An difríocht idir athruithe ar: "An Choirnis"
Content deleted Content added
Cur ar ceal an fhógra 'síol'; cur isteach sa chatagóir 'Corn na Breataine' |
+WD |
||
Líne 1:
{{WD Bosca Sonraí Teanga}}
[[Teangacha Ceilteacha|Ceilteach]]<br />▼
Is teanga Cheilteach í '''an Choirnis''' (''Kernowek'') i ngrúpa na dteangacha Breatnacha. D'éag sí san [[18ú haois|ochtú haois déag]] ach tháinig gluaiseacht athbheochana ar an bhfód san [[20ú haois|fhichiú haois]]. Sa lá atá inniu ann, tá meánleibhéal Coirnise ag thart ar 3,500 duine agus tá Coirnis líofa ag tuairim is 300-400 duine.
[[Íomhá:DSCN1948PenrynPrayerBookRebellionMemorial.jpg|
== Stair agus Dul i Léig ==
Tugadh buille tubaisteach don teanga sa bhlian 1549, nuair a rinne Rialtas [[Éadbhard VI Shasana]] iarracht úsáid Leabhar na hUrnaí Coitinne as Béarla a chur i bhfeidhm i g[[Corn na Breataine]], in ainneoin nach raibh Béarla ag cuid mhaith de na daoine ansin. Thosaigh éirí amach i gcoinne an rialtais agus cuireadh faoi chois é go brúidiúil. Maraíodh suas le 22% de dhaonra fireann Chorn na Breataine le linn na gcaismirtí, rud a chuir dlús mór le meath na teanga sa cheantar sin.
Meastar gurbh é Cheston Marchant ó Gwithian an cainteoir dúchais Coirnise aonteangach deireanach, fear a fuair bás sa bhliain 1665.<ref>http://www.magakernow.org.uk/index.aspx?articleid=38590</ref> Creidtear gurbh í [[Dolly Pentreath|Dorothy Pentreath]] an cainteoir dúchais deireanach agus d'éag sí siúd sa bhliain 1777.
== Athbheochan ==
Line 35 ⟶ 16:
Is í an Choirnis Choitianta an ceann is deireanaí acu. Tá sí bunaithe ar theanga na ndrámaí céanna agus an Choirnis Aonchineálaithe, ach in áit úsáid a bhaint as an litriú comhaimseartha, tá litriú dá cuid féin ag an gCoirnis Choitianta atá bunaithe ar an bhfuaimniú, de réir mar a thuigeann cumadóir na Coirnise Coitianta é. Mar sin, is é an litriú an difríocht is suntasaí idir an dá chineál Coirnise seo.
[[File:Percentage Cornish speakers 2011.JPG|
Tháinig an Choirnis Choitianta in úsáid go forleathan i ngluaiseacht athbheochana na Coirnise sna 1990idí, ach san am céanna, is iomaí locht a fuair teangeolaithe oilte uirthi. Inniu, tá [[Nicholas Williams]], an teangeolaí Sasanach atá lonnaithe i m[[Baile Átha Cliath]] agus é ina fhile Coirnise sular tharraing sé Gaeilge líofa air féin, ar an duine is mó a dhéananns tromaíocht ar an gCoirnis Choitianta. Is é a bharúil féin ná gur fearr an Choirnis Aonchineálaithe a fhorbairt agus a fheabhsú, ós rud é go bhfuil sí bunaithe ar an litriú traidisiúnta. Dar leis, ba chóir don ghluaiseacht athbheochana díriú ar an teanga thraidisiúnta, seachas teanga shaorga dá cuid féin - agus is é an meas atá aige ar an gCoirnis Choitianta gur teanga shaorga atá ann.
Line 46 ⟶ 27:
== Tagairtí ==
{{reflist}}
Line 54 ⟶ 34:
* [http://www.magakernow.org.uk/index.aspx?articleid=39262 Suíomh gréasáin Pháirtíocht Theanga na Coirnise]
{{DEFAULTSORT:Choirnis, An}}
[[Catagóir:Teangacha na hEorpa]]
[[Catagóir:Ríocht Aontaithe]]
|