An difríocht idir athruithe ar: "An Chuileog"

Content deleted Content added
m róbat ag suimiú: sh:Mušica (zviježđe)
m róbat ag suimiú: sah:Сахсырга (сулустар бөлөхтөрө); cosmetic changes
Líne 8:
siombalaíocht = an [[Cuileog|Chuileog]] |
dronairde = 12 |
diallas = −70−70 |
achariomlán = 138 |
acharrangú = 77ú |
líonréaltaí = 1 |
réaltainm = [[Alfa_MuscaeAlfa Muscae|αα Mus]] |
réaltmhéid = 2.69 |
dreigecheathanna = |
teorantacha =
* [[Éan Parthais]]
* [[an Chíle]]
* [[an Ceinteár]]
* [[an Caimileon]]
* [[an Compás]]
* [[an Chros]] |
uasleithead = 10 |
íosleithead = 90 |
Líne 27:
nótaí=}}
 
Tá '''an Chuileog''' ar cheann de na [[Réaltbhuíon|réaltbhuíonta]] miona atá le feiceáil ar an [[Sféar_neamhaíSféar neamhaí|sféar neamhaí theas]]. Tá an réaltbhuíon seo ar cheann den dá réaltbhuíon déag a chruthaigh [[Pieter Dirkszoon Keyser]] agus [[Frederick de Houtman]] idir na blianta [[1595]] agus [[1597]] ar son an réalteolaí [[Pléimeanach|Phléimeanaigh]] [[Petrus Plancius]]. Thug an réalteolaí amaitéarach [[An_GhearmáinAn Ghearmáin|Gearmánach]] [[Johann Bayer]] isteach ina léarscáil neamhaí ''[[Uranometria]]'' í sa bhliain [[1603]].
 
== Príomhghnéithe ==
* [[Theta_MuscaeTheta Muscae|θθ Mus]]: [[réalta dhúbailte]]
 
 
== Réada suntasacha domhainspéire ==
* [[NGC 4833]]: [[réaltbhraisle chruinneogach]]
 
 
== Stair ==
Ba iad an bheirt mhairnéalach [[An_OllainnAn Ollainn|Ollannacha]] [[Pieter Dirkszoon Keyser]] agus [[Frederick de Houtman]] a chruthaigh réaltbhuíon na Cuileoige idir na blianta [[1595]] agus [[1597]]. Ar an [[2 Aibreán]] [[1595]] chuir ceithre long chun na farraige ó [[Texel]] san Ollainn; ba é sin an chéad loingeas Ollannach a thaistil ar na hIndiacha Thoir. Bhí Keyser mar ardmháta agus ardphíolóta ar bord na loinge ''Hollandia'' sa loingeas.
 
Roimhe sin, áfach, rinne an ministir [[Flóndras|Pléimeannach]] [[Petrus Plancius]] teagmháil leis. Bhí Plancius ar cheann de bhunaitheoirí [[Comhlacht Dúitseach na hIndia Thoir|Chomhlacht Dúitseach na hIndia Thoir]], ach bhí sé ina [[Réalteolaíocht|réalteolaí]] agus a [[Cairtghrafaíocht|chairtghrafaí]] chomh maith. Sa bhliain [[1589]] rinne sé cruinneog neamhaí, ach níorbh fhéidir leis réigiún an phoil neamhaí theas a líonadh toisc nach raibh mórán eolais ar fáil i dtaobh cheantar sin na spéire. Mar sin de, thug sé gléasra réalteolaíoch do Keyser agus mhúin sé é conas é a úsáid chun réaltléarscáil a tharraingt den leathsféar neamhaí theas.
Líne 44:
Fuair Keyser bás sa bhliain [[1596]], ach chríochnaigh a chúntóir Frederick de Houtman (in éineacht le mairnéalach eile, Vechter Willemsz) an léarscáil. Sa bhliain [[1597]] tháinig an loingeas ar ais go dtí an Ollainn, agus thug de Houtman an learscáil neamhaí agus réaltchatalóg do Plancius. Bhí 12 réaltbhuíon nua ar an léarscáil agus 135 réalta ar an gcatalóg. Sa bhliain [[1592]] rinne Plancius cruinneog neamhaí nua a thug isteach na réaltaí agus na réaltbhuíonta nua (chomh maith le réaltbhuíon eile a chruthaigh sé féin, .i. [[an Colm]]). Sa bhliain [[1603]] tháinig na réalthbhuíonta nua amach i gcló don chéad uair ar réaltatlas ''[[Uranometria]]'' de chuid an réalteolaí amaitéaraigh Gearmánaigh [[Johann Bayer]].
 
Sa lá atá inniu ann, glacann an [[Aontas Réalteolaíoch Idirnáisiúnta|tAontas Réalteolaíoch Idirnáisiúnta]] le gach ceann de na réaltbhuíonta a chruthaigh Keyser agus de Houtman (féach an bosca thíos) – agus an Chuileog san áireamh. Is é an t-ainm [[Ollainnis|Ollainnise]]e a thug an bheirt mhairnéalach ar an réaltbhuíon seo ná '''De Vlieghe'''. An rud is aisti faoi, níor thug Plancius aon ainm ar an réaltbhuíon seo nuair a tharraing sé í ar chruinneog neamhai sa bhliain [[1598]]. '''Apis''' (an focal [[Laidin|Laidine]]e ar ''beach'') a thug Johann Bayer uirthi. Ceaptar go ndearna Bayer macasamhail di ó chruinneog neamhaí a rinne [[Jodocus Hondius]] sna blianta [[1600]] agus [[1601]], ach d'aithin Bayer mar bheach seachas cuileog í.
 
== Miotaseolaíocht ==
Ós rud é gur réaltbhuíon nua-aimseartha í an Chuileog, ní bhaineann aon mhiotaseolaíocht léi.
 
== Réaltaí ==
 
 
== Féach fosta ==
 
 
== Naisc sheachtracha ==
* [http://www.alcyone.de/SIT/bsc/ Yale Bright Star Catalog]
* [http://homepage.ntlworld.com/robin.gatter/data/Mus.htm an Chuileog ar shuíomh Robin Gatter]
Líne 64:
* [http://www.allthesky.com/constellations/musca/ The Deep Photographic Guide to the Constellations: an Chuileog]
 
== Tagairtí ==
* {{Tagairt leabhair|Údar=Burnham, Robert Jr.|Teideal=Burnham's Celestial Handbook: An Observer's Guide to the Universe Beyond the Solar System, v.2|Foilsitheoir=General Publishing Company, Ltd., Toronto|Bliain=1966, 1978|ID=ISBN 04862367300-486-23673-0}}
 
[[RangCatagóir:Réaltbhuíonta|Cuileog]]
 
{{RéaltbhuíontaLiostaitheAgBayer}}
Líne 107:
[[ro:Musca (constelaţie)]]
[[ru:Муха (созвездие)]]
[[sah:Сахсырга (сулустар бөлөхтөрө)]]
[[sh:Mušica (zviježđe)]]
[[sk:Súhvezdie Mucha]]