An difríocht idir athruithe ar: "Cill (bitheolaíocht)"

Content deleted Content added
m róbat ag mionathrú: qu:Kawsaykuq
m gramadach
Líne 1:
{{glanadh}}
[[Íomhá:Cork_Micrographia_Hooke.png|thumb|right|280px|<!--Drawing of the structure of [[Cork cambium|cork]].-->]]
Is í '''an Chill''' aonad struchtúrthastruchtúrach agus feidhmeach na n-orgánach beo ar fad. Is é an t-aonad is lú in orgánach a rangaítear mar ní beo, agus tugtar "bloc tógála na Beathabeatha" uirthi uaireanta. Tá roinnt orgánach, leithéidí fhormhór na m[[baictéar]], aoncheallach. (Is é atá ann ná cill shingil). Tá orgánaigh eile, an [[duine|duine daonna]] mar shampla, ilcheallach. (Meastar go bhfuil 100 trilliún cill i nduine). An chill is mó i neach ar bith dár aimsíodh go dtí seo ná ubh na hostraise.
 
D'fhorbair [[Matthias Jakob Schleiden]] agus [[Theodor Schwann]] teoiric na cille insa bhliain [[1839]], teoiric a deir gur as cill amháin nó níos mó atáa dhéantar gach orgánach déanta. Is ó chealla a bhí ann roimhe a thagann gach cill. Tarlaíonn feidhmeanna ríthábhachtacha don orgánach taobh istigh den chill, agus tá an t-eolas oidhreachtúil riachtanach do rialú fheidhmeanna na cille agus chun eolas a tharchur go dtí an cheadchéad ghlúin eile ceall ar fáil i ngach aon chill. Is ón bhfocal [[Laidin]]e ''cellula'', a chiallaíonn seomra beag, a thagannnthagann an focal ''cill''.
 
Roghnaigh [[Robert Hooke]] an t-ainm ''cill'' don aonad bitheolaíoch beo is lú i leabhar a d'fhoilsigh sé insa bhliain 1665 nuair a chuir sé na cealla coirc a chonaic sé trína mhicreascóp i gcomparáid leis na seomraí beaga ina gcónaíonn manaigh.
 
{{síol}}