An difríocht idir athruithe ar: "Zyklon B"

Content deleted Content added
m robot Adding: tr:Zyklon B
Naisc, íomhá
Líne 1:
[[Íomhá:Zyklon B Container.jpg|deas|250px|thumb|Zyklon B.]]
Is é is '''Zyklon B''' ann ná ainm tradála ar ullmhóid ciainíde a bhí in úsáid ag na [[Naitsithe]] nuair a bhí siad ag marú na sluaite [[Giúdachas|Giúdach]] sna seomraí gáis le linn an [[Uileloscadh|Uilelosctha]]. Tá Zyklon B bunaithe ar an aigéad prúiseach (is é sin, an t-aigéad hidricianach, nó tuaslagadh uisce [[Ciainíd hidrigine|chiainíd na hidrigine]] HCN) a bhfuil substaint chobhsaíoch curtha tríd, chomh maith le substaint drochbholaidh le rabhadh a thabhairt don úsáideoir. Bhí Zyklon B ceaptha mar fheithidicíd ar dtús. B'é ceimiceoir mór na [[an Ghearmáin|Gearmáine]] [[Fritz Haber]] a d'fhorbair é le linn [[an Chéad Chogadh Domhanda]]. Bhí an-ról ag Haber i gcogaíocht cheimiceach na nGearmánach san am sin, ach, íorónta go leor, Giúdach a bhí ann, agus mar sin, b'éigean dó éalú ón nGearmáin i ndiaidh do na Naitsithe an chumhacht a shealbhú sa bhliain [[1933]]. Níorbh é a nimh féin a mharaigh é, ar a laghad.
 
Tá éifeachtúlacht Zyklon B bunaithe ar an gciainíd. Cuireann an t-ian ciainíde CN<sup>-</sup> ruaigeadh ar an móilín ocsaigine as [[haemaglóibin]] na fola le dul ina áit. Ós rud é go bhfuil ceangal na ciainíde den haemaglóibin níos láidre ná ceangal na hocsaigine, ní féidir leis an haemaglóibin chiainídithe [[ocsaigin]] a iompar a thuilleadh, agus mar sin, tachtfar an t-íobartach, fiú má bhíonn flúirse ocsaigine le fáil san aer.
 
Le linn an Uilelosctha, d'úsáidtí Zyklon B ar dtús leis na dreancaidí a bhaint de na príosúnaigh. I dtús na bliana 1940, áfach, baineadh an chéad triail as i marú na ndaoine, nuair a tachtadh grúpa de Ghiofóga óga ó [[Brno]] i m[[Buchenwald]]. In [[Auschwitz]], tugadh Zyklon B isteach ar an tríú lá de Mhí Mheán Fómhair 1941, nuair a maraíodh sé chéad cime cogaidh ón Aontas Sóivéadach agus dhá chéad go leith de chimí tinne cogaidh ón bPolainn leis.
 
Le linn an Uilelosctha, d'úsáidtí Zyklon B ar dtús leis na dreancaidí a bhaint de na príosúnaigh. I dtús na bliana [[1940]], áfach, baineadh an chéad triail as i marú na ndaoine, nuair a tachtadh grúpa de Ghiofóga óga ó [[Brno]] i m[[Buchenwald]]. In [[Auschwitz]], tugadh Zyklon B isteach ar an [[3 Meán Fómhair|tríú lá de Mhí Mheán Fómhair]] [[1941]], nuair a maraíodh sé chéad cime cogaidh ón Aontas Sóivéadach agus dhá chéad go leith de chimí tinne cogaidh ón bPolainnb[[an Pholainn|Polainn]] leis.
{{síol}}
[[Catagóir:An Dara Cogadh Domhanda]]