An difríocht idir athruithe ar: "Dónall Ó Conaill"
Content deleted Content added
No edit summary |
Naisc, íomhánna |
||
Líne 3:
==Luath-bhlianta Dónall Ó Conaill==
Rugadh Ó Conaill láimh le [[Cathair Saidhbhín]] sa bhliain 1775. Bá Caitlicigh meán-aicmeach iad a chlann agus bhí go leor aintíní agus uncail mór le rá aige. D'fhreastail sé ar [[scoil scairte]] i g[[Contae Chorcaí]] ar dtús. Níos déanaí, i rith a déaga, chuaigh sé thar lear go dtí [[an Fhrainc]] chun staidéar a dhéanamh ar an dlí. Nuair a bhí sé mar mac léinn sa Fhrainc, fuair sé taithí nach beag ar an
==Ó Conaill agus an Ghaeilge==
Tá a lán scéalta béaloidis ann a thugann le fios go raibh an Ghaeilge go paiteanta aige, agus é sásta úsáid a bhaint aisti mar theanga rúnda. Tá sé ráite go minic ag an pobal Gaeltachta gur
===Scéal tipiciúil béaloidis faoin gConallach agus an Ghaeilge===
[[Íomhá:Daniel O'Connell by Sir George Hayter.jpg|clé|150px|thumb|Dónall Ó Conaill, le George Hayter.]]
Fuair Dónall Ó Conaill cuireadh dinnéir i Londain agus cuireadh nimh ina chupán. Ach bhí cailín ó Éirinn ann agus bhí Gaeilge aici. Bhí a fhios aici go raibh an nimh curtha ina chupán agus theastaigh uaithi gaoth an fhocail a thabhairt do Dhónall. Bhí Dónall ann agus é ar chlíothán an bhoird, agus tháinig an cailín agus gach aon ní aici á chur ar an mbord i gcóir an dinnéir; agus bhí stíobhard ag socrú an bhia - a phláta féin agus a chupán féin aige á chur ar a aghaidh amach. Ghabh an cailín isteach agus labhair sí:
Líne 23:
==Fuascailt na gCaitliceach==
[[Íomhá:Daniel O'Connell, the great Irish liberator.jpg|deas|200px|thumb|Pictiúr de "Daniel O'Connell, the Great Irish Liberator".]]
Nuair a reachtaíodh [[Acht an Aontais]] in 1800, bhí an meánaicme agus uasalaicme
Theastaigh ar Dhónall Ó Conaill deireadh iomlán a chur leis [[na Péindlíthe]]. Bhunaigh sé [[Compántas na gCaitliceach]] sa bhliain 1823 chun an cuspóir seo a bhaint amach. D'eagraigh sé cruinnithe ollmhóra oscailte ar fud na hÉireann. Bhíodh na mílte duine i láthair le cluais éisteachta a thabhairt dó.
Líne 32:
Bhailigh sé pingin amháin in aghaidh na míosa ó gach ball den Chompántas. Tugadh "an Cíos Caitliceach" ar an airgead seo toisc gur ghnách é a bhailiú Dé Domhnaigh ag doras an tséipéil.
Sheas an Conallach sna toghcháin i g[[Contae an Chláir]] sa bhliain 1828. Bhuaigh sé an toghchán, ach ní raibh cead ag Caitliceach ar bith bheith ina bhall den Pharlaimint Ghallda ag an am sin gan mionn dílseachta a thabhairt do choróin na Breataine. Dhiúltaigh Ó Conaill agus fágadh Rialtas na Breataine i gcruachás mar go raibh 6 mhilliún daoine ag tacú le Ó Conaill ar ais in Éirinn agus bhí eagla orthu go dtarlóidh Éirí Amach in Éirinn in éadan cumhachtaí an coróin. Chuir [[Robert Peel]] agus an [[
==Aisghairm Acht an Aontais==
[[Íomhá:Daniel O'Connell, defending the rights of his countrymen.jpg|deas|200px|thumb|An Conallach ag cur in aghaidh [[Acht an Aontais]].]]
Theastaigh ó Dhónall Ó Conaill deireadh a chur le h[[Acht an Aontais]]. Thaistil sé ar fud na hÉireann agus é ag labhairt leis an gcosmhuintir ag a chuid cruinnithe móra millteanacha. Bhí timpeall is 250,000 duine i láthair ag ollchruinniú de chuid an Chonallaigh i d[[Teamhair]] ar an 15 Lúnasa 1843. Gheall sé do mhuintir na tíre go gcuirfí Acht an Aontais ar ceal.
|