An difríocht idir athruithe ar: "Cogadh Vítneam agus na Síne"

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Líne 1:
[[Cogadh]] idir [[Vítneam]] agus [[Daon-PhoblachtDaonphoblacht na Síne]] sa bhliain [[1979]] ab ea ané '''Cogadh Vitneam agus na Síne''' (nó '''Triú Cogadh na hIndisíne'''). Tar éis ionradh gearr a dhéanamh ar thuaisceart Vítneam, chúlaightharraing na fórsaí Síneacha siar níos lú ná mí iina ndiaidhdhiaidh sin, agus mhaígh an dá thaobh gogurbh raibhiad féin a rug an bua acu.
{{glanadh}}
 
Bhí an tSín ag tacú le Vítneam sna cogaí in aghaidh na [[An tSeapáin|Seapáine]], na [[An Fhrainc|Fraince]] agus na [[Stáit Aontaithe Mheiriceá|Stát Aontaithe]], agus is iomaí coinsíneacht arm a fuair na Vítneamaigh, na fórsaí náisiúnaíocha ar dtús, agus ina dhiaidh sin na fórsaí Cumannacha, ón tSín le linn na gcogaí seo. Bhí [[an tAontas Sóivéadach]] ag cabhrú leis na Vítneamaigh chomh maith, áfach. Tar éis don deachtóir [[Iósaf Stailín]] bás a fháil tháinig naimhdeas idir [[an tSín]] agus na [[An tAontas Sóivéadach|Sóivéadaigh]], ach bhí ceannairí Vítneam sásta taobhú le rialtas nua Sóivéadach [[Nicíte Cruistsiof]]. Shíl ceannairí na Síne go raibh na Rúisigh ag iarraidh an tSín a imshuí, agus chuaigh siad ag déanamh mórtachais leis na [[Stáit Aontaithe Mheiriceá|Meiriceánaigh]].
[[Cogadh]] idir [[Vítneam]] agus [[Daon-Phoblacht na Síne]] sa bhliain [[1979]] ab ea an '''Cogadh Vitneam agus na Síne''' (nó '''Triú Cogadh na hIndisíne'''). Tar éis ionradh gearr a dhéanamh ar thuaisceart Vítneam, chúlaigh na fórsaí Síneacha níos lú ná mí i ndiaidh sin, agus mhaígh an dá thaobh go raibh an bua acu.
 
BhíI ndiaidh an tSin ag tacú le Vítneam sna cogaíbhua a throidfuair sí in aghaidh nafórsaí [[AnHo tSeapáin|SeapáineChi Minh]], naar [[Anrialtas Fhrainc|Fraince]]Vítneam Theas agus naa [[Stáitd'athaontaigh Aontaithe Mheiriceá|Stáit Aontaithe]]Vítneam, agtháinig curan armtsíocháin agusgo solátharVítneam, eileach chuigsan naam fórsaícéanna, náisiúnacha agus cumannacha. Ach bhí anchuir [[AontachtPol ShóivéideachPot]] agar cabhrúbun chomh maith agus tar éis doan [[Stalin]]An básChampúis aDhaonlathach|Champúis fháil bhí [[an tSínDhaonlathach]] naimhdeach leis nasa [[An RúisChambóid|RúisighChambóid]], achle thaobhaighcuidiú ceannairíón Vítneam leistSín, an rialtas nuadeachtóireacht a bhírinne faoiollmharú cheannasuafásach [[Nicítear Cruistsiof|Khrushchev]].a Shílmuintir ceannairíféin, nago Síneháirithe go raibhar na Rúisighmionlaigh ánáisiúnta dtimpeallú- agusmionlach rinneVítneamach siadsan iarrachtáireamh. cairdeasTír abheag bhunúis leea SAM.í Nuairan Chambóid a bhuaighbhfuil fórsaíteorainn [[Hoag ChiVítneam Minh]]léi ansan cogadhiardheisceart. bhí nithehamháin socairgur gomaraíodh leora ilán Vítneam,Vítneamaigh ach bhí ollmharú uafásach ar buneitneacha sa [[AnChampúis Chambóid|Chambóid]]Dhaonlathach, tírach bheagbhí arna theorainnCampúsaigh an iardheiscirt. Mhaígh naag Cambóidighmaíomh gur leo féin cuid den talamh trasna na teorainnteorainne lei Vítneam, agusrud rinneadha sléachtchuir arna Vítneamaigh saar Chambóid.a Thugbhfaichille, an tSínnárbh tacaíochtionadh. doFuair cheannairePol naPot Cambóide,tacaíocht [[Polón Pot]]tSín, agus spreag siadna Sínigh é chun ionsaitheionsaí a dhéanamh ar Vítneam isa bhliain [[1978]]. Dá bharrthoradh sin, rinned'ionsaigh Vítneam ionradh ar an ChambóidChampúis agusDhaonlathach, ruaigbhris siadArm [[PolVítneam Pot]]an ascath oifig,ar tarna éisCampúsaigh dóibhagus a iarraidh arbaineadh an Aontachtchumhacht Shóivéideachde anPol fhadhb a réiteachPot. Gabhadh [[Phnom Penh]], príomhchathair na Cambóide, i Eanáir [[1979]], tháinig deireadh le ré na Campúise Daonlathaí, agus chuir na Vítneamaigh rialtas nua ag stiúradh na Cambóide. Bhí na Sínigh an-mhíshásta leis seo, agus d'fhógair na Sínighsiad go raibh siad chunle ionradhhionradh a dhéanamh ar Vítneam. ThugBhí na Stáit Aontaithe tacaíochtag dontacú leis an tSín.
 
Ar an 17 Feabhra 1979, rinne 90,000 saighdiúir Síneach le tancanna200 tanc ionsaí ar thuaisceart Vítneam,. agusBhí a fhios acuag na Sínigh go raibh an chuid baab fhearr de shaighdiúirí Vítneam sa Chambóid, ag iarraidhcur fórsaícatha Polar Potfhórsaí aPol dhíbirtPot. Ní raibh ach timpeall 100,000 d'armsaighdiúir VítneamVítneamach safágtha tuaiscearti agusdtuaisceart na tíre. Mar sin, d'éirigh leis na Sínigh dul timpealtimpeall dachaddaichead míle isteach saar thailte tírVítneamacha. Mhaígh siadna Sínigh go rabhadarraibh siad ag geataí [[Hanoi]], d'fhógair siad go raibh a míseanmisiún comhlíonta acu agus chúlaigh siad ar ais thargo dtí a dtaobh féin den teorainn. Níl sé soiléir cé acu a bhuaigh an cogadh i ndáiríre, ach má bhí sé i gceist ag na Sínigh na Vítneamaigh a bhrú amach as an gCambóid níor éirigh leo.
 
Mar gheall ar an chogadhgcogadh seo, ruaigeadhd'éirigh Sínighstát amachagus assochaí Vítneam, as pabhar naimhdeach i leith an mhionlaigh Shínigh sa tír. Bhí fíor-ghéarchéim ann nuair a theith siadna mílte Sínigh as Vítneam i mbáid, agus bádh cuid mhór acu amuigh ar an teiscinn mhór. Iad siúd a tháinig slán as an eachtra seo, chuir siad fúthúfúthu isna mbailteceantair SíneachaShíneacha i [[Meiriceágcathracha Thuaidh]],móra s[[anna Astráil]]Stát Aontaithe agus sanna [[Eoraip]]hAstráile chomh maith le tíortha na hEorpa. Shínigh VitneamVítneam agus an tSín conradh teorannteorainne isa bhliain [[1999]].