|
Is iad na dúile ceimiceacha is éadroime ná an hidrigin agus an [[héiliam]]. Cruthaíodh iad i núicléisintéis na hollphléisce le linn na chéad 20 nóiméad i gcroineolaíocht na cruinne i gcóimheas 3:1, a bheag nó a mhór, de réir maise (nó 12:1 de réir líon na n-adamh), mar aon le rianta beaga bídeacha den chéad dá dhúil eile, mar atá, an [[litiam]] agus an [[beirilliam]]. Rinneadh beagnach gach dúil eile a fuarthas sa nádúr trí mhodhanna nádúrtha éagsúla núicléisintséise. Ar an Domhan, gintear traidhfilín adamh nua go nádúrtha in imoibrithe núicléigineacha, nó i bpróisis chosmaigineacha, mar scealpadh gathanna cosmacha. Thairis sin gintear adaimh de chineál nua go nádúrtha ar an Domhan mar iníon-núiclídí (iníoniseatóip) nuair a thagann [[meath radaighníomhach]] ar radanúiclídí.
As na 94 dúil aatá tharlaíonnar gofáil nádúrtha,sa dúlra tá aon iseatóp cobhsaí amháin ar a laghad acu siúd arb é a bhfuiln-uimhir uimhreachaadamhach adamhacha82 1nó goníos 82ísle, acuamach (seachasó dhúil a 43, mar atá, [[teicnéitiam]], agus dúil 43a agus61, mar atá, [[próiméitiam]], dúil 61, nach bhfuil ach iseatóip chobhsaíradaighníomhacha acu). IsIseatóip iad na hiseatóip a mheastar a bheith cobhsaí náchobhsaí iad siúd nár tugadhaithníodh aonmeath meatharadaighníomhach radaighníomhaighar faoibith dearaorthu fúthu fósriamh. TáMaidir leis na dúile leó huimhreachaZ adamhacha= 83 go(an 94 éagobhsaíbiosmat) go dtíZ gur= féidir94 meath(an radaighníomhachplútóiniam), gachtá iseatóp a bhrath. Tá iseatóip amháin nó níos mó ag leathdúil deas nagach dúilebeart seoacu, goa háirithebheag [[biosmat]]nó (uimhira adamhach 83)mhór, [[tóiriam]]atá (uimhirchomh adamhachfadsaolach 90),is agusgur [[úráiniam]]féidir (uimhirglacadh adamhachleis 92)gur letoradh leathréanna fada acu chun maireachtáil mar iarsmaí dendon núicléisintéis réaltach phléascachollnóva é a tháirgghin na miotail throma roimh fhoirmiú ár n[[Grianchóras|Grianchórais]]. AgIs níosí móan náleathré 1.9×1019atá bliain,ag os[[biosmat]] cionna billiún209 uairan níosleathré is faide náatá aoisag mheastaaon reathanúiclíd naa cruinnedtagann alfa-mheath uirthi, támar atá, 1.9 x 10[sup]19[/sup] bliain. Tá an leathré alfa-mheathasin isníos faidemó arná eolasbilliún agoiread [[bismuth]]-209chomh (uimhirfada adamhachná 83)aois d’aonna dúilehollchruinne ade tharlaíonnréir gomar nádúrthaa mheastar, agus meastarmar beagnachsin ibhí gcónaína goheolaithe bhfhilag síceapadh ar aonfeadh duli leisbhfad na 80gur dúil chobhsaí. Meathanna nabhí dúilesa isbhiosmat. troimeMaidir goleis radaighníomhachna (iaddúile siúdatá níos troime ná an [[plútóiniam]], dúiltagann 94)meath leradaighníomhach [[Leathré|leathréanna]]orthu chomh tapa, agus leathré chomh gearr sinacu, is nach bhfuil siad lear fáil sa nádúrdúlra: agusmar sin ní caithfearmór iad a shintéisiú le heiseamail a fháil.
=== Uimhir Adamhach ===
|
