An difríocht idir athruithe ar: "Dónall Ó Conaill"

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Líne 26:
Rugadh Dónall láimh le [[Cathair Saidhbhín]] sa bhliain 1775. Bhí muintir Uí Chonaill go maith as. D'fhreastail sé ar scoil scairte i g[[Contae Chorcaí]] ar dtús. Chuaigh sé thar lear go dtí [[an Fhrainc]] chun staidéar a dhéanamh ar an dlí, agus bhain sé céim amach. Rinneadh abhcóide de. Chuaigh sé le polaitíocht níos déanaí.
 
==Ó Conaill sa bhéaloideas, agus an Ghaeilge==
Is iomaí scéal béaloidis a bhaineann leis na héachtaí a rinne an "laoch cliste" seo,
Bhí Gaeilge ag Dónall Ó Conaill ó dhúchas, agus bhí Béarla líofa aige chomh maith. Chabhraigh an dátheangachas seo leis mar abhcóide agus mar pholaiteoir. Nuair a saolaíodh an Conallach, ba í an Ghaeilge teanga fhormhór mhuintir na hÉireann, ach bhí an Sacs-Bhéarla riachtanach i rialtas na nGall. Tá a lán scéalta béaloidis ann a thugann le fios go raibh an Ghaeilge go paiteanta aige, agus é sásta úsáid a bhaint aisti mar theanga rúnda. San am céanna, bhí sé den tuairim go raibh an Béarla ní b'úsáidí agus ní b'oiriúnaí don tsochaí chomhaimseartha a bhí ag forbairt agus ag dul chun tionsclaíochta, agus é ag tabhairt le fios gur rud maith, nó rud nádúrtha ar a laghad, a bheadh ann dar leis féin dá rachadh an Ghaeilge in éag. Bhí an dearcadh seo ag teacht leis an aisling a bhí aige i gcúrsaí eile freisin: dúirt sé go hoscailte go raibh sé ag teastáil uaidh "Briotanaigh thiar" nó ''West Britons'' a dhéanamh de na Gaeil - is é sin, daoine a mbeadh cearta sibhialta, teanga agus cultúr na Sasanach acu.
 
:''Dónall Ó Conaill ó Dhoire Fhíonáin''
:''ós aige a bhí an teanga líofa bhlasta doibh''
 
Bhí Gaeilge ag Dónall Ó Conaillaige ó dhúchas, agus bhí Béarla líofa aige chomh maith. Chabhraigh an dátheangachas seo leis mar abhcóide agus mar pholaiteoir. Nuair a saolaíodh an Conallach, ba í an Ghaeilge teanga fhormhór mhuintir na hÉireann, ach bhí an Sacs-Bhéarla riachtanach i rialtas na nGall. Tá a lán scéalta béaloidis ann a thugann le fios go raibh an Ghaeilge go paiteanta aige, agus é sásta úsáid a bhaint aisti mar theanga rúnda. San am céanna, bhí sé den tuairim go raibh an Béarla ní b'úsáidí agus ní b'oiriúnaí don tsochaí chomhaimseartha a bhí ag forbairt agus ag dul chun tionsclaíochta, agus é ag tabhairt le fios gur rud maith, nó rud nádúrtha ar a laghad, a bheadh ann dar leis féin dá rachadh an Ghaeilge in éag. Bhí an dearcadh seo ag teacht leis an aisling a bhí aige i gcúrsaí eile freisin: dúirt sé go hoscailte go raibh sé ag teastáil uaidh "Briotanaigh thiar" nó ''West Britons'' a dhéanamh de na Gaeil - is é sin, daoine a mbeadh cearta sibhialta, teanga agus cultúr na Sasanach acu.
 
===Scéal tipiciúil béaloidis faoin gConallach agus an Ghaeilge===