An difríocht idir athruithe ar: "Cath Maighe Tuireadh"
Content deleted Content added
m róbat ag suimiú: de:Mag Tuired |
mNo edit summary |
||
Líne 6:
===An Chéad Cath Maighe Tuireadh===
Insíonn an chéad téacs, uaireanta ainmnithe mar an 'Cét-Cath Maigh Tuiread' (Chéad Cath Maighe Tuireadh) nó amanta eile mar 'Cath Maigh Tuiread Cunga' nó mar 'Cath Maigh Tuiread Theas', faoi scéal na [[Tuatha Dé Danann]] agus cé chaoi a thóg siad seilbh ar an oileáin ó na [[Fir Bolg|Fir Bholg]]. Tosaíonn sé le pháistí '[[Nemed]]', grúpa níos luaithe a bhí ina gcónaí ar an oileáin, ag imeacht ón oileáin go dtí An Ghréig chun éalú amach ón fulaingt a bhí acu faoi na [[Fomóiri|bhFomhóirí]]. Tháinig grúpa sliocht Nemed, Na bhFir Bhoilg, ar ais go dtí Éire chun bhuaigh uirthi, agus áitíonn siad í ar feadh tríocha bhliain go dtí teacht na Tuatha Dé Danann, sliocht eile ó Nemed.
Tagann Na Tuatha Dé Danann, faoi gceannas an Rí '[[Nuada|Nuada Airgetlám]]' (Nuadha Airgidlámh), go dtí [[Éire]] i 300 loinge ó na h-oileáin sa tuaisceart. Tá an teacht seo tuartha ag Rí na bhFear Bolg, [[Eochaid Mac Eirc]]. Nuair a thuirlingíonn siad, dónn siad na loinge. Tosaíonn caibidilíochtaí idir 'Sreng' ó na bhFir Bholg agus 'Bres' ó na Tuatha Dé Danann agus éilíonn Bres ar na bhFir Bholg chun dul i gcath leo nó lig leathchuid Éire dóibh. Roghnaíonn taoisigh Fir Bhoilg an chath. Tar éis moill le ullmhúcháin na h-airm, tosaíonn an chath agus leanann sé ar feadh roinnt laethanta.
===An Dara Cath Maighe Tuireadh===
Líne 14:
Tosaíonn sé le chuntas gairid den chéad cath, cailliúint láimhe Nuadha, a chuid ionadaíocht le Bhres, agus ansin insíonn sé cé chaoi a rugadh Bres ó comhcheangal idir Éiriú ó na Tuatha Dé Danann agus Elatha ó na bhFomhóirí. Mar gheall ar a fhólaíocht bhí Bhres an-dian le na Tuatha Dé Danann, ag tabhairt ar na daoine is uaisle acu gnáth-obair a dhéanamh, ag lorg ómós trom, agus ag teipeadh chun leibhéal fáilteach a bhí á tniú ón Rí a thaispeáint. Tá sé curtha as oifig mar Rí agus tá Nuadha, le lámh úr nua déanta as airgid a bhfuair sé ón lia Dian Cecht (mac aige ba chúis chun feoil a fhás air), curtha ar ais mar Rí. Iaraíonn Bhres cabhairt ó na Fomhóirí chun an ríocht a athghabháil, agus in ainneoin diúltú a athair Elatha, aontaíonn ceannaire eile ó na Fomóirí, Balor Drochshúile, leis chun chabhair a thabhairt dó in aineoin na Tuatha Dé Danann agus tógann sé airm ollmhór. Idir an dá linn, tagann Lúgh, tortha eile ó chomhcheangal idir duine éigin ó na Fomhóirí agus duine éigin ón Tuatha Dé Danann, go dtí chúirt Uí Nuadha agus tar éis taispeántas iontach lena cheirdeanna, tá sé curtha i gceannas thar na fórsaí Tuatha Dé Danann. Maríodh Nuadha i dtroid le Bhalór Drochshúile, ach maraíonn Lúgh, seanmhac le Nuadha, cheannaire na bhFomhórach lena h-iris ag bhriseadh a drochshúil tríd chúl a cheann, áit ina dhéanann sé olldamáiste ar na Fomhóirí. Tá Bres faighte beo tar éis an cath agus tá sé spáráilte ar an coinníoll gur teagascann sé lena Tuatha Dé Danann cé chaoi a treabhadh, a shíol agus a bhaint. Sa deireadh tarrthálaíonn Lúgh, An Daghda agus Ogma clairseoir Lúgh, Uaitne, cé a bhí gafa ag na bhFomhóirí.
{{Scéalta miotaseolaíochta}}
[[Catagóir:Béaloideas na hÉireann]]
| |||