile i dtír i mBaile Átha Cliath an 7 Meitheamh 1647, agus chuir siad conradh i gcrích le Séamus de Buitléir (1610-1688), 1ú Diúc Urumhan (a sheancheannasaí Ríoga) chun Baile Átha Cliath agus áiteanna eile a bhí fós ina sheilbh a sheachadadh an 18 Meitheamh 1647. D’aontaigh Ormonde na téarmaí agus ghéill sé Baile Átha Cliath dó gan troid i mí an Mheithimh 1647 ag rá gurbh fhearr leis “reibiliúnaithe Sasanacha seachas cinn na hÉireann”. Nuair a tháinig Jones i dtír i mBaile Átha Cliath, thug sé 5,000 saighdiúir Parlaiminte Sasanach leis. Chomh maith leis seo, fuair sé 3,000 saighdiúir Ríoga Sasanach a bhí faoi cheannas Ormonde. Chuir Jones ina luí ar na fir seo a ndílseacht a aistriú chuig na Parlaiminteoirí d’fhonn troid i gcoinne Chónaidhm na hÉireann. Thosaigh sé tríd an arm a atheagrú agus 'free quarter' a chur faoi chois. Níor éirigh lena chéad turais amach ó Bhaile Átha Cliath, ach bhí sé de dhualgas air troid ní chun bua a fháil, ach, mar a chuireann Bellings in iúl é, " "for bread and elbow-room"".[7]
Bhí sé mar aidhm aige Baile Átha Troim a fhuascailt agus thapaigh an Ginearál Thomas Preston an deis dul faoi dheifir go dtí Baile Átha Cliath le linn dó a bheith as láthair. Thug Jones faoiseamh do Bhaile Átha Troim agus ansin Preston a scoitheadh, agus é á ruaigeadh ag Cath Chnoc Dungan trína sHaighdiúirí coise a scriosadh, agus a airtléire agus a bhagáiste go léir a ghabháil. Tógadh níos mó ná dhá chéad oifigeach, agus maraíodh os cionn trí mhíle Éireannach. Deir Borlase gurb é the greatest and most signal victory the English ever had in Ireland.[8] Ba é seo an t-arm oilte agus is feistithe de chuid na Comhdhála agus ba dhorn ar an gcolainn é don Chomhdháil.
Tagairtí cuir in eagar
- ↑ Whitelocke Memorials, iii. 121; SymondsDiary, p. 242.
- ↑ Carte, Ormonde, ed. 1851, iii. 96, 104; vi. 23; Coxe, Hibernia Anglicana, ii. 139.
- ↑ Phillips, Civil War in Wales, ii. 197, 200, 225.
- ↑ Phillips, Civil War in Wales, i. 329, 344; Vicars, Burning Bush, pp. 273, 305.
- ↑ Commons' Journals, iv. 429, 600.
- ↑ Sydney Papers, ed. Blencowe, p. 16; Lords' Journals, ix. 100, 133.
- ↑ History of the Irish Confederation (ed. Gilbert), vii. 33.
- ↑ History of the Irish Rebellion, ed. 1743, p. 242; An exact and full Relation of the great Victory obtained against the Rebels at Dungan's Hill, 4to, 1647; Carte, Ormonde, iii. 319, ed. 1851.