An difríocht idir athruithe ar: "Ózón"
Content deleted Content added
m robot Adding: tl:Osona (singaw) |
Guliolopez (plé | dréachtaí) {{Bosca sonraí}} |
||
Líne 1:
{{chembox
[[Íomhá:Ozone-1,3-dipole.png|right|200px|Otsoni]]Is [[móilín]] tríadamhach é '''Ózón''', atá comhdhéanta de trí adamh [[ocsaigin]]e. Is foirm nó [[allatróp]] den mhóilín ocsaigine é, nach bhfuil comh chobhsaí le gnáthmhóilín na hocsaigine, ina bhfuil dhá adamh ocsaigine ann O<sub>2</sub>. Ag leibhéal na talún, is truailleán aeir é ózón le éifeachtaí dochracha do chóras riospráide an ainmhí agus an duine. San atmaisféar uachtarach, ionsúnn ózón an chuid radaíocht ultraivialait a thagann ón ghrianradaíocht, agus a d'fhéadfadh a bheith díobhálach, roimh theacht chun na talún di.▼
| ainm = Ózón
| íomhá1 = Ozone-1,3-dipole.png
| íomhá2 = Ozone-3D-vdW.png
| ainm_IUPAC = Trioxygen
| uimhir_CAS = 10028-15-6
| foirmle_mhóilíneach = O<sub>3</sub>
| mais_mhóilíneach = 47.998 g·mol<sup>−1</sup>
| dlús = 2.144 g·L<sup>−1</sup> (0 °C), gáis
| intuaslagthacht = 0.105 g·100mL<sup>−1</sup> (0 °C)
| leáphointe = 80.7 K, −192.5 °C
| fiuchphointe = 161.3 K, −111.9 °C
| EUClass = Ocsaídeán ('''O''')
}}
▲
Tá ózón ar fáil i dtiúchan íseal fud fad atmaisféar an domhain. Tá a lán feidhmiúcháin thionsclaíocha agus tomhaltacha aige. B'é ózón an chéad allatróp de dhúil cheimiceach aitheanta san eolaíocht, b'é Christian Friedrich Schönbein , a chéadléirigh gur gás ar leith é sa bhliain 1840 agus a thug an t-ainm ózón air.
| |||