An difríocht idir athruithe ar: "Pobal Éireannach na Breataine"
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Líne 1:
[[File:British Irish.png|thumb|300px|Daoine de phór na hÉireann:<br>
[[Aidan of Lindisfarne]] • [[Columba]] • [[Charlotte Brontë]] • [[Arthur Wellesley, 1st Duke of Wellington]] • [[Kate Bush]]<br>
Line 15 ⟶ 14:
Ag an am céanna, bhí ganntanas lucht oibre an-ghéar i mBreatain i rith an [[20ú haois]] agus bhí gá aige den eisimircigh Éireannach san achair tógála agus oibre teaghlaigh.
Thit an daonra Éire as níos mó ná 8 milliún go 6.5 milliún as 1841-51. Céad bliain níos déanaí thit sé go 4.3 milliún. Ar an 19ú haois, bhí eisimirce níos troime sna contaetha tuaithe iartharach agus deisceartach. Soláthraigh [[Contae Chorcaí| Corcaigh]], [[Contae Chiarraí|Ciarraí]], [[Contae na Gaillimhe|Gaillimh]], [[Contae Mhaigh Eo |Maigh Eo]], [[Contae Shligigh|Sligeach]], [[Contae Thiobraid Árann| Tiobraid Árann]] agus [[Contae Luimnigh| Luimneach]] beagnach leath eisimircigh an Éire. Bhí páirt an gluaiseacht seo sealadach, le [[meitheal|meithleacha]] oibrithe fómhar séasúrach ag obair i mBreatain agus ag filleadh abhaile den geimhreadh agus earrach. Ar an lár-1930idí, bhí an Bhreatain Mhór an rogha a lán eisimircigh Éireannaigh. Thug an geilleagar Briotanach i rith an [[Dara Cogadh Domhanda]] (1939-45) agus an iar-chogadh borradh lion mór daoine Éireannaigh chuig bailte ag fairsingiú mar [[Londain]], [[Learpholl]], [[Manchain]], [[Birmingham]] agus [[Luton]].
I 1997, mhaígh an Rialtas Éireannach, ina ‘Páipéar bán ar Pholasaí Eachtrannach’ (''White Paper on Foreign Policy'') go raibh timpeall dhá mhilliún saoránaigh Éireannaigh ina gcónaí i mBreatain, leis an tromlach rugadh ansin.
== Na Éireannaigh i Breatain ==
===Na Éireannaigh i Sasana===
I 2001 bhí 674,786 daoine Éireannach ina gcónaí i Sasana a rugadh in Éire. Is an tiús is mó na daoine a rugadh in Éire (gan fiú daoine na sliocht Éireannach á gcur san áireamh) agus bhí coibhéiseach go 12.1% an daonra oileán Éire (5.6 mhilliún) i 2001. Tá an daonra sliocht Éireannach is mó i mBreatain Mhór ag [[Londain]] agus tá an pobal Éireannach bunaithe sa cheantair [[Kilburn|Contae Kilburn]] (mar atá aithne air mar leasainm) i Iar-thuaisceart Londain. Le uirbeach uaisliú agus costaí níos airde, bhog an tromlach pobal aicme an lucht oibre Éireannach amach as [[Kilburn]] go [[Cricklewood]]. Tá aithne ar an ceantair [[Camden Town]] agus [[Shepherds Bush]] den pobail mór Éireannach.
Tá aithne ar [[Learpholl]] de bharr a hoidhreacht bríomhar Éireannach i measc uile cathracha Briotanacha. D’imirt na Éireannaigh ról mór i daonra Learphollach agus sochaí i rith a hocht chéad bliain stair an cathair. Is as sliocht Éireannach iad an tromlach Liverpudlians. Éistear an tionchar Éireannach sa chanúint áitiúil Learphollach, atá aithne ar mar ‘scouse’, agus san ainmneacha na daonra. Tá sinsearacht Éireannach ag triúr, ar an laghad, na saoránaigh Learpholl is cáiliúil, [[The Beatles]].
Tá pobal mór Éireannach i m[[Birmingham]], le paráid [[Lá Fhéile Pádraig]] is mó san [[An Ríocht Aontaithe|Ríocht Aontaithe]] (an tríú is mó ar fud an domhan) agus ceantair bríomhar beo Éireannach i [[Digbeth, Birmingham| Digbeth]]. Bhogadh daoine Éireannaigh i gcónaí go Birmingham chun obair a fháil, go háirithe den obair tógála, monarcha agus tionsclaíoch a ofráilte an cathair. Thágthas lion mór daoine Éireannach go Birmingham chun canálacha, bóithre agus iarnróid a thógail san am caite. Tá sé ceaptar go bhfuil sinsearacht Éireannach ag céatadán mór daoine Birminghamach. Níl an tArdeaglais Naomh Chad ach ceann an dá Baisleac beaga san [[An Ríocht Aontaithe|Ríocht Aontaithe]]. Is an-tábhachtach mar an chéad Eaglais Chaitliceach tógtha i mBreatain tar éis an [[Reifirméisean]]. [[http://www.irishquarterbirmingham.com/community.htm]]
Tá ceangail láidir Éireannach ag [[Manchain]] freisin. Tá sé meastachán go bhfuil sinsearacht Éireannach éigin ag timpeall 35% daonra Manchanach. Is ceann an féile is mó in [[An Eoraip| Eoraip]] é an féile Éireannach Manchain.
===Na Éireannaigh in Albain ===
Tá imirce ceangail fada idir an [[Albain]] agus an cúige Uladh, idir [[Contae Dhún na nGall]], [[Contae Aontroma]] , [[Contae an Dúin]] agus an iarchósta Albain san áireamh. De bharr an ríocht [[Dál Riata]], tá sé deacair a dhearbhú idir an méid Albanaigh-Gaelacha atá sliocht Éireannach agus atá sliocht [[Na Cruithnigh|Cruithneach]]. I 2001, bhí timpeall 55,000 daoine atá rugadh in Éire ina gcónaí in Albain (1.1% daonra Albanach) ach is daoine an sliocht Éireannach 20% an daonra Albanach iad. D’ainneoin níos íseal lion daoine Éireannach ná gnách lonnaithe i [[Siorrachd Lannraig]], tá níos mó ná 50% an daonra san baile [[Drochaid an Chóta, Albain|Drochaid an Chóta]] de sliocht Éireannach.
===Na Éireannaigh i mBreatain Bheag ===
Tháinig a lán eisimircigh Éireannach go Breatain Bheag de bharr an Gorta Mór i 1845-52. Bhí said an-bhocht go minic agus ceaptar gur thug said tífeas, ach mhéadaigh a lion sa mílte go luath – go háirithe sa bailte mianadóireacht agus isteach agus timpeall [[Abertawe]] agus [[Casnewydd]].
I 2001, bhí 20,569 daoine Éireannach i mBreatain bheag a rugadh in Éire.
== Áiteanna le daonra Éireannach tábhachtach ==
Tá a lán daoine i m[[An Ríocht Aontaithe| Breatain]] le sliocht [[Éire|Éireannach]] agus tá said suite go príomha sa [[baile|bailte]] agus [[cathair|cathracha]] a leanas:
*[[Birmingham]]
*[[Caerdydd]]
*[[Coventry]]
* [[Digbeth, Birmingham|Digbeth]]
*[[Dún Déagh]]
*[[Dún Éideann]]
*[[Glaschú]]
*[[Drochaid an Chóta, Albain|Drochaid an Chóta]]
*[[Leeds]]
*[[ Learpholl]]
*[[Londain]]
*[[Luton]]
*[[Manchain]]
*[[Middlesbrough]]
*[[Preston]]
*[[Portsmouth]]
*[[Sunderland, Tyne and Wear|Sunderland]]
==Naisc sheachtracha==
* [http://www.irishlinks.co.uk/uklinks.htm Irishlinks.co.uk]
* [http://www.irishinbritain.com/html/intro.php irishinbritain.com]
* [http://www.smuc.ac.uk/icba/ Irish Community in Britain Archive]
* [http://news.bbc.co.uk/1/hi/england/2852029.stm BBC News article 16 March, 2003: "City celebrates Irish influence"]
* [http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk/1224611.stm One in four Britons claim Irish roots]
* [http://news.bbc.co.uk/1/hi/in_depth/photo_gallery/2845035.stm Photo Gallery: Liverpool's streets broad and narrow]
* [http://www.statistics.gov.uk/census2001/profiles/00by.asp Statistics Online]
* [http://www.liv.ac.uk/irish/ Liverpool University's Institute of Irish Studies]
*[http://www.museumoflondon.org.uk/English/Collections/Onlineresources/RWWC/themes/1295/1151 Reassessing what we collect website – Irish London] History of Irish London with objects and images
[[Catagóir:Diaspóra Éireannach]]
| |||