An difríocht idir athruithe ar: "John Boorman"
Content deleted Content added
Ag baint Deliverance_(1972).jpg amach, scrios Fitindia é ón Chómhaoin mar: No permission since 15 February 2021 |
No edit summary |
||
Líne 1:
{{WD Bosca Sonraí Duine}}Stiúrthóir agus fear mór [[scannánaíocht]]a é '''John Boorman''', a
▲Stiúrthóir agus fear mór [[scannánaíocht]]a é '''John Boorman''', a tháinig chun saoil i [[Surrey]], [[Sasana]], ar an [[18 Eanáir]] [[1933]]. Sasanach atá ann, agus é ina chónaí in [[Áth na mBó]], [[Contae Chill Mhantáin]], [[Poblacht na hÉireann|Éire]]. B'iad a chuid príomhscannán a thabhaigh a chlú dó, cosúil le ''[[Point Blank (scannán)|Point Blank]]'', ''[[Deliverance (scannán)|Deliverance]]'', ''[[Excalibur (scannán)|Excalibur]]'', ''[[Hope and Glory (scannán)|Hope and Glory]]'', ''[[The General (scannán)|The General]]'' agus ''[[Zardoz (scannán)|Zardoz]]''.
== A Óige agus Tús a Ghairmréime ==
Chuir an léiritheoir David Deutsch sonrú sa stiúrthóir óg éirimiúil, agus d'fhostaigh sé Boorman leis an scannán ''Catch Us If You Can''. B'iad ceoltóirí na foirne úd ''[[The Dave Clark Five]]'' a rinne na príomhpháirteanna, agus a gcuid ceoil ag iompar an scannáin. San am sin - faoi lár na seascaidí - bhí an ''Dave Clark Five'' ag iarraidh an bua a bhreith ar na ''[[The Beatles|Beatles]]'' san am, agus an scannán ceaptha mar fhreagra ar ''[[A Hard Day's Night (scannán)|A Hard Day's Night]]'', ceolscannán na m''Beatles''.
[[Íomhá:Dave Clark Five 1966.JPG|mion|''The Dave Clark Five, 1966''|clé]]
Níor éirigh go rómhaith leis an gcéad scannán sna pictiúrlanna, ach ar a laghad, réitigh sé ród an stiúrthóra go [[Hollywood]]. Sa bhliain 1967, stiúir sé an chéad scannán do "mhonarcha na n-aislingí" thar sáile, ''Point Blank''. B'iad [[Angie Dickinson]] agus [[Lee Marvin]] a rinne na príomhpháirteanna, agus imeachtaí an scannáin bunaithe ar úrscéal bleachtaireachta le Donald Westlake (a shínigh é féin mar Richard Stark).
Ag stiúrú an scannáin dó, chaith Boorman súil ar leith ar radharcra [[Los Angeles]], ar [[Alcatraz]] - ní raibh an príosún míchlúiteach dúnta ach le cúpla bliain anuas san am, agus b'é seo an chéad scannán a ndearnadh codanna de ansin - agus ar shaol na cathrach go gairid roimh theacht na [[Hipí|hipithe]]. Scéal díoltais atá ann go bunúsach, agus an laoch ag baint a shásaimh as na coirpigh eagraithe.
[[Íomhá:Toshiro Mifune character in filming of Hell in the Pacific 4.jpg|clé|mion|''Hell in the Pacific'' (1968).]]
B'é ''Hell in the Pacific'' an chéad phríomhscannán eile a rinne Boorman, sa bhliain 1968. Sa scannán seo, faigheann [[saighdiúir]] [[SAM|Meiriceánach]] (Lee Marvin) agus Seapánach (Toshiro Mifune) iad féin in aon oileán beag amháin le chéile le linn [[an Dara Cogadh Domhanda]]. [[Íomhá:The Exorcist TV series logo.png|mion|clé]]Sa bhliain 1970, rinne Boorman scannán amháin i Sasana, ''Leo The Last'', a bhí go mór mór faoi thionchar na bhfaisean comhaimseartha scannánaíochta, go háirithe saothar an stiúrthóra Iodálaigh [[Federico Fellini]]. Fuair Boorman, fiú, an t-aisteoir clúiteach Iodálach Marcello Mastroianni "ar iasacht" ó Fellini le haghaidh an scannáin seo. D'éirigh leis an scannán go maith i bhFéile Cannes, ach mar sin féin, tá sé sábháilte a rá go bhfuil ''Leo The Last'' ligthe i ndearmad inniu. Níl sé, fiú, ar fáil mar dhiosca digiteach.
== Briseadh mór ==
Line 22 ⟶ 17:
Sa bhliain 1974, tháinig ''Zardoz'' ar an scáileán. Bhí an scannán seo bunaithe ar ábhar diostóipeach, agus b'é [[Seán Connery]] a rinne páirt an laoich. Scannán conspóideach é ''Zardoz'' i gcónaí. Tá daoine áirithe den bharúil go raibh gléasadh stáitse an scannáin áiféiseach, gan aon trácht a dhéanamh ar na cultacha "todhchaíocha" a chaith na príomhphearsana. Ón taobh eile de, áfach, tá siad ann a deir gur súil úr bhunúil ar an todhchaí chianmhar a bhí ann, an feistiú aisteach san áireamh.
Níor éirigh chomh maith céanna leis an scannán ''Exorcist II: The Heretic''. Go bunúsach, scéal leantach a bhí ann don scannán cáiliúil uafáis ón mbliain 1973, ''The Exorcist''. Ní raibh mórán ratha ar an gceann seo, agus ba dhóbair dó deireadh a chur le gairmréim Boorman mar fhear scannánaíochta.
Maidir le h''Excalibur'', b'iad [[Helen Mirren]] agus Nicol Williamson a roghnaíodh le haghaidh phríomhpháirteanna an chinn sin. Bhí fuath na ndaol ag an mbeirt seo dá chéile, agus iad an-mhíshásta leis go gcaithfidís comhoibriú, ach is é an cur chuige a bhí ag Boorman ná "an rud is measa leat ná do bhás b'fhéidir gurb é lár do leasa é", mar a déarfadh an seanfhocal [[Gaeilge]]. Mar a d'iompaigh an scéal amach, b'é an cur chuige ceart é, ó d'éirigh go gleoite leis an scannán. Rinneadh an scannán seo in Éirinn, áit a raibh cónaí ar Boorman faoin am seo, agus bhí a chlann ag cuidiú leis an stiúrthóir in oibreacha na scannánaíochta. [[Íomhá:BAFTA Mask at Piccadilly Circus (2009) revised.jpg|clé|mion|
== Dírbheathaisnéis ==▼
BAFTA
]]
▲== Dírbheathaisnéis ==
An scannán a rinne sé sa bhliain 1987 sa [[Ríocht Aontaithe]], ''Hope and Glory'', b'é an scannán ba mhó dírbheathaisnéise a rinne sé, nó is cur síos é ar imeachtaí a chéad óige i Sasana le linn na [[An Bhleaist (An Dara Cogadh Domhanda)|Bleaiste]]. Thabhaigh an scannán seo duais BAFTA dó, agus bhí sé ar an ngearrliosta don Oscar arís. Mar sin féin, níor éirigh go rómhaith leis an gcéad scannán eile a rinne sé, ''Where the Heart is''. Coiméide a bhí ann a léiríodh sna Stáit Aontaithe, agus b'é ab ábhar dó ná saol an [[Teaghlach mífheidhmiúil|teaghlaigh mhífheidhmiúil]]. [[Íomhá:John Boorman Cannes 2014.jpg|mion|2014|clé]]Roghnaigh Boorman a mhac féin, [[Charley Boorman]], mar phríomhlaoch agus mar churadh éiceolaíochta sa scannán ''The Emerald Forest'', a rinne sé sa bhliain 1985. Sa scannán seo, bhain Boorman úsáid as eilimintí "intráchtála" cosúil le cailíní nach raibh ach scriosán beag éadaigh orthu agus aicsean is sceitimíní, ach san am céanna, bhí teachtaireacht láidir éiceolaíochta ann. ina dhiaidh sin, scannánaigh Boorman cúpla scéal faoi dhaoine a fhaigheann iad féin ar an trá fholamh in áiteanna coimhthíocha nach féidir leo bheith compordach iontu: ''Beyond Rangoon'' (1995) agus ''The Tailor of Panama'' (2000). Sa bhliain 1999, ghnóthaigh Boorman duais an stiúrthóra is fearr i bhFéile Cannes leis an scannán ''The General'', a bhí bunaithe ar imeachtaí saoil an choirpigh chlúitigh [[Martin Cahill]].
Sa bhliain 2006, d'eisigh Boorman an scannán ''The Tiger's Tail''. Tá imeachtaí an scéil suite in Éirinn i mblianta an [[An Tíogar Ceilteach|Tíogair Cheiltigh]].
| |||
.jpg&action=edit&redlink=1){kind=link}