An difríocht idir athruithe ar: "Baictéir"

Content deleted Content added
m róbat ag suimiú: fiu-vro:Pisiläne
m róbat ag suimiú: mn:Нян; cosmetic changes
Líne 48:
nós sin leis an bhfionnachtain go raibh dhá ghrúpa, a bhí fíor-dhifrúil ón a chéile, sna prócaróit a shíolraigh go neamhspléach ón a chéile ón sinsearach coiteann. Tugtar Baictéir agus Archaea ar na fearainn éabhlóide seo anois.
 
== Stair na baictéareolaíochta ==
 
Ba é an t-eolaí [[an Ísiltír|Ísiltíreach]] [[Anton van Leeuwenhoek]] a chéad d'amharc ar baictéir sa bhliain 1674, agus é ag bhaint úsáide as mhicreascóp solais aon-lionsa, a thóg sé féin. Thug sé an t-ainm "animalcules" dóibh agus sheol sé an t-eolas a d'aimsigh sé i litreacha go dtí an '''Royal Society of London for the Improvement of Natural Knowledge'''. Bhí an t-eolaí Gearmánach [[Christian Gottfried Ehrenberg]] sa bhliain 1828, freagrach as an t-ainm ''baictéar'' a thabhairt orthu. Tá an focal 'baictéar; díorthaithe ó βακτήριον -α na Gréigise, agus an bhrí a bhí leis ná "maide beag".[[íomháÍomhá:Antoni van Leeuwenhoek.png|thumb|240px|right|Anton van Leeuwenhoek]]
 
Thaispeáin [[Louis Pasteur]], sa bhliain 1859, gur de réir fás miocrób a tharla an próiseas coipthe. [[Coipeadh]] a bhí i gceist, ní uathghiniúnint ([[prionsabal na huathghiniúna|hprionsabal na huathghiniúna]]) mar a cheap daoine go dtí sin. (Is [[fungas|fungais]] iad na [[giosta|giostaí]] agus na [[caonach|caonaigh]] atá freagrach as choipeadh de gnáth, ní baictéir.) Ba é [[Pasteur]], i bpáirt le [[Robert Koch]], a bhí comhaimseartha leis, a chéad thacaigh leis an teoiric gur cúis galar iad na frídíní.
Líne 57:
Cé go raibh daoine ar an eolas, ón naoú aois déag ar aghaidh , go raibh ceangal idir micrea-orgánaigh agus galair éagsúla, ní raibh cóireáil éifeachtach ar bith ar fáil don phobal.
 
== Bunús agus lúth-éabhlóid ==
==Moirfeolaíocht==
 
Líne 65:
[[Íomhá:Bactéir-Léaraid3.jpeg]]
 
== Cilldéanmhas ==
=== Struchtúir incheallacha ===
[[Íomhá:Struchtúr Chill Phrócaróit.jpg|thumb|320px|right|]] ''[[Struchtúr Chill Phrócaróit]]''
 
Líne 75:
nó [[líontán ionphlasmach]].
 
=== Struchtúir eachtarcheallacha ===
Bíonn cillbhalla righin ar fhormhór na mbaictéar.
 
== Meitibileacht ==
 
 
== Fás agus atáirgeadh ==
Is trí dhéscoilteadh a ghineann na baictéir, díreach mar a dhéanann an aiméibe.
Atáirgeann siad iad féin go héighnéasach den chuid is mó agus má bhíonn na tiosca oiriúnach ann déantar seo go gasta.
 
== Géineolaíocht ==
==Gluaiseacht==
== Aicmiú agus aithint ==
==Imoibriú le horgánaigh eile==
== Suntasacht i dteicneolaíocht agus i dtionscal ==
==Féach freisin==
== Tagairtí ==
==Léitheoireacht sa bhreis==
== Naisc sheachtracha ==
 
 
Líne 101:
 
{{stumpa}}
 
[[Catagóir:Micribhitheolaíocht]]
[[Catagóir:Baictéireolaíocht]]
 
{{Nasc AR|uk}}
 
{{Nasc AR|cs}}
{{Nasc AR|en}}
{{Nasc AR|es}}
{{Nasc AR|eu}}
{{Nasc AR|hu}}
{{Nasc AR|no}}
{{Nasc AR|uk}}
 
{{Nasc AR|eu}}
 
[[ace:Bakteri]]
Line 170 ⟶ 169:
[[mk:Бактерија]]
[[ml:ബാക്റ്റീരിയ]]
[[mn:Нян]]
[[mr:जीवाणू]]
[[ms:Bakteria]]