* #REDIRECT[[Bósón Higgs]] ▼[[Íomhá:CMS_Higgs-event.jpg|mion|Samhail ar mheath an cháithnín Higgs ar an Dlúthbhrathadóir Solanóidigh Muón (DBSM).]]
Is éard is '''an bósón Higgs''' (''Higgs-bósón'' nó ''Higgs-caithnín'' uaireanta) ann ná [[bósón]] (caithnín) molta dúilí a thugann mais do chaithníní eile sa [[bundéanamh]] i [[Fisic cháithníní|bhFisic na gcaithníní]]. Ainmníodh as [[Peter Higgs]] é, a mhol, i measc daoine eile, an mheicníocht a thug le fios go mbeadh a leithéid de chaithnín ann sa bhliain [[1964]].<ref>{{Cite journal
|first=Peter |last=Higgs
|year=1964
|title=Broken Symmetries and the Masses of Gauge Bosons
|journal=[[Physical Review Letters]]
|volume=13 |issue=16 |pages=508–509
|url=http://prl.aps.org/abstract/PRL/v13/i16/p508_1
|doi=10.1103/PhysRevLett.13.508
}}</ref><ref>{{Cite journal
|last=Englert |first=François |authorlink=François Englert
|last2=Brout |first2=Robert |authorlink2=Robert Brout
|year=1964
|title=Broken Symmetry and the Mass of Gauge Vector Mesons
|journal=[[Physical Review Letters]]
|volume=13 |issue=9 |pages=321–23
|doi=10.1103/PhysRevLett.13.321
}}</ref><ref>{{Cite journal
|last=Guralnik |first=Gerald |authorlink=Gerald Guralnik
|last2=Hagen |first2=C. R. |authorlink2=C. R. Hagen
|last3=Kibble |first3=T. W. B. |authorlink3=T. W. B. Kibble
|year=1964
|title=Global Conservation Laws and Massless Particles
|journal=[[Physical Review Letters]]
|volume=13 |issue=20 |pages=585–587
|doi=10.1103/PhysRevLett.13.585
}}</ref> Bheadh an [[bósón]] Higgs agus an réimse Higgs mar an míniú is simplí ar tslí go bhfuil mais ag roinnt caithníní dúilí eile. Sa teoiric seo, tá réimse dofheicthe a leathann ar fud an spáis ar fad, is tá luach neamh-náid ag an réimse seo i ngach áit, fiú amháin sa staid is lú [[fuinneamh|fuinnimh]], agus faigheann roinnt áirithe caithníní dúilí eile mais nuair a idirghníomhaíonn siad leis.
Déantar an bósón Higgs, an floscadh féideartha is lú den réimse seo, a thuar ag an teoiric chéanna, agus de bharr go mbeadh seo inbhraite, táthar á lorg le fada mar chuid d'fhisic na gcaithníní. Ceann de phríomhchuspóirí an [[Imbhuailteoir Mór Hadron|Imbhuailteora Mhóir Hadron]] ("IMG") ag [[CERN]] sa [[An Ghinéiv|Ghinéiv]], san [[An Eilvéis|Eilvéis]], ceann de na hionstraimí eolaíochta is casta dár tógadh riamh, ná tástáil a dhéanamh arbh ann don bhósón Higgs agus lena airí a thomhas, a ligfeadh d'fhisceoirí bunchloch seo na teoirice comhaimseartha a dhearbhú.
== Féach freisin ==
== Tagairtí ==
{{reflist}}
{{DEFAULTSORT:bósón Higgs}}
{{síol}}
[[Catagóir:Bósóin]]
[[Catagóir:Mais]]
[[Catagóir:Fionachtana eolaíochta]]
[[Catagóir:Fisic cháithníní]]
| 