An difríocht idir athruithe ar: "Oismiam"

Content deleted Content added
No edit summary
mNo edit summary
Líne 1:
{{Dúil cheimiceach bosca eolais
Is é an t-'''oismiam''' dúil uimhir a 76, agus is í an tsiombail cheimiceach a thagraíonn dó ná '''Os'''. Tá na miotail go léir i ngrúpa an phlatanaim an-trom, ach is é an t-oismiam an dúil is airde dlús ar fad, nó tá sé beagnach dhá oiread chomh trom leis an luaidhe, - tá sé 22.6 g/m<sup>3</sup> ar dlús. Bíonn sé le fáil sa dúlra in éineacht leis an iridiam, agus is minic a thagraítear don "oismiridiam", is é sin, do chóimhiotal nádúrtha an oismiam agus an iridiam.
|Ainm=Oismiam
|Siombal=Os
|UAdamach=76
|MAdamach=190.23(3) g·mol<sup>−1</sup>
|Grúpa=8, 6, d
|Dlús=22.61 g·cm<sup>−3</sup>
|Sraith=Miotail trasdultacha
|Íomhá=Os-TableImage.png
}}Is é an t-'''oismiam''' dúil uimhir a 76, agus is í an tsiombail cheimiceach a thagraíonn dó ná '''Os'''. Tá na miotail go léir i ngrúpa an phlatanaim an-trom, ach is é an t-oismiam an dúil is airde dlús ar fad, nó tá sé beagnach dhá oiread chomh trom leis an luaidhe, - tá sé 22.6 g/m<sup>3</sup> ar dlús. Bíonn sé le fáil sa dúlra in éineacht leis an iridiam, agus is minic a thagraítear don "oismiridiam", is é sin, do chóimhiotal nádúrtha an oismiam agus an iridiam.
 
Ba é an ceimiceoir Sasanach [[Smithson Tennant]] a d'aonraigh an t-oismiam an chéad uair agus a d'aithin mar dhúil ar leith é, thiar sa bhliain 1803. Eisean a d'ainmnigh é freisin.
 
Tá loinnir gormgheal san oismiam, agus fuair sé a ainm ón bhfocal Gréigise a chiallaíonn "drochbholadh". Bíonn drochbholadh as an oismiam, toisc go bhfuil ocsaíd sho-ghalaithe aige, an teatrocsaíd oismiam OsO<sub>4</sub>. Bíonn ábhairín den bholadh seo le haithint as an miotal féin, agus é ag imoibriú le hocsaigin an aeir.