An difríocht idir athruithe ar: "Radacarbón"
Content deleted Content added
Luckas-bot (plé | dréachtaí) m róbat ag suimiú: bn:কার্বন-১৪ |
No edit summary |
||
Líne 1:
Is éard atá i gceist leis an '''radacarbón''' ná an [[Iseatóp|t-iseatóp]] radaighníomhach de chuid an charbóin atá ar fáil sa dúlra, nó '''<sup>14
Cruthaítear radacarbón go nádúrtha thuas san atmaisféar faoi thionchar na radaíochta cosmaí. Sin í an fhoinse a sholáthraíonn adaimh nua radacarbóin de réir mar a thagann meath ar na seanchinn. Tá leathré an radacarbóin chomh gearr is nach [[iseatóp príomhordúil]] é, ach [[iseatóp cosmaigineach]]. Is é sin, caithfidh an radaíocht chosmach núicléis nua radacarbóin a sholáthar, nó tháinig meath radaighníomhach cheana féin ar an oiread radacarbóin a bhí ann san am a foirmíodh an Domhan agus an grianchóras.
Is í an [[leathré]] atá ag an radacarbón ná timpeall ar 5700 bliain. Baintear úsáid as an radacarbón sa [[dátú radacarbóin]] (carbóntréimhsiú). Bíonn céatadán an radacarbóin i gcarbón na n-organach beo sách do-athraithe, agus iad ag idirghníomhú leis an gcarbón ina dtimpeallacht. I ndiaidh bhás an orgánaigh, áfach, tagann laghdú ar an gcéatadán seo agus an radacarbón ag meath. Mar sin, is féidir breithiúnas a thabhairt ar aois na n-iarsmaí bitheolaíocha tríd an radaighníomhacht a fhanann iontu a thomhas.
Ba iad na ceimiceoirí Sam Ruben, Meiriceánach, agus Martin Kamen, Ceanadach, a d'aithin an radacarbón mar iseatóp ar leith an chéad uair, thiar i Saotharlann Radaíochta Berkeley, ar cuid í d'Ollscoil California, ar an 27ú Feabhra, 1940.
| |||