An difríocht idir athruithe ar: "Agaistínigh"

Content deleted Content added
m róbat ag suimiú: bg, hr, is, ka, sw
m róbat ag mionathrú: th:คณะออกัสติเนียน; cosmetic changes
Líne 1:
[[Íomhá:Tiffany_Window_of_St_Augustine_-_Lightner_Museum.jpg|thumb|270px|[[Naomh Aibhistín]] i bhfuinneog le [[Louis Comfort Tiffany]] sa [[Lightner Museum]], [[St. Augustine, Florida]].]]
 
Is [[Ord Rialta|ord rialta]] de chuid [[Eaglais Chaitliceach|na hEaglaise Caitlicí]] na '''hAgaistínigh''' (Laidin: ''Ordo Sancti Augustini'' '''OSA'''), dream atá ar oird na mbráthar. Cé go bhfaigheann siad inspioráid ó [[Naomh Aibhistín]] Hippo (354-430), bunaíodh iad sa bhliain 1256. Ba iad [[Martin Luther]] agus [[Gregor Mendel]] an dá bhall ba chailiúla den ord.
 
Tar éis dó a iompú ina Chríostaí, chum Naomh Aibhistín riail do chumann fíréan, agus í faoi anáil Naomh Antóin na hÉigipte. Chuaigh an cumann seo i neart agus i méid san Afraic Thuaidh, ach níl fianaise ann lena thaispeáint go raibh baint idir an cumann a bhunaigh Naomh Aibhistín agus an t-ord atá inniu ann. Aithnítear, mar sin féin, go raibh a lán manach agus eirimíteach a thug Agaistínigh orthu féin i ndeisceart na hEorpa leathchéad bhliain i ndiaidh bháis Aibhistín sa bhliain 430. Is cosúil gur fhág siad an Afraic Thuaidh de bharr na creiche a rinne na Vandail sna bólaí úd.
 
Bailíodh tithí de chuid eirimítigh Agaistíneacha i dToscana na hIodáile ag an bPápa Innocens IV i 1244 agus ina dhiaidh sin, chuir an Pápa Alaisdir IV na bráithreachais Agaistíneacha neamhspleácha san Iodáil, sa bhFrainc, i Sasanna agus sa nGearmáin le chéile i 1256, dáta a nglactar leis mar bhunús an Oird mar atá sé inniu. Tá sé eisceachtúil i stair na hEaglaise nuair a chuireann Pápa ord ar bhun dá dheoin féin. D'ainmníodh an Ord Agaistíneach nua mar tríú ord bhráithre. Bhí an stadas sin ag na Proinnsiasaigh agus na Doiminicigh cheana féin agus tugadh an onóir chéanna chuig na Cairmilítigh ina dhiaidh sin.
 
Leathnaigh an Ord nua go tapaidh agus chuireadh teach ar bhun i mBaile Átha Cliath i 1280. Bhí na tithe Agaistíneacha in Éirinn bainte leis an bproibhins Sasanach den Ord agus bhí moill ar leathnú amach go dtí an cúigiú aois déag. Ansin tháinig an gluaiseacht léasaithe den ord chun cinn agus cuireadh tithe neamhspleácha ar bhun i gceantair Gaeltachta in Iarthar na hÉireann go háirithe. Bhíodh na tithe seo an tábhactach san Eaglais Caitiliceach in Éirinn go dtí an Reifirméisin.
 
Le linn na Péinn Dlíthe, ní raibh an ord in ann feidhmiú go hoscailte in Éirinn agus fuair bráithre áirithe bás san ghéarleanúint, ina measc Liam Tuire Beannaithe.
Líne 43:
[[sv:Augustinerorden]]
[[sw:Waaugustino]]
[[th:ลัทธิคณะออกัสติเนียน]]
[[uk:Августинці]]
[[zh:奧斯定會]]