An difríocht idir athruithe ar: "An Aramais"

Content deleted Content added
Gramadach
No edit summary
Líne 21:
 
==Coras Scríofa==
Bhí an [[aibítir]] Aramais is luaithe bunaithe ar an [[Aibítir FhéiniceanachFhéiniceach]]. Le rith na blianta fuair an '''Aramais''' a chuid blas féin. Thóg na [[Iosrael|hIosraelaigh]] an [[aibítir]] in lena [[Eabhrais|dteanga féin]] a scríobh. Anois tá an aibítir seo níos cáiliúla faoin ainm ''An [[aibítir Eabhraise]]''. Sin an córas scríofa a úsáideadh don Aramais sa [[An Bíobla|Bhíobla]].
 
Chomh maith leis sin, rinne na pobail [[Críostaíocht|Chríostaí]] a slí scríofa féin. Tugtar an [[aibítir Shiríacha]] uirthi.
 
I rith na haoise d'úsáid pobail áirithe aibítirí difriúla chun an '''Aramais''' a scríobh. Tóg mar chás, le déanaí scríobhadh [[Turoyo]] (canúint nua anna h'''Aramais'''e) san [[Aibítir Laidineach|aibítir Rómhánach]].
 
==Stair==
Líne 35:
 
*'''Mion-Aramais'''([[200]]–[[1200]]):
** SiriachaisSiris na litríochta.
** Aramais na d''[[Talmud]]anna'', ''[[Targumim]]'', agus ''[[Midrashim]]''.
 
Líne 48:
 
===Aramais Reatha===
Labhraíonn níos mó ná ceithre chéad míle duine Aramais sa lá atá inniú ann. Is Giúdaigh, Críostaithe, Moslammaigh agus Mandaeigh iad ag maireachtaint i gceantair iargúlta agus ag caomhnú a dtraidisiúin le preasanna clódóireachta, agus inniu meáin chumarsáide leictreonacha. Tá na teangacha d'Aramais Reatha (nó Nua-Aramais) anois níos faide i dtuiscint óna chéile ná a bhí siad riamh. Ní raibh an chéad dá aois deireanacha go maith do chainteoirí na hAramaise. Lean an éagobhsaíochtaí forleathan sa Mhion-Oirthear ar aghaidh go deoraíocht ar fud an domhain de chainteoirí na hAramaise. Tá an bhliain [[1915]] tábhachtach ach go háirithe do Chríostaithe a labhraíonn Aramaise ar a dtugtar ''Sayfo'' (''claidheamh'' i SiriachasSiris); d'fhulaing gach grúpa Críostaí a bhí ag maireachtaint in Oirthear na Tuirce faoin chrá a tharla ag deireadh na[[hImpireachta Otománaí]]. Is bliain thábhachtach leis é [[1950]] do Ghiúdaigh a labhraíonn Aramais: nuair a cruthadh [[Iosrael]] chuaigh a lán Giúdach a labhair Aramais ansin. Áfach, leis an turas go hIosrael ghlac [[Nua-Eabhrais]] ionad na hAramaise mar theanga i measc a bpáistí. Tá bás an-chuid canúintí Giúdaithe le feiscint go luath.
 
==Féach freisin ar==
Líne 55:
 
===Córas scríofa===
*[[Aibítir AramaisAramaise]]
*[[Aibítir Eabhraise]]
*[[Aibítir FhéiniceanachFhéiniceach]]
 
===Sa Litríocht===