An difríocht idir athruithe ar: "Dúil cheimiceach"

Content deleted Content added
No edit summary
Líne 12:
 
==Cur síos==
Is iad na dúile ceimiceacha is éadroime ná an hidrigin agus an [[héiliam]],. aCruthaíodh chruthaighiad i núicléisintéis na hollphléasce araonhollphléisce le linn na chéad 20 nóiméad dei chroineolaíochtgcroineolaíocht na cruinne i gcóimheas de thart ar 3:1, a bheag nó a mhór, de réir maise (nó 12:1 de réir líon na n-adamh), mar aon le rianta beaga bídeacha den chéad dá dhúil eile, mar atá, an [[litiam]] agus an [[beirilliam]]. Rinneadh beagnach gach dúil eile a fuarthas sa nádúr trí mhodhanna nádúrtha éagsúla núicléasaiséisenúicléisintséise. Ar an Domhan, tirgteargintear roinn beagatraidhfilín adamh nua go nádúrtha in imoibrithe núicléigineacha, nó i bpróisis chosmaigineacha, mar scealpadh gathanna cosmacha. ([[AnThairis Béarla|Béarla)]].sin Tirgteargintear adaimh de chineál nua go nádúrtha ar an Domhan freisinnuair mar iseatóip iníonacha raideolaíocha ó phróisis mheatha radaighníomhacha leanúnachaa amhailthagann [[alfa-mheath]],meath [[béite-mheathradaighníomhach]], uatheamhnú,ar meathbhraisle, agus modhanna meatha níos annaimhe eileradanúiclídí.
 
As na 94 dúil a tharlaíonn go nádúrtha, tá iseatóp cobhsaí amháin ar a laghad acu siúd a bhfuil uimhreacha adamhacha 1 go 82 acu (seachas [[teicnéitiam]], dúil 43 agus [[próiméitiam]], dúil 61, nach bhfuil iseatóip chobhsaí acu). Is iad na hiseatóip a mheastar a bheith cobhsaí ná iad siúd nár tugadh aon meatha radaighníomhaigh faoi deara fúthu fós. Tá dúile le huimhreacha adamhacha 83 go 94 éagobhsaí go dtí gur féidir meath radaighníomhach gach iseatóp a bhrath. Tá iseatóip amháin nó níos mó ag leath de na dúile seo, go háirithe [[biosmat]] (uimhir adamhach 83), [[tóiriam]] (uimhir adamhach 90), agus [[úráiniam]] (uimhir adamhach 92) le leathréanna fada acu chun maireachtáil mar iarsmaí den núicléisintéis réaltach phléascach a tháirg na miotail throma roimh fhoirmiú ár n[[Grianchóras|Grianchórais]]. Ag níos mó ná 1.9×1019 bliain, os cionn billiún uair níos faide ná aois mheasta reatha na cruinne, tá an leathré alfa-mheatha is faide ar eolas ag [[bismuth]]-209 (uimhir adamhach 83) d’aon dúile a tharlaíonn go nádúrtha, agus meastar beagnach i gcónaí go bhfhil sí ar aon dul leis na 80 dúil chobhsaí. Meathann na dúile is troime go radaighníomhach (iad siúd níos troime ná [[plútóiniam]], dúil 94) le [[Leathré|leathréanna]] chomh gearr sin nach bhfuil siad le fáil sa nádúr agus caithfear iad a shintéisiú.
Líne 78:
 
=== Tábla peiriadach ===
 
== Cód datha ==
<center>