An difríocht idir athruithe ar: "Dónall Ó Conaill"

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Líne 21:
|céile =
|}}
Polaiteoir [[Éire]]annach as [[Ciarraí]] ab ea '''Dónall Ó Conaill''' ([[6 Lúnasa]], [[1775]] – [[15 Bealtaine]], [[1847]]). Bhí sé i gcoinne [[Acht an Aontais 1800|Acht an Aontais]], agus d’oibrigh sé go dian chun saoirse na g[[Caitliceachas|Caitliceach]] a bhaint amach, iarracht ar a dtugtar [[Fuascailt na gCaitliceach]]. Toghadh é go Westminster sa bhliain [[1828]]. Tugadh saoirse iomlán do na Caitlicigh sa bhliain [[1829]]. Cailleadh an Conallach insa bhliain 1847, agus cáil air ar fud na hEorpa faoin am sin.
 
==Breith agus oideachas==
Líne 75:
Ó chaith an Conallach dúthracht a shaoil ag iarraidh cearta sibhialta a bhaint amach do na Caitlicigh, tugtar an ''Liberator'' air as Béarla. Is é an gnáth-théarma Gaeilge a úsáidtear inniu leis an ''Liberator'' a aistriú ná an '''Fuascailteoir''', ach deir Ríonach Uí Ógáin ina leabhar faoin gConallach i mbéaloideas na hÉireann, ''Immortal Dan'', gurbh é an '''Saoirseoir''' an leagan is minicí a bhíonn sa bhéaloideas, mura mbaintear úsáid as an bhfocal Béarla scun scan.
 
Spreag Ótuairimí Conaillagus éachtaí Uí Chonaill daoine ar fud na cruinne, ina measc [[Mahatma Gandhi]] (1869–1948) agus [[Martin Luther King]] (1929–1968). Dúirt [[William Makepeace Thackeray]] (1811–1863) leis: “you have done more for your nation than any man since Washington ever did.” Dar le William [[William Ewart Gladstone|Gladstone]] (1809–1898), ba é an Conallach “the greatest popular leader the world has ever seen.” I litir chuig [[Comtesse Hanska|Madame Hanska]] scríobh [[Honoré de Balzac]] (1799–1850) “Quatre hommes auront eu une vie immense : Napoléon, Cuvier, O’Connell et je veux être le quatrième. Le premier a vécu la vie de l’Europe; il s’est inoculé des armées! Le deuxième a épousé le globe! Le troisième s’est incarné un peuple!”<ref>Lettre à Madame Hanska du {{Date|6|février|1844}}, Correspondance intégrale réunie et annotée par [[Roger Pierrot]], [[Garnier]], Paris, [[1960]]-[[1969]], 5 vol. t.IV (1840-avril 1845), p.205.</ref> “ Dar le [[D’Aubigne|Jean-Henri Merle D’Aubigne]] (1794–1872), ba é Dónall Ó Conaill an t-aon fhear amháin a raibh cumhacht mar chumhacht [[Martin Luther]] aige. Scríobh [[William Grenville]] (1759–1834) “history will speak of him as one of the most remarkable men that ever lived.”
 
Tugtar ''Sráid Uí Chonaill'' ar na príomhshráideanna i mBaile Átha Cliath agus i [[Luimneach]] agus ar shráideanna i roinnt bailte eile in ómós dó.