An difríocht idir athruithe ar: "Maud Gonne"
Content deleted Content added
Leathanach nua: Maud Gonne MacBride (Éireannach: Maud Nic Ghoinn, Bean Mhic Giolla Bhríde, 21 Nollaig 1866 – 27 Aibreán 1953). Ba réabhlóidí Éireannach í a rugadh i Sasana, feimineach agus… |
Guliolopez (plé | dréachtaí) Wikify |
||
Líne 1:
Ba réabhlóidí [[Éire]]annach í '''Maud Gonne MacBride''' (
==Saol óg==
Rugadh í in Tongham in aice le Farnham i Surrey sa [[An Bhreatain|Bhreatain]] agus tugadh an t-ainm Edith Maud Gonne uirthi an cailín ba sine de chlann an Chaptaen Thomas Gonne (1835 – 1886) a bhí sa 17ú Lancers. Ba as Caithness in [[Albain]] don Captaein agus a bhean céile Edith Frith Gonne, née Cook (1844-1871). Fuair a máthair bás nuair a bhí Maud ina páiste óg agus cuireadh í chun na Fraince chun oideachas a fháil.
==Trodaí ar son na saoirse==
In 1890 d’fhill sí ar an Fhrainc áit ar casadh Millevoye
I rith na 1890-adaí, Thaistil Gonne go forleathan i Sasana, [[an Bhreatain Bheag]], Albain agus [[na Stáit Aontaithe]] ag stocaireacht ar son chúis na náisiúnaithe.
==Aisteoireacht==
In 1897 d’eagraigh sí in éindí le Yeats agus [[Art Ó Gríofa]] agóidí i gcoinne iubhaile diamaint na [[Victoria na Ríochta Aontaithe|Banríona Victoria]]. Bhunaigh sí Inghinidhe na hÉireann um Cháisc 1900 cumann réabhlóideach na mban, chun áit a thabhairt do mhná na hÉireann, mar í féin nár cuireadh fáilte rompu i gcumainn náisiúnacha ina raibh an lámh in uachtar ag na fir. Ghlac sí [[Naomh Bríd]] mar phátrún ar an eagraíocht. Bhí clár oibre [[polaitíocht]], sóisialach agus feimineach; bhí sé i gcoinne Páirtí Parlaimint na hÉireann agus Rialtas Dúchais i bhfabhar neamhspleáchas iomlán ach bhí siad ar son na gluaiseachta Éire-Éireannaí agus seanmóireacht ar choincheapa féinmhuiníneacha [[Sinn Féin|Shinn Féin]], béilte saor in aisce sna scoileanna agus cearta vótála na mban. D’eagraíodar clár oibre de sainghníomhaíochtaí cultúrtha Éireannacha agus chur siad féinfheasacht [[náisiúnachas in Éirinn|náisiúnach]] chun cinn. Ó 1908 ar aghaidh d’fhoilsigh an ghluaiseacht iris darbh ainm Bean na hÉireann. D’ionsúigh Inghinidhe na hÉireann isteach i
Ghlac sí an príomhpháirt i ndráma Yeats Cathleen Ní Houlihan i mí Aibreán 1902. Léirigh sí Cathleen mar “sheanbhean Éireannach” a caoineann dá ceithre cúige a ghabh an coilíneach Sasanach. Sa bhliain chéanna chuaigh sí isteach san [[Eaglais Chaitliceach Rómhánach]]. Dhiúltaigh sí go leor tairiscintí Yeats chun pósadh mar shíl sí nach raibh sé sách náisiúnach agus de bhrí nach raibh sé sásta iompú ina Chaitliceach Rómhánach.
==Pósadh==
Phós sí Major John MacBride i bPáras i 1903. An bhliain dár gcionn rugadh mac leo dárbh ainm Seán. Theip ar an bpósadh, áfach agus d’fhill a fear céile ar Éirinn tar éis colscaradh. Ba fear míleata é a thug ceannasaíocht ar an mBriogáid Éireannach ar Transvaal (Irish Transvaal Brigade) in aghaidh na mBriotanach i
Gabhadh í i mBaile Átha Cliath i 1918 agus bhí sí imtheorannaithe i bPríosún Holloway i Sasana ar feadh sé mhí. I rith [[Cogadh na Saoirse|Chogadh na Saoirse]] d’oibrigh sí le Cros Bhán na hÉireann chun cuidiú le híospartaigh foréigin. I 1921 sheas sí in éadan an Chonartha ar thaobh na bPoblachtánach.
==Bé Yeats==
Is iomaí dán le Yeats atá spreagtha aici, nó a bhfuil sí luaite iontu, ar nós
:''I have spread my dreams under your feet; Tread softly because you tread on my dreams.''
Is beag file a rinne ceiliúradh ar áilleacht ban an méid a rinne Yeats sna dánta liriciúla faoi Gonne. Óna dhara leabhar go dtí Last Poems, léiríodh í mar Rose, Héilin na Traí (in No Second Troy), Corp Leda (Leda and the Swan), Cathleen Ni Houlihan, Pallas Athene agus Deirdre. ▼
▲Is beag file a rinne ceiliúradh ar áilleacht ban an méid a rinne Yeats sna dánta liriciúla faoi Gonne. Óna dhara leabhar go dtí Last Poems, léiríodh í mar Rose, Héilin na Traí (in No Second Troy), Corp Leda (Leda and the Swan), Cathleen Ni
=Dírbheatháisnéis=▼
D’fhoilsigh Maud Gonne MacBride a dírbheathaisnéis i 1938, dár dteideal A Servant of the Queen, tagairt a bhí anseo d’fhís a bhí aici sheanbhanríon Éireannach, Caitlín Ní hUallacháin. ▼
Bhí a mac gníomhach i gcúrsaí polaitíochta in Éirinn agus sna Náisiún Aontaithe. Bronnadh Duais Noble na Síochána air i 1974.▼
▲==Dírbheatháisnéis==
Fuair Maud bás ar an 27 Aibreán 1953 i gCluain Sceach in aois 86 agus cuireadh í i Reilig Ghlas Naíon i mBaile Átha Cliath.▼
▲D’fhoilsigh Maud Gonne MacBride a dírbheathaisnéis i 1938, dár dteideal "''A Servant of the Queen''", tagairt a bhí anseo d’fhís a bhí aici sheanbhanríon Éireannach, Caitlín Ní hUallacháin.
▲Bhí a mac gníomhach i gcúrsaí polaitíochta in Éirinn agus sna [[Na Náisiúin Aontaithe|Náisiún Aontaithe]]. Bronnadh [[Duais
▲Fuair Maud bás ar an [[27 Aibreán]] [[1953]] i gCluain Sceach in aois 86 agus cuireadh í i [[Reilig Ghlas Naíon]] i mBaile Átha Cliath.
{{DEFAULTSORT:Gonne, Maud}}
[[Catagóir:Daoine a rugadh i 1866]]
[[Catagóir:Básanna i 1953]]
[[Catagóir:Réabhlóidithe Éireannacha]]
[[Catagóir:Aisteoirí Sasanacha]]
[[de:Maud Gonne]]
[[en:Maud Gonne]]
[[fr:Maud Gonne]]
[[zh:昴德·冈昂]]
|