An difríocht idir athruithe ar: "Hidrigincharbónáit"

Content deleted Content added
m Bhog Ériugena an leathanach Décharbónáit go Hidrigincharbónáit: Ainmníocht molta ag Aontas Idirnáisiúnta na Glan-Cheimice agus na Ceimice Feidhmí (AIGCF)
No edit summary
Líne 1:
{{Chembox new <!-- infobox -->
HCO<sub>3</sub><small><sup>-</sup></small>, [[carbónáit]] hidrigine. An t-ainian a chomhfhreagraíonn d'[[aigéad carbónach]] leathneodraithe. Úsáidtear décharbónáit [[sóidiam]], NaHCO<sub>3</sub>, sóid bhácála, measctha le haigéid laga mar fhoinse ocsaíd charbóin. Is alcaileach caoin tuaslagáin uisciúla décharbónáití, le luachanna [[pH]] 8-9.
| ImageFileL1 = Bicarbonate-resonance.png
| ImageSizeL1 = 120px
| ImageFileR1 =Bicarbonate-ion-3D-balls.png
| ImageSizeR1 = 150px
| SMILES = OC([O-])=O
| CASNo =71-52-3
| Formula = HCO<sub>3</sub><sup>−</sup>
| MolarMass = 61.0168 g/mol
}}
Sa cheimic neamhorgánach, is foirm idirmheánach í '''hidrigincharbónáit''' (ainmníocht molta ag [[Aontas Idirnáisiúnta na Glan-Cheimice agus na Ceimice Feidhmí|AIGCF]]), ar a dtugtar freisin '''décharbónáit''', maidir le déphrótónáitiú (nó déhiodráitiú) an aigéid charbónaigh. Is ian poladamhach é leis an bhfoirmle cheimiceach HCO<sub>3</sub><sup>−</sup>.
 
Tá ról ríthábhachtach bithcheimiceach ag hidrigincharbónáit sa chóras fiseolaíoch maolánaithe pH.
{{Fréamh an Eolais}}
 
{{síol}}
Ba é an ceimiceoir Sasanach William Hyde Wollaston a chum an téarma "décharbónáite" sa bhliain 1814. Tagann an réimír "bi" i "décharbónáite" ó chóras ainmniúcháin atá as dáta agus tá sé bunaithe ar an mbreathnóireacht go bhfuil a dhá oiread carbónáit (CO<sub>3</sub><sup>2-</sup>) ann
in aghaidh na n-ian sóidiam i [[Carbónáit sóidiam|charbónáit sóidiam]] (Na<sub>2</sub>CO<sub>3</sub>) agus i ndécharbónáití eile seachas i g[[Carbónáit sóidiam|carbónáit sóidiam]] (Na<sub>2</sub>CO<sub>3</sub> ) agus i charbónáití eile. Tá an t-ainm beo mar [[Beagainm|bheagainm]].
 
Sainordaíonn an ainmníocht a mholtar inniu tagairt shoiléir a dhéanamh do láithreacht an iain hidrigine aonair: carbónáit hidrigine sóidiam nó carbónáit sóidiam. Sampla comhthreomhar is ea déshuilfít sóidiam (NaHSO<sub>3</sub>).