An difríocht idir athruithe ar: "Idirghníomhú lag"

Content deleted Content added
Rang +IV
Líne 1:
Is é atá san '''idirghníomhú''' lag ná ceann de na 4 fórsaí bunúsacha idir cháithníní fo-adamhacha, mar aon leis an [[leictreamaighnéadas]], an t-[[Idirghníomhú láidir]], agus an [[imtharraingt]]. Is mar thoradh ar W nó Z bósón a mhalartú a chruthaítear an fórsa lag, mar a thugtar air uaireanta. Is é an t-idirgnhíomhú lag is cúis le béite-mheath (meath radaighníomhamh ina dtiontaíonn [[prótón]] chun bheith ina [[neodrón]] trí [[leictreon]] agus fríth-[[neoidríonó]] a chur amach). Bíonn an fórsa lag "lag" mar gheall ar mhais ard an W agus a Z a iompraíonn an fórsa. Tá mais acu siúd atá ~80-90 níos mó ná mais an phrótóin, rud a chiallaíonn go bhfuil an t-idirghníomhú gearr-raonach go leor i gcomparáid leis na bhfórsaí eile.
 
Tá neart tréithe sainiúla ag an idirghníomhú lag. Is é an t-idirghníomhú lag an t-aon idirghníomhú go bhfuil ar a chumas [[cuarc]] de shaghas amháin a thiontú go cuarc de shaghas eile. Deineann an t-idirghníomhú idirdhealú ar bhonn paireachta---ní bhaineann sé ach le cáithníní ciotacha. Is gné sainiúil freisin go bhfuil mais ag iompróirí an idirghníomhaithe.
 
Tá dhá cháithnín ann a iompraíonn an fórsa seo. Tá lucht leictreach ag ceann acu, an W bósón. Is féidir [[leaptón]] luchtaithe a thiontú ina neoidríonó trí W-cháithnín a chur amach, nó cuarc a thiontú go aon chuarc eile nach bhfuil an lucht leictreach céanna is atá ag an gcéad cheann. Tá an Z bósón neodrach ó thaobh a luchta de, agus cosúil ar bhealach leis an bh[[fótón]], ach go bhfuil sé ar a chumas idirghníomhú le neoidríonónna.
 
De réir na teoirice leictrealaige, tá dlúthbhaint idir an t-idirgnhíomhú lag agus an leictreamaighnéadas. Ceaptar dur dhá ghné iad d'aon fhórsa bunúsach anois. Is é an [[Higgs bósón]] a thugann mais do na cáithníní bunúsacha sa teoiric seo, agus tá fisiceoirí ar a thóir siúd ag an [[LHC]] faoi láthair.
 
[[Catagóir:Fisic cháithníní]]
 
[[ar:تآثر ضعيف]]
[[bg:Слабо ядрено взаимодействие]]
[[zh-min-nan:Jio̍k-la̍t]]
[[bs:Slaba nuklearna sila]]
[[bg:Слабо ядрено взаимодействие]]
[[ca:Força nuclear feble]]
[[cs:Slabá interakce]]
[[da:Svag kernekraft]]
[[de:Schwache Wechselwirkung]]
[[et:Nõrk vastastikmõju]]
[[el:Ασθενής αλληλεπίδραση]]
[[en:Weak interaction]]
[[es:Interacción débil]]
[[eo:Malforta nuklea forto]]
[[es:Interacción débil]]
[[et:Nõrk vastastikmõju]]
[[fa:نیروی هسته‌ای ضعیف]]
[[fi:Heikko vuorovaikutus]]
[[fr:Interaction faible]]
[[gl:Interacción nuclear débil]]
[[he:הכוח הגרעיני החלש]]
[[ko:약한 상호작용]]
[[hr:Slaba nuklearna sila]]
[[hu:Gyenge kölcsönhatás]]
[[id:Gaya nuklir lemah]]
[[it:Interazione debole]]
[[ja:弱い相互作用]]
[[he:הכוח הגרעיני החלש]]
[[ka:სუსტი ურთიერთქმედება]]
[[lv:Vājā mijiedarbība]]
[[ko:약한 상호작용]]
[[lt:Silpnoji sąveika]]
[[hulv:GyengeVājā kölcsönhatásmijiedarbība]]
[[ml:ദുർബല അണുകേന്ദ്രബലം]]
[[ms:Daya nukleus lemah]]
[[nl:Zwakke kernkracht]]
[[ja:弱い相互作用]]
[[no:Svak kjernekraft]]
[[pl:Oddziaływanie słabe]]
Line 42 ⟶ 43:
[[ro:Interacțiunea slabă]]
[[ru:Слабое взаимодействие]]
[[sh:Slaba interakcija]]
[[sq:Bashkëveprimi i dobët]]
[[simple:Weak interaction]]
[[sk:Slabá interakcia hmotných objektov]]
[[sl:Šibka jedrska sila]]
[[sq:Bashkëveprimi i dobët]]
[[sr:Слаба интеракција]]
[[sh:Slaba interakcija]]
[[su:Gaya nuklir lemah]]
[[fi:Heikko vuorovaikutus]]
[[sv:Svag växelverkan]]
[[th:อันตรกิริยาอย่างอ่อน]]
Líne 57:
[[vi:Lực tương tác yếu]]
[[zh:弱相互作用]]
[[zh-min-nan:Jio̍k-la̍t]]