Síolraíonn '''na teangacha Gaelacha''' ón t[[Sean-Ghaeilge]] a labhraítílabhraíodh in [[Éire|Éirinn]], agus ba teangatheanga scríofa í ón 8ú Aois agus roimhe. Rinne [[Gael|Gaeil]] as Éirinn ruaigeanna, agus ina dhiaidh sin churadar fúthu in iardheisceart na h[[Albain|Alban]]. Thugadar an Ghaeilge leo, agus de réir a chéile ba í an Ghaeilge an gnáththeanga sai chuidgcuid is mó d'Albain go dtí an 17ú chéadaois.
Bhí tiochar na Gaeilge go láidir freisin in [[Oileán Mhanann]], agus cé gur cailleadh an cainteoir dúchais deiridh i nGaeilge Mhanann i lár an 20ú Aois, tá beagán daoine fós ag saothrú na teanganteanga ar chúiseannchúiseanna cultúircultútha agus oidhreachta.
SaSna sean-scríbhinnscríbhinní bhí an ''Gaedhealg'' mar fhoirm coitianta ar theanga dúchasach na hÉireann, ach bhí raidhse bealaí lena rá, maille le leaganacha eile. Féach tús an ailt [[Gaeilge]]. Ach leis an gcaighdeánú litriú agus gramadaí a déanadhrinneadh san am ar chuir rialtas Phoblacht na hÉireann an cló Rómhánach ar an teanga, féachann ainmneachas na saghasanna Gaeilge, chomh maith le roinnt mhaith eile d´ábhar na dteanga, níos faide óna chéile.
Is iad na teangacha Gaelacha, agus ainm na teangan i dteanga na tíre féin á leanúint, ná:
