An difríocht idir athruithe ar: "Joseph McCarthy"
Content deleted Content added
mNo edit summary |
No edit summary |
||
Líne 1:
{{WD Bosca Sonraí Duine}}
{{WD Bosca Sonraí Duine}} [[SAM|Meiriceánach]] a bhí in '''Joseph Raymond "Joe" McCarthy''' ([[14 Samhain]] [[1908]] – [[2 Bealtaine]] [[1957]]). Rugadh i [[Wisconsin]] é, agus toghadh é don [[Seanad Stáit Aontaithe Mheiriceá|Seanad]] ón stát úd sa bhliain 1946. Ní dhearna sé jab ró-mhaith sa Seanad agus bhí an chuma ar an scéal nach bhfaigheadh sé isteach an chéad uair eile. Bhí sé ag lorg topaic nó ceist éigin a chuideodh leis fáil isteach sa Seanad arís. Ar an 9 Feabhra 1950, thug sé óráid agus dúirt sé go raibh os cionn 200 Cumannach ag obair leis an rialtas. Cé nar chuir McCarthy tús leis an Sceimhle Dhearg, ba é a bhí mar chúis don imeagla agus histéire mór a rith fríd Mheiriceá ag an am.▼
[[Íomhá:JosephMcCarthyMilitary.jpg|clé|mion]]
[[Breitheamh]] agus [[polaiteoir]] [[SAM|Meiriceánach]] a bhí in '''Joseph Raymond "Joe" McCarthy''' ([[14 Samhain]] [[1908]] – [[2 Bealtaine]] [[1957]]).
[[Íomhá:Senator Joseph R. McCarthy, ca. 1954.png|clé|mion|1954]]
Tá droch-cháil air anois as na hiarrachtaí a rinne sé, agus é ina [[Seanad Stáit Aontaithe Mheiriceá|Sheanadóir]] na Stát Aontaithe (Páirtí Poblachtach) ar son Wisconsin ó 1947 go dtí go bhfuair sé bás, chun daoine i rialtas na Stát Aontaithe a thabhairt chun solais a bhí, dar leis, ina spiairí nó ina gCumannaithe nó ina [[LADT|homaighnéasaigh]].<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=https://www.facebook.com/UCDSchoolofLaw/posts/4306982679326023|teideal=Joe McCarthy|údar=Scoil Dlí, COBÁC|dáta=2019|dátarochtana=2021}}</ref> Cé go raibh an-tóir air dá bharr sin ag pointe áirithe, thángthas go coitianta ar an tuairim gur thuathghríosóir mailíseach féinspéisíoch meargánta é, an méid sin go gciallaíonn "McCarthyism" líomhaintí gan bhunús maidir le treascairt nó mídhílseacht.
Dá bhrí sin, roimh tráth a bháis, chaill Mac Carthaigh beagnach an tionchar polaitiúil go léir a bhí aige.
[[Íomhá:John R. Lanigan and Joseph R. McCarthy.jpg|clé|mion|Bronnadh bonn calmachta, an DFC, ar McCarthy sa bhliain 1952, más go mall féin é]]
== Saol ==
=== Óige ===
Rugadh McCarthy i [[Wisconsin]] ar [[14 Samhain]] [[1908]]. De shliocht Éireannach agus Caitliceach, tháinig a mháthair, Bridget Tierney, as [[Contae Thiobraid Árann|Tiobraid Árann]] agus rugadh a athair, Timothy McCarthy, i SAM.
Bhronn an Scoil Dlí, [[Ollscoil]] Marquette LLB air sa bhliain 1935. Glaodh chun an Bharra air an bhliain dár gcionn.
[[Íomhá:Welch-McCarthy-Hearings.jpg|clé|mion|"Senate Subcommittee on Investigations' McCarthy-Army hearings," 1954]]
Toghadh mar [[Breitheamh|bhreitheamh]] de chuid na cúirte cuarda é sa bhliain 1939. Lean sé ar aghaidh mar sin go dtí gur coimisiúnaíodh é mar oifigeach i gCór Muirshaighdiúirí na Stáit Aontaithe tamall beag tar éis ionsaí na [[An tSeapáin|Seapáine]] ar [[Cuan an Phéarla|Chuan an Phéarla]].
Tar éis dó bheith den chuid is mó ina oifigeach faisnéise, d'éirigh sé as a choimisiún in Aibreán 1945 agus chuaigh sé ar ais chuig a phost mar bhreitheamh i Wisconsin.<ref name=":0" />
=== Polaiteoir ===
▲
[[Íomhá:Anticommunist Literature 1950s.tiff|clé|mion|335x335px|Bileog sna 1950idíː "McCarthyism"]]
Bhí McCarthy iontach maith ag caint agus ag cur eagla ar dhaoine. Rinne sé ionsaí ar dhaoine aonair agus ar ghrúpaí, ina measc, an státseirbhís, na hEaglaisí Protastúnacha, scríbhneoirí agus eolaíthe.
I mí Feabhra 1950, bunaíodh Coiste Tydings, chun scrúdú a dhéanamh ar dhaoine a measadh a bheith mídhílis do SAM. Rinneadh iniúchadh ar cóir a bheith 6 mhilliún duine ach ní raibh siad ábalta a thaispeáint go raibh aon duine a bhí ar liosta McCarthy ina
Rinne McCarthy ionsaí ar an t[[Uachtarán na Stát Aontaithe|Uachtarán]] [[Harry S. Truman|Truman]] agus ar an [[Páirtí Daonlathach (Stáit Aontaithe)|Phairtí Daonlathach]], ag rá go raibh siad bog ar Chumannaigh. Fuair sé cuid mhór tacaíochta ó dhaoine sa [[Páirtí Poblachtach (Stáit Aontaithe)|Phairtí Poblachtach]] nuair a bhí sé ag déanamh ionsaithe ar Truman.
=== 1954ː Na Poblachtánaigh ar an stiúir ===
[[Íomhá:Senator Joseph McCarthy at National Portrait Gallery IMG 4556.JPG|clé|mion|sa National Portrait Gallery inniu]]
Ceapadh McCarthy ina chathaoirleach ar an Choiste um Oibríochtaí Rialtais. Rinne sé ionsaithe ar an [[Cúirt Uachtarach na Stát Aontaithe|Chúirt Uachtarach]] agus ar an Arm.
=== Meath agus bás ===
Thosaigh daoine ag éirí tuirseach de McCarthy sa bhliain 1954, nuair a chuir sé i leith [[Saighdiúir|saighdiúirí]] a fuair boinn crógachta go raibh siad báúil do na Cumannaigh.
I rith "éisteachtaí McCarthy", a cuireadh amach ar an teilifís, chonaic daoine go raibh sé ina bhulaí. Chaill daoine muinín ann. Rinne an Seanad imcháineadh ar McCarthy i mí Iúil 1954.
Fuair sé bás dhá bhliain ina dhiaidh sin, ar an [[2 Bealtaine]] [[1957]], i [[Bethesda]], [[Maryland]] agus é ocht mbliana is daichead d'aois. Trom ar an ól, tháinig [[ciorróis]] alcóil air, is cosúil.
Mar sméar mullaigh an chnuasaigh, bronnadh sochraid stáit ar McCarthy i ndiaidh a bháis.<ref>{{Lua idirlín|url=https://web.archive.org/web/20120205005715/http://www.apl.org/history/mccarthy/photos3.html|teideal=Joseph McCarthy Photographs: The Funeral|dáta=2012-02-05|work=web.archive.org|dátarochtana=2021-05-03}}</ref> Bhí 70 [[Seanad Stáit Aontaithe Mheiriceá|Seanadóir]] i láthair.
▲Rinne McCarthy ionsaí ar Truman agus ar an Phairtí Daonlathach, ag rá go raibh siad bog ar Chumannaigh. Fuair sé cuid mhór tacaíochta ó dhaoine sa Phairtí Poblachtach nuair a bhí sé ag déanamh ionsaithe ar Truman, ach nuair a tháinig Eisenhower isteach, lean sé ar aghaidh ag déanamh ionsaithe. Níor thaitin na modhanna a bhí ag McCarthy le Eisenhower, ach bhí sé deacair air aon rud a dhéanamh fá dtaobh de. Ní raibh Eisenhower ag iarraidh go dtiocfadh scoilt sa Phairtí Poblachtach mar gheall ar an cheist, agus is cosúil fosta go raibh rud beag eagla ar Eisenhower féin roimh McCarthy.
== Féach freisin ==
== Tagairtí ==
{{reflist}}
{{DEFAULTSORT:McCarthy, Joseph}}
[[Catagóir:Daoine a rugadh i 1908]]
[[Catagóir:Básanna i 1957]]
[[Catagóir:Polaiteoirí na Stát Aontaithe]]
[[Catagóir:Breithiúna Meiriceánacha]]
| |||