An difríocht idir athruithe ar: "Cogadh Cathartha na Rúise"

[[Íomhá:Red Army Kazan.jpg|thumb|220px|[[An tArm Dearg]] i KazangKazan, príomhchathair na Tatarstáine, i rith an cogaidhchogaidh.]]

MhairCogadh a troideadh in [[Impireacht na Rúise]] ab ea é '''Cogadh Cathartha na Rúise''', a mhair ón mbliain [[1917]] go dtí [[1922]]. Thosaigh sé go gairid i ndiaidh do rialtas sealadach na Rúise titim agus [[na Boilséivigh]] an chumhacht a shealbhú i [[Réabhlóid Dheireadh Fómhair]]. Chuaigh na cúrsaí chun donais nuair a rinne [[Léinín]] lánscor ar Chomhthionól Bunreachta na Rúise agus, go háirithe, nuair a shínigh sé [[Conradh Síochána Brest-Litovsk]] i Mí Márta [[1918]], nó d'fhág an Conradh sin cuid mhór d'Iarthar na Rúise ag na [[an Ghearmáin|Gearmánaigh]]. B'iad an dá thaobh sa chogadh ná na Dearga - is é sin, na Boilséivigh - agus na Bána, is é sin, iad siúd nach raibh sásta an chumhacht a fhágáil acu. Thairis sin, áfach, bhí go leor "tiarnaí cogaidh" áitiúla ann a bhí ag cur a gcatha féin, agus nach furasta a aicmiú mar "bhána" ná mar "dhearga". Ar ndóigh, d'fhéach stáit eile a ladar a chur sa chogadh freisin nó a mbuntáiste féin a ghlacadh ar laige na Rúise. Tar éis cheithre bliana cogaidh, b'iad na Boilséivigh a ghnóthaigh an báire, agus bhunaigh siad stát [[Cumannachas|Cumannach]], [[an tAontas Sóivéadach]], sa bhliain [[1922]]. Sna blianta [[1918]]-[[1920]] ba mhó a bhí an troid á cur.

Tar eis a d'éirigh an tSár [[Nioclás II]] as coróin agus i ndiaidhéis [[Réabhlóid na Feabhra]] sa bhliain [[1917]] agus bás [[Nioclás II]], bhúnaíodhbunaíodh Rialtas Sealadach sóisialach. I Mí [[Meán Fómhair]], bhris [[Réabhlóid Dheireadh Fómhair]] amach. faoiGhabh na Boilséivigh agus ghabh siad [[Cathair Pheadair]] agus thosaigh siad ag tógáil bailte timpeall anna tírtíre ar fad. I Mí [[Eanáir]] [[1918]], rinne [[Lenin]]Léinín lánscoir ar an gcomhdháíl, agus forógraíodh sé go raibh na Boilséivigh mar rialtas nua na Rúise.

Ar dtús báire thosaigh na Boilséivigh ag iarraidh síochainsíochán a dhéanamh le tarraingt amach as an g[[Chéad Chogadh Domhanda|Céad Chogadh Domhanda]], mar a gheallbhí siadgeallta acu do muintir na Rúise roimheroimh ré. Deirtear go bhfuil ceangailtceangail idir an gheilleadhgéilleadh agus an tslí inár tháinig LeninLéinín i dtír, le chabhaircabhair agus tacaíocht óna GhearmámaighGearmámaigh a bhí ag tnúth le Réabhlóid sa Rúis le deireadh a chuir leis an bhfronta thoir.

Fograíodh sos comhraic láithreach agus thosaigh naan idirbheartaíocht síocháinsíochána. ChéannCeann de na riachtanais a bhí sa conradh,chonradh ná go bhfaighfeadh na gCumhachtaí LárnaighLárnacha alána talamhlán talún ón Ruis, agus chuir an rud seo go mór isteach ar náisiúnaigh anna RúisRúise. DiúltaighDhiúltaigh [[Leon Trotscaí]] fiú, ionadaí na Boilséivigh, ar dtús.

Thosaigh na Gearmánaigh ag bogadh isteach sa Rúis, ní raibh airmarm na Rúise ann ar choirchor ar bith le frithbheartaíocht a thabhairt dóibh. ArSa deireadh bhí ar na Boilséivigh an chonradhconradh a shuiniúshíniú go tapafaidhtapaidh bhí fadhbanna ag fhorbairtforbairt sa tír é féin, bhí na frithréabhlóide dainséireach don rialtas cumannachascumannach. Rinne siad dhaingniúdaingniú ar an ConradhgConradh Brest-Litovsk, ar an [[6 Márta]], 1918.

I ndiaidh Réabhlóid Dheireadh Fómhair, bhí dhíshlógadh déanta ar sean airm na Rúise agus bhúnaíodhbunaíodh airm Óglach na Gardaí Dearg eite míleata na Boilséivigh. Bhí [[Leon Trotscaí|Trotscaí]] i gceannas orthu agus cruthaigh sé forsa níos gairmiúilgairmiúlí a bhúnúbhunú, trí coinscríobh a thabhairt isteach.

Bhí cosc ar aon eagraíocht poilitiúilphoilitiúil nach raibh ceangailte leis na Boilséivigh, fiú eagraíocht sóisialach, toisc nach raibh na Boilséivigh in ann tromlach a bheith acu in aon rialtais toghachtofa trí daonlathas lasmuigh de Cathair Pheadair agus [[Moscó]].