An difríocht idir athruithe ar: "Ciúb Rubik"

Content deleted Content added
Chaco (plé | dréachtaí)
No edit summary
No edit summary
Líne 1:
[[Íomhá:Rubik%27s_cube.svg|deas|200px|thumb|Ciúb Rubik]]
Fadhb mhatamaiticiúil nó tomhas, is é an '''Ciúb Rubik''' no '''Rubik's Cube'''.
Fadhb mhatamaiticiúil, ainmnithe as a ceapadóir, an t-ailtire Ungárach Ernö Rubik ([[1944]]-) a fuair an [[Paitinn|phaitinn]] air i [[1975]]. Ciúb daite atá ann is é roinnte i 26 ciúb neamhiomlán (ciúbáin). 6 cinn díobh seo, is láir iad is ní féidir leo ach rothlú san ionad céanna; 8 gceann díobh, is cúinní iad; an 12 ceann eile, is imill iad. Is féidir an 20 ciúbán deireanach seo a aistriú. Is féidir timpeall 4.3 × 10<small><sup>22</sup></small> comhcheangal a bhaint amach, ach níl ach slí amháin chun dath amháin a chur ar gach taobh. An-tóir air i ndeireadh na [[1970idí]], agus an-choitianta fós.
[[Íomhá:Rubiks cube and Cube21.jpg|mion|'Speedcubing']]
 
== Stair ==
{{Fréamh an Eolais}}
[[Ailtire]] [[Ungáraigh|Ungárach]] darbh ainm Ernő Rubik a cheap an chéad cheann acu sa mbliain 1974. Tá an ciúb ainmnithe as a ceapadóir. Fuair Rubik an [[Paitinn|phaitinn]] air sa bhliain [[1975]] agus tosaíodh á tháirgeadh mar bhréagán sa bhliain chéanna. In imeacht bliana, bhí 200 milliún Rubik Cube ceannaithe ar fud an domhain.<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/ta-cliciti-cleaic-an-rubik-cube-ag-eiri-nios-airde-aris/|teideal=Tá clicití-cleaic an Rubik Cube ag éirí níos airde arís|údar=Mártan Ó Ciardha|dáta=2019|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2021-09-12}}</ref>
{{síol}}
 
Bhí nuachtáin, irisí eolaíochta, leighis agus oideachais á mholadh go hard na spéire. Bhí ceann acu ar sheastán sa [[Museum of Modern Art]] i [[Nua-Eabhrac (cathair)|Nua-Eabhrac]]. Bhí cláracha teilifíse bunaithe air.
 
I samhradh na bliana 1982, tionóladh an chéad Chraobh an Domhain i m[[Búdaipeist]]. Ba chomhartha go raibh sé ag dul i léig nár eagraíodh aon Chraobh an Domhain ón gcéad cheann go dtáinig 2003.<ref name=":0" />
[[Íomhá:Rubik's Cube Collection (4316806619).jpg|mion]]
 
== Cur síos ==
Ciúb daite atá ann is é roinnte i 26 ciúb neamhiomlán (ciúbáin).<ref name=":1">{{Luaigh foilseachán|author=Matt Hussey|date=2011|title=Fréamh an Eolais|volume=Coiscéim}}</ref> 6 cinn díobh seo, is láir iad is ní féidir leo ach rothlú san ionad céanna; 8 gceann díobh, is cúinní iad; an 12 ceann eile, is imill iad. Is féidir an 20 ciúbán deireanach seo a aistriú. déanta ar chaoi a cheadaíonn don té a bhfuil sé ina lámh na taobhanna a chasadh pé bealach is mian leis.<ref name=":1" /> Ceathair nó cúig de chastaí agus tá brachán déanta d’ord agus d’eagar na ndathanna agus an dúshlán anois iad a chur ar ais mar a bhí – a thaobh beag deas néata arís ag an mbán, dearg, gorm, oráiste, uaine agus buí.<ref name=":0" />
 
Is féidir timpeall 4.3 × 10<small><sup>22</sup></small> comhcheangal a bhaint amach, ach níl ach slí amháin chun dath amháin a chur ar gach taobh.
 
Bhí an-tóir ar an Ciúb i ndeireadh na [[1970idí]], agus tá an tomhas an-choitianta fós.
[[Íomhá:Erno Rubik Genius Gala 2014.jpg|mion|Ernő Rubik]]
 
== Curiarrachtaí ==
[[Íomhá:Jim Rubix Cubing.jpg|mion]]
Is é Max Park, [[Meiriceánach]]. '[[Usain Bolt]]' an Rubik Cube. Is ina sheilbh atá chuile churiarracht dhomhanda i gcúig cinn de na sé roinn atá sa gcomórtas. Lena leathlámh tá sé in ann an ciúb 3x3x3 a chur ar ais sa riocht ina raibh sé in imeacht 9.42 [[soicind]].
 
Ag [[An Astráil|Astrálach]] darb ainm Feliks Zemdegs atá an t-aon churiarracht nach bhfuil ag Parks (3x3x3 leis an dá lámh). Beagán le ceithre shoicind a thóg sé air, <ref name=":0" />
 
== An ciúb inniu ==
Ó 2019 ar aghaidh, bhí cead ag comhlachtaí leaganacha nua den chiúb Rubix a cheapadh agus iad ar fad ag baint barr dá chéile ag iarraidh an ceann is mó a mbeadh tóir air a chur ar an margadh.<ref name=":0" />
 
inniu tá cinn phóca ar fáil, cinn atá níos mó, cinn a bhíonn níos téagartha ina lár ná a bhíonn ina mbun agus ina mbarr, cinn a mbíonn múnla dá chuid féin ar an bpíosa corr agus mar sin de.
 
== Féach freisin ==
 
* [[Tomhas]]
 
== Tagairtí ==
{{reflist}} {{síol}}
[[Catagóir:Cluichí]]
[[Catagóir:Tomhais]]