An difríocht idir athruithe ar: "Gaspard-Gustave Coriolis"

Content deleted Content added
Leathanach cruthaithe le '{{Bosca Sonraí Eolaí |ainm =Gaspard-Gustave Coriolis |íomhá =Gustave coriolis.jpg{{!}}200px |ceannteideal =Gaspard-Gustave de Coriolis |dáta_breith...'
 
Syntax/lit
Líne 6:
|áit_bhreithe =[[Páras]], [[An Frainc]]
|dáta_báis =[[19 Meán Fómhair]], [[1843]]
|áit_bháis =[[Páras]]
|náisiúntacht =Francach
|réimsí =[[Fisic]] <br />, [[Matamaiticmatamaitic]]
|iomráiteach =[[Iarmhairt Coriolis]]
|}}
 
Eolaí, innealtóir meicniúil agus matamaiticeoir [[An Fhrainc|Francach]] ba ea '''Gaspard-Gustave de Coriolis''' nó '''Gustave Coriolis''' ([[21 Bealtaine]], [[1792]] – [[19 Meán Fómhair]], [[1843]]). Tá clú air toisc an obair a rinne sé i leith forsaífórsaí forlíontaigh a aimsítear i bhfráma tagartha rothlach, agus glaodh an forsafórsa áirithe, [[Iarmhairt Coriolis|Iarmhairt ''Coriolis'']] ina dhiaidh. Ba é Coriolis an chéad duine leis an téarma "Obairobair" a úsáid le cur síos a dhéanamh ar aistriú [[fuinneamh]] thar fad áiriteáirithe.
 
Rugadh é i bpPárasbPáras sa bhliain 1792. Sa bhliain 1816 bhí sé mar teagascóir ag an École Polytechnique. Rinne sé turgnaimh ansin ar frithchuimilt agus hiodrálaic. Sa bhliain 1829 d'fhoilsigh sé an leabhar, ''Calcul de l'Effet des Machines'' ("Áireamh ar Éifeacht na meaisíní"), ag déanamh cur síos ar an tslí gur féidir le earnáil na tionsclaíochta úsáid éifeachtach a fháil ó na meaisíní. I rith an tréimhse seo bhí an slonn, ½mv2, á úsáid níos mó agus glacadh leis an nasc idir é agus obair mheicniúil.
 
Rinne Coriolis a lán oibre sna blianta seo ar na smaointe seo faoi fuinneamh cinéiteach a chuir i bhfeidhm le coraiscórais rothlaigh. . Scríobh sé páipéir sa bhliain 1835, ''Sur les équations du mouvement relatif des systèmes de corps'' ("Na cothromóidí gluaisne choibhneasta de córas corp"). Chuir an saothar seo síos ar ar aistriú fuinneamh i coraiscórais rothlaigh mar rotha-uisce. Rinne sé plé ar na forsaífórsaí forlíontaigh a aimsítear i bhfráma tagartha rothlach agus roinn sé na forsaífórsaí seo i ndá grúpaí. Is é [[Iarmhairt Coriolis]] an dara catagóir. Sa bhliain [[1835]] d'fhoilsigh sé saothar matamaiticiúil ar imbhualadh sféar: ''Théorie Mathématique des Effets du Jeu de Billard''.
 
Rugadh é i bpPáras sa bhliain 1792. Sa bhliain 1816 bhí sé mar teagascóir ag an École Polytechnique. Rinne sé turgnaimh ansin ar frithchuimilt agus hiodrálaic. Sa bhliain 1829 d'fhoilsigh sé an leabhar, Calcul de l'Effet des Machines ("Áireamh ar Éifeacht na meaisíní"), ag déanamh cur síos ar an tslí gur féidir le earnáil na tionsclaíochta úsáid éifeachtach a fháil ó na meaisíní. I rith an tréimhse seo bhí an slonn, ½mv2, á úsáid níos mó agus glacadh leis an nasc idir é agus obair mheicniúil.
Rinne Coriolis a lán oibre sna blianta seo ar na smaointe seo faoi fuinneamh cinéiteach a chuir i bhfeidhm le corais rothlaigh. . Scríobh sé páipéir sa bhliain 1835, Sur les équations du mouvement relatif des systèmes de corps (Na cothromóidí gluaisne choibhneasta de córas corp). Chuir an saothar seo síos ar ar aistriú fuinneamh i corais rothlaigh mar rotha-uisce. Rinne sé plé ar na forsaí forlíontaigh a aimsítear i bhfráma tagartha rothlach agus roinn sé na forsaí seo i ndá grúpaí. Is é [[Iarmhairt Coriolis]] an dara catagóir. Sa bhliain [[1835]] d'fhoilsigh sé saothar matamaiticiúil ar imbhualadh sféar: Théorie Mathématique des Effets du Jeu de Billard.
Bhí Coriolis mar ollamh le meicnic ag an École Centrale des Arts et Manufactures sa bhliain 1829. Fuair sé bás sa bhliain [[1843]] ag aois 51 i bPáras.