An difríocht idir athruithe ar: "Cúige Uladh"
Content deleted Content added
Bosca eolais |
Mionathraithe. Nár chóir mórchuid an ailt seo a dhealadh ón gcuntas ar an gcúige, mar gur ghnéith ar leith é atá ag líonadh mórchuid an ailt? |
||
Líne 7:
bliain meas an daonra = [[2006]] |
}}
Is é '''Ulaidh''' nó '''Cúige Uladh''' an [[Cúigí na hÉireann|cúige]] atá suite i dtuaisceart na h[[Éire]]ann, agus tá naoi gcontae ann. Tá sé chinn acu fós á riaradh mar chuid den [[An Ríocht Aontaithe|Ríocht Aontaithe]], ar a dtugtar [[Tuaisceart Éireann]]. Na trí
Tabhair faoi deara go n-úsáidtear seantuiseal tabharthach an ainm "Ulaidh" sa teanga chaighdeánach i gcónaí. Is gnách "i gCúige Uladh" a rá, ar ndóigh, ach feictear an leagan "in Ultaibh" freisin.
Líne 21:
* [[Contae Thír Eoghain]]
Tá an loch is mó in Éirinn nó sa [[Breatain|Bhreatain]], [[Loch nEathach]], in oirthear Uladh.
==An Ghaeilge i gCúige Uladh==
Líne 31:
Níl a dhath fágtha de chanúintí traidisiúnta Oirthear Uladh, áfach, cé is moite d'fhoinsí scríofa, ar nós scríbhinní agus amhráin na bhfilí ón gcuid sin den chúige. Chuala an saol Gaeilge ar fad an t-amhrán ''Úirchill an Chreagáin'', mar shampla. B'iad [[Ó Méith]], [[Oileán Reachlainne]] agus [[Gleannta Aontroma]] na háiteanna deireanacha ansin ina labhraítí an Ghaeilge go nádúrtha. Bhí na canúintí seo cuíosach cosúil le [[Gaeilge na hAlban]], go háirithe canúint Oileán Reachlainne.
Tá Cúige Uladh saibhir i m[[béaloideas]] Gaeilge, agus scéalta á n-insint sa chúige nach gcloisfí ar aon nós in aon chuid eile d'Éirinn, leithéidí na gceann faoi [[Balor na súile nimhe|Bhalor]] nó faoi [[na Fomhóraigh]]. Díol suntais é, freisin, nach bhfuil [[Naomh Pádraig]] leath chomh tábhachtach i dtraidisiún an chúige agus atá [[Colm Cille]], éarlamh Uladh. Tá lorg an bhéaloidis seo le haithint go soiléir ar shaothar scríbhneoirí Gaeilge an chúige, ar nós [[Séamus Ó Grianna|Shéamuis Uí Ghrianna]] agus a
Scríbhneoirí tábhachtacha Ultacha eile iad [[Seán Bán Mac Meanman]] agus [[Aindrias Ó Baoill]], nó "Fiach Fánach". B'iadsan, thar aon duine eile, a chuir Gaeilge Lár Thír Chonaill i míotar le haghaidh na nglúnta a thiocfadh ina ndiaidh. Inniu féin, tá cainteoirí dúchais ó Chúige Uladh ag saothrú na teanga ina gcuid scríbhinní liteartha, mar shampla [[Cathal Ó Searcaigh]] agus [[Pádraig Ó Baoighill]].
| |||