An difríocht idir athruithe ar: "Leibhéal fuinnimh"

Content deleted Content added
Líne 26:
== Stair ==
Ba é an chéad fhianaise ar chainníochtú in adaimh ná an bhreathnóireacht, le [[Joseph von Fraunhofer]] agus [[William Hyde Wollaston]], ar [[línte speictrim]] i solas na gréine go luath sna 1800idí. Mhol fisiceoir na Danmhairge [[Niels Bohr]] coincheap na leibhéal fuinnimh sa bhliain 1913 i [[teoiric Bohr]] den adaimh. Chuir [[Erwin Schrödinger]] agus [[Werner Heisenberg]] an teoiric mheicniúil chandamach nua-aimseartha, a thugann míniú ar na leibhéil fhuinnimh seo, i dtéarmaí na [[cothromóid Schrödinger]] chun cinn i 1926.
 
== Adaimh ==
=== Leibhéil fhuinnimh intreacha ===
Sna foirmlí le haghaidh fuinneamh leictreon ag leibhéil éagsúla a thugtar thíos in adamh, socraítear an pointe nialasach le haghaidh fuinnimh nuair a fhágann an leictreon atá i gceist an t-adamh go hiomlán, .i. nuair a bhíonn [[príomhuimhir chandamach]] an leictreon '' n '' = ∞. Nuair a bhíonn an leictreon nasctha leis an adamh in aon luach níos dlúithe de '' n '' , tá fuinneamh an leictreon níos ísle agus meastar go bhfuil sé diúltach.
 
==== Leibhéal fuinnimh na staide fithisí: adamh/ian le núicléas + leictreon amháin ====
Glac leis go bhfuil leictreon amháin i bhfithiseán adamhach tugtha in adamh (ian) atá cosúil le hidrigin. Déantar fuinneamh a staide a chinneadh go príomha trí idirghníomhaíochta leictreastataí leictreon (diúltach) leis an núicléas (dearfach). Tugtar leibhéil fhuinnimh leictreon timpeall núicléas le;: <math>E_n = - h c R_{\infty} \frac{Z^2}{n^2} </math>
 
(idir 1 eV agus 10<sup>3</sup> eV, de ghnáth), áit a bhfuil R<sub>∞</sub> mar tairiseach Rydberg, is í Z an uimhir adamhach, is í ''n'' an phríomhuimhir chandamach, is í ''h'' tairiseach Planck, agus ''c'' luas an tsolais. Maidir le hadaimh (iain) atá cosúil le hidrigin amháin, braitheann leibhéil Rydberg ar an bpríomhuimhir chandamach ''n''.
 
==Tagairt==