Vicipéid

An difríocht idir athruithe ar: "Cú Uladh - Peadar Toner Mac Fhionnlaoich"

Browse history interactively
← Gabh chuig an difear roimhe seoAn chéad dhifear eile →
Content deleted Content added
VisualWikitext
No edit summary
Líne 1:
Scríbhneoir [[Gaeilge]] ab ea é '''Cú Uladh''', nó '''Peadar Toner Mac Fhionnlaoich'''. Rugadh é ar [[5 Deireadh Fómhair]] [[1857]] in Alt an Iarainn, Gleann tSúilí, Co. Dhún na nGall agus cailleadh é ar [[1 Iúil]] [[1942]]. ScríobhNuair séa díolaimbhí ghearrscéaltasé iseacht gcanúintdéag [[Uladh]]d’aisrigh faoinsé teidealgo ''CiallBaile naÁtha Seanráite'',Cliath agus snad’fhreastal bliantasé 1935ar Ard-36Scoil i nGlas Naíon le haghaidh bliain, d'fhoilsighagus sédhá sraithbhliain aistíi argColáiste [[Anna Carraige Duibhe. Phós sé Shibhéal Ní tÉireannachUadhaigh (irisElizabeth Woods)|An tÉireannach]]i faoi1895 [[Éiríagus Amachbhí nadárdhéag Cásca]]clainne acu. TháinigFuair nasé post in oifig chustaim agus máil agus chaith sé naoi mbliana haistídhéag i gclóSasana faoileis chlúdachan leabhairphost sin. De bharr a phost sa bhliainStáit 1992,Séirbhís faoinbhí teidealair ''BliainCú Uladh agus a chlann taisteal ó áit go háit i rith a shaol. Bhí sé lionnaithe i Dún na hAiséirí''nGall, Béal Feiriste, Yorkshire, An Bheatain Bhig, Glasgow, Cúl an tSúdaire agus Baile Átha Cliath. Caith sé an chuid mhaith dá shaol mar fhile, scríbhneoir, seanachaí, drámadóir, Chonraitheoir, agus Seanadóir.
 
 
Bhí baint an-mhór ag Cú Uladh le Conradh an Gaeilge i rith a shaol. I 1895 bhí an chéad cruinniú ag Craobh Conradh na Gaeilge Béal Féirste i dteach Cú Uladh, 32 Bóthar Beersbridge. Bhí Cú Uladh mar Uachtarán ar Conradh na Gaeilge idir 1922 agus 1925 agus arís sa tríochaidí. Bhí sé ar an Choiste Gnó le haghaidh breis is daichead bliain agus bhí an-bhaint aige leis an Conradh i rith na blianta sin.
 
I 1938 rinne Eamon de Valera é ina Seanadóir agus bhí sé ina Seanadóir go dtí lá a bháis ar an chéad lá de Iúil 1942. Labhair sé Gaeilge amháin sa Seanad nuair a bhí chuid is mó de na seanadóirí eile ag labhairt Béarla.
 
 
Scríobh sé díolaim ghearrscéalta i gcanúint [[Uladh]] faoin teideal ''Ciall na Seanráite'', agus sna blianta 1935-36, d'fhoilsigh sé sraith aistí ar [[An tÉireannach (iris)|An tÉireannach]] faoi [[Éirí Amach na Cásca]]. Tháinig na haistí i gcló faoi chlúdach leabhair sa bhliain 1992, faoin teideal ''Bliain na hAiséirí''.
 
==Saothar==
# The Donegal Christmas Annual 1883 (eag.)
# Miondrámanna (1902)
# Handbook of Irish Teaching (1902)
Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/wiki/Cú_Uladh_-_Peadar_Toner_Mac_Fhionnlaoich"