Leagan ó 14:53, 1 Lúnasa 2021 athraigh Ériugena (plé \| dréachtaí) Confirmed users 28,322 edits m Ériugena moved page Thuadhmhumhan to Tuamhain over redirect: https://www.logainm.ie/ga/s?txt=thomond&str=on ← Gabh chuig an difear roimhe seo		Leagan ó 14:56, 1 Lúnasa 2021 athraigh cealaigh Ériugena (plé \| dréachtaí) Confirmed users 28,322 edits mNo edit summary An chéad dhifear eile →
Líne 17: </ref> }}--> Ríocht Ghaelach na meánaoise ba ea '''~~Tuadhmhumhain~~Tuamhain''' (''i nGaeilge na linne seo'' "Tuamhain"), a bhí bainteach go geografach le [[Contae an Chláir]] agus [[Contae Luimnigh]], chomh maith le codanna de [[Contae Thiobraid Árann\|Chontae Thiobraid Árann]] timpeall [[An tAonach\|an Aonaigh]] agus a chúlchríoch, mar atá inniu ann. Tír dhúchais na [[Dál gCais\|nDál gCais]] ab ea an ríocht, cé go raibh [[Gaeil]] eile sa cheantar, amhail is [[Éile]] [[Eoghanachta]], agus [[Stair Luimnigh\|Lochlannaigh Luimnigh]], fiú. Bunaíodh Tuamhain agus [[~~Deasmhumhain~~Deasumhan]] tar éis chliseadh [[Ríocht na Mumhan]] sa 12ú haois de bharr achrann idir [[Uí Bhriain]] agus [[Mhic Cárthaigh]]. Bhíodh sé ann lastigh de [[Tiarnas na hÉireann\|Thiarnas Angla-Normanach na hÉireann]] go dtí an 16ú haois. [[Íomhá:Kingdom of Thomond.png\|deas\|250px\|thumb\|~~Tuadhmhumhain~~Tuamhain roimh theacht na Normannach]] Maidir le bunús na ríochta, ó thús mar chuid de chúige Mumhan, ní fios é go cruinn. Creidtear gur lonnaigh an [[Déisi Muman\|Déise Mumhan]] ann ón 5ú go luath san 8ú haois, ag ionradh as an oirdheisceart, ag gabháil an cheantair ó [[Uí Fhiachrach Aidhne]] na g[[Connacht]]. Faoi dheiridh, d'éirigh an Dál gCais i gceannas na Mumhan go léir, agus na hEoghanachta ag dul i léig. Ba é [[Brian Bóramha]], [[Ardrí na hÉireann]], agus mór le rá as ucht a gaiscí i g[[Cath Chluain Tarbh]], an té is cáiliúla san fheachtas seo. Ceithre glúin agus trí Ardrí eile ina dhiaidh, níorbh ar chumas an Dáil gChais an Mhumhain go léir a choimeád leo féin, agus bunaíodh Tuadhmhmhain mar slánaonad as a thoil féin. Líne 25: [[Íomhá:Sword of Nuada.png\|mion\|120px\|Claíomh Nuadha]] Idir lár an 12ú haois agus deireadh an 13ú haois, agus mórchuid na hEireann faoi cheannas agus/nó lonnaíocht na Sasanach, tháinig ~~Tuadhmhumhain~~Tuamhain faoi réimeas na nAngla-Éireannach. Lonnaigh sliocht [[de Clare]] i [[Bun Raite\|mBun Raite]], fad is a rinne na sleachta [[de Buitléir]] agus [[Ríshliocht Mhic Gearailt \|Mhic Gearailt]] ruathair chomh maith. Tar éis [[Cath an Dísirt\|Chath an Dísirt]], ámh, athbunaíodh ~~Tuadhmhumhain~~Tuamhain mar ríocht, lena rialóirí ag athshuí Luimneach laistigh dá rialachas. Níor ghéill ríshliocht Uí Briain do riail na Sasanach go dtí na 1540í. [[Íomhá:Arms of Ireland (historical).svg\|mion\|120px\|Airm Éireann]] Líne 34: {{síol}} {{DEFAULTSORT:~~Tuadhmhumhain~~Tuamhain}} [[Catagóir:Contae an Chláir]]

An difríocht idir athruithe ar: "Tuamhain"