An difríocht idir athruithe ar: "Clochaois"

Content deleted Content added
Leathanach cruthaithe le 'Is ré leathan réamhstairiúil í '''an Chlochaois''', ina raibh daoine ag brath ar chloch chun uirlisí a dhéanamh. {{síol}} [[Catag...'
 
Rudaí eile
Líne 1:
[[Íomhá:Newgrange.JPG|deas|250px|thumb|[[Sí an Bhrú]], i m[[Brú na Bóinne]].]]
Is ré leathan [[An Réamhstair|réamhstairiúil]] í '''an Chlochaois''', ina raibh [[daoine]] ag brath ar [[cloch|chloch]] chun uirlisí a dhéanamh.
Is ré leathan [[An Réamhstair|réamhstairiúil]] í '''an Chlochaois''', ina raibh [[daoine]] ag brath ar [[cloch|chloch]] chun uirlisí agus airm a dhéanamh. Mar shampla, bhíodh feidhm á bhaint as [[breochloch]] agus [[seirt]] le haghaidh uirlisí agus airm, agus [[basalt]] agus [[gaineamhchloch]] chun [[bró|brónna]] a dhéanamh le haghaidh cócaireachta. Chomh maith leis na hábhair seo, bhí [[adhmad]], [[cnámh]], [[sliogán]], beann agus rudaí eile in úsáid. Sa chuid is déanaí den aois, thosaigh daoine ag déanamh criadóireachta as [[cré]] nó dríodair eile.
 
Tosaíonn an Chlochaois idir 2.7 agus 2.58 milliún bliain ó shin nuair a bhaineadh feidhm as uirlisí cloiche don chéad uair i nGona na h[[An Aetóip|Aetóipe]]. Críochnaíonn an aois le forbairt na [[Talmhaíocht|talmhaíochta]], ceansú ainmhithe áirithe agus bruithniú [[Copar|mhian chopair]] chun [[miotal]] a chruthú.
 
== Croineolaíocht ==
Roinneann na staraithe an aois seo ina trí ré, rud a bhí molta don chéad uair ag John Lubbock ina leabhar ''Pre-historic Times'' (1865).
* [[An tSean-Chlochaois]] (Pailéiliteach)
* [[An Meán-Chlochaois]] (Méisiliteach)
* [[An Nua-Chlochaois]] (Neoiliteach)
 
== An tSean-Chlochaois (Pailéiliteach) ==
[[Íomhá:National park stone tools.jpg|deas|200px|thumb|Uirlisí cloiche]]
Tagann an focal Pailéiliteach ón nGréigis παλαιός, palaios, "sean"; agus λίθος, lithos, "cloch", is é sin "seanaois na cloiche". Ré réamhstairiúil atá inti ina bhfeictear forbairt in uirlisí cloiche. Cuimsíonn sé an chuid is mó de stair an chine daonna ar Domhan (99%), ag tosú timpeall 2.5 nó 2.6 milliún bliain ó shin leis na céad uirlisí cloiche in úsáid ag homainidí ar nós Homo habilis, suas go dtí tosú na talmhaíochta timpeall na bliana 10,000 RC.
 
Roinntear níos faide í mar seo:
* Ré Phailéiliteach Íochtar
* Ré Phailéiliteach Mheán
* Ré Phailéiliteach Uachtar
 
== An Meán-Chlochaois (Méisiliteach) ==
Thosaigh an Meán-Chlochaois 10,000 bliain ó shin ag deireadh na hoighearaoise is déanaí, agus mhair sé go dtí 6,000 bliain ó shin. Bhí an timpeallacht ag athrú le ardú le feiceáil i leibhéil na mara agus bhí gá teacht ar fhoinsí bhia nua. Chun dul i ngleic leis na hathruithe seo, thosaigh daoine ag baint feidhm as micrilití, is é sin uirlisí cloiche a bhí ní ba bhige agus sofaisticiúla.
 
== An Nua-Chlochaois (Neoiliteach) ==
:''Príomhalt: [[An Nua-Chlochaois]]''
 
{{Réamhstair}}
 
{{síol}}
 
[[Catagóir:An Chlochaois| ]]
 
[[af:Steentydperk]]
[[als:Steinzeit]]
[[ar:عصر حجري]]
[[an:Edat de Piedra]]
[[ast:Edá de Piedra]]
[[bn:প্রস্তর যুগ]]
[[be:Каменны век]]
[[be-x-old:Каменны век]]
[[bs:Kameno doba]]
[[br:Oadvezh ar Maen]]
[[bg:Каменна ера]]
[[ca:Edat de pedra]]
[[cv:Чуллă ĕмĕр]]
[[cs:Doba kamenná]]
[[cy:Oes y Cerrig]]
[[da:Stenalder]]
[[de:Steinzeit]]
[[et:Kiviaeg]]
[[el:Εποχή του Λίθου]]
[[en:Stone Age]]
[[es:Edad de Piedra]]
[[eo:Ŝtonepoko]]
[[eu:Harri Aro]]
[[fa:عصر سنگ]]
[[hif:Patthar Yug]]
[[fr:Âge de la pierre]]
[[fy:Stientiid]]
[[gl:Idade da Pedra]]
[[gan:石器時代]]
[[ko:석기 시대]]
[[hi:पाषाण युग]]
[[hr:Kameno doba]]
[[io:Petr-epoko]]
[[id:Zaman Batu]]
[[is:Steinöld]]
[[it:Età della pietra]]
[[he:תקופת האבן]]
[[sw:Zama za Mawe]]
[[la:Aetas Lapidea]]
[[lv:Akmens laikmets]]
[[lb:Steenzäit]]
[[lt:Akmens amžius]]
[[jbo:rokci cedra]]
[[hu:Kőkorszak]]
[[mk:Камено доба]]
[[ml:ശിലായുഗം]]
[[mr:पाषाणयुग]]
[[arz:عصر حجرى]]
[[ms:Zaman Batu]]
[[mwl:Eidade de la Piedra]]
[[mn:Чулуун зэвсгийн үе]]
[[my:ကျောက်ခေတ်]]
[[nl:Steentijd]]
[[ja:石器時代]]
[[no:Steinalderen]]
[[nn:Steinalderen]]
[[oc:Edat de la pèira]]
[[pnb:پتھر ویلہ]]
[[pms:Età dla pera]]
[[nds:Steentiet]]
[[pl:Epoka kamienia]]
[[pt:Idade da Pedra]]
[[ro:Epoca de piatră]]
[[ru:Каменный век]]
[[sah:Таас үйэ]]
[[sco:Stane Age]]
[[scn:Etati dâ Petra]]
[[simple:Stone Age]]
[[sk:Kamenná doba]]
[[sl:Kamena doba]]
[[szl:Epoka kamjyńa]]
[[sr:Камено доба]]
[[fi:Kivikausi]]
[[sv:Stenåldern]]
[[tl:Panahon ng Bato]]
[[ta:கற்காலம்]]
[[te:రాతి యుగము]]
[[th:ยุคหิน]]
[[tr:Taş Devri]]
[[uk:Кам’яна доба]]
[[za:Ciuhrin]]
[[vi:Thời đại đồ đá]]
[[fiu-vro:Kiviaig]]
[[vls:Steentyd]]
[[war:Panahon han Bato]]
[[yi:שטיין עפאכע]]
[[zh-yue:石器時代]]
[[bat-smg:Kūlė omžios]]
[[zh:石器時代]]