An difríocht idir athruithe ar: "Hadrón"

Content deleted Content added
Scotto (plé | dréachtaí)
No edit summary
m róbat ag mionathrú: ko:강입자; cosmetic changes
Líne 1:
Sa [[Fisic Cháithníní|bhfisic cháithníní]], is éard is '''Hadrón''' ann (Sean-Ghréigis:ἁδρός,'' hadrós'' , "storrúil, tiubh") ná cáithnín déanta de [[cuarc|chuarcanna]], coinnithe le chéile ag an [[idirghníomhú láidir|bhfórsa láidir]] (sa dul céanna, is a mbíonn móilíní á gcoinneáil le chéile ag lucht leictreach ). Bíonn hadróin rangaithe ina dhá theaghlach: [[barón|baróin]] (déanta de thrí cuarc), agus [[méasón|méasóin]] (déanta as cuarc amháin agus [[frithchuarc]] amháin).
 
Is iad an dá chineál hadrón is aithnidiúil ná [[prótón|prótóin]] agus [[neodrón|neodróin]] (dís ina bharóin), agus bíonn fáil orthu sa núicléas adamhach.
Bíonn na hadróin go léir, seachas prótóin, éagobhsaí agus tagann meath ar a gcáithníní - bíonn neodróin, áfach, cobhsaí nuair a fhaightear iad taobh istigh den núicléas adamhach. Is iad na cineálacha méasón is aitheanta na [[pión|pióin]] agus [[céón|céóin]], thángthas orthu i rith turgnamh [[ga cosmach|gha chosmaigh]], sna 1940í déanacha agus go luath sna 1950í. Tá líon mór hadrón ann áfach- fionnadh cuid mór acu go dtí le déanaí.
 
Féadfar cineálacha eile hadrón a bheith ann, mar shampla [[teitreachuarc|teitreachuairc]] (nó, níos ginearálta, méasóin andúchasacha) agus [[peinteachuarc|peinteachuairc]] (baróin andúchasacha), ach níl bhfuarthas aon fhianaise chinntitheach gur ann dóibh fós.
== Tagairtí ==
{{reflist}}
 
[[Catagóir:Hadróin| ]]
[[Catagóir:Fisic Cháithníní]]
Line 38 ⟶ 39:
[[it:Adrone]]
[[ja:ハドロン]]
[[ko:하드론강입자]]
[[la:Hadron]]
[[lt:Hadronas]]