An difríocht idir athruithe ar: "Sóidiam"
Content deleted Content added
Guliolopez (plé | dréachtaí) {{Bosca sonraí}} |
No edit summary |
||
Líne 12:
Is é an '''sóidiam''' [[Dúil cheimiceach|dúil]] [[Uimhir adamhach|uimhir]] a 11, agus is í an tsiombail cheimiceach atá aige ná '''Na'''. "Natrium" a thugtar air ina lán teangacha, sa [[Gearmáinis|Ghearmáinis]] mar shampla. Is í an chumraíocht leictreonach atá aige ná 1s<sup>2</sup>2s<sup>2</sup>2p<sup>6</sup>3s<sup>1</sup>. Is é sin, tá aon fhiúsleictreon amháin - an ''s''-leictreon is dual do na miotail alcaileacha go léir - aige, agus ina chuid imoibriúchán leis na dúile eile, bíonn an sóidiam ag iarraidh an leictreon seo a thabhairt uaidh le h[[ian]] deimhneach (Na<sup>+</sup>) a dhéanamh. Dá réir sin, is í an t-aon uimhir ocsaídiúcháin a bhíonn aige ina chuid comhdhúl ná +1.
:2 Na + 2 H<sub>2</sub>O -> H<sub>2</sub> + 2 NaOH
[[Imoibriú eisiteirmeach]], spontáineach atá i gceist leis seo, agus má chuirtear cuid mhór sóidiam san uisce in aon iarracht amháin, is féidir go mbeidh pléasc ann agus an t-uisce á stialladh ar fud na háite. Ós rud é go mbeidh an t-uisce sin lán hiodrocsaíd sóidiam ansin, fágfaidh sé cneácha
In éineacht le hainiain na n-aigéad, cruthaíonn an sóidiam comhdhúile ianacha - salainn - a bhíonn so-thuaslagtha san uisce, cosúil leis an ngnáthshalann féin (clóiríd sóidiam, NaCl). Má chuirtear salann sóidiam trí thine, aithneofar ar dhath láidir buí na lasrach é, agus dá réir sin, baintear úsáid as an sóidiam i lampaí le solas buí a dhéanamh.
Tá an sóidiam - i bhfoirm an iain Na<sup>+</sup>, ar ndóigh - an-choitianta sa dúlra. Mianraí sóidiam iad an [[salann]], an [[hailít]], an [[Crióilít|chrióilít]], an t-[[amfaból]], an [[tróna]], an t[[seoilít]], agus a lán eile. Tá sé ar fáil go flúirseach sna farraigí mar chlóiríd. Teastaíonn an sóidiam ó na horgánaigh bheo go léir, an duine san áireamh.
Tá aon iseatóp cobhsaí amháin ag an sóidiam, is é sin, <sup>23</sup>Na. Mar sin féin, bíonn rianta beaga de na hiseatóip úd <sup>22</sup>Na (leathré: 2.605 bliain) agus <sup>24</sup>Na (leathré timpeall ar cúig uair an chloig déag) ar fáil sa dúlra in áiteanna, ó ghintear iad faoi thionchar na radaíochta cosmaí.
|