An difríocht idir athruithe ar: "Séamas III, Rí na nAlbanach"

Ba é '''Séamas III''' (10 Iúil 1451 - 11 Bealtaine 1488) Rí na nAlbannach idir na blianta 1460 agus 1488. Ní raibh gnaoi na ndaoine air ná cumasmórán ceannaiséifeachta annleis toisc gurdrogall leasca leisbheith air an dlí a chur i bhfeidhm go cothrom, goé ndeachaidha sébheith ag iarraidh dul i bpáirt le Sasana agus go raibh séé féin agus beagnach gach duine dá mhuintir a bheith in árach a chéile.

Mhaslaigh roinnt croinicithe déanacha é agus tuairim acu gur mhó an dúil a bhí aige i gceol agus a leithéid ná i gcúrsaí sealgaireachta agus cogaidh. D'fhágDá seobhrí clúsin airtháinig marde anchlú chéadair rígurbh Albannacheisean decéad chuidRí Albannach na hAthbheochana Léinn, achcé níornár mhór an pátrún ealaíne é le hais Shéamas IV agus Shéamas V.

Rugadh é do Shéamas II agus do Mháire ó Guelders., Nílcé sénach fios go cinnte cá háit nó cén uair ar rugadh é. Deir Norman Macdougall, an beathaisnéisí is déanaí, gur rugadh é i ndeireadh Mhí na Bealtaine 1452 i gCaisleán Naomh Aindrias i bhFíobha. Lean sé a athair ar 3 Lúnasa 1460 agus i gceann seachtaine gairmeadh rí de i Mainistir Chealsaidh i Rosbrog.

==BaicleMuintir Boyd==

Tharraing baicle Boyd gráin orthu féin, agus gráin an Rí go háirithe, toisc a shantaí a bhí siad. Bronnadh teideal Iarla Arainn ar Thomás, mac an Tiarna Boyd, agus phós sé Máire, deirfiúr an Rí. Shocraigh muintir Boyd cleamhnas an Rí le Mairéad na Danmhairge, iníon Christian I na Danmhairge, sa bhliain 1469. Fuarthas Inse Orc agus Sealtainn mar gheallta le spré Mhairéad, agus sa bhliain 1470 ghabh Séamas na hoileáin isteach i Ríocht na hAlban.

DTharraing muintir Boyd gráin orthu féin toisc a shantaí a bhí siad, agus d'éirigh idir Séamasiad agus muintir BoydSéamas i ndiaidh na bainise. TharlaTugadh béim síos do Roibeard agus do Thomás agus iad imithe thar tír amach leis an mBanphrionsa Máire i mbun taidhleoireachta. CuireadhMharaigh pósadhSéamas Mháiremuintir aran neamhníRidire Alasdar Boyd sa bhliain 1473.1469, Mharaighagus Séamascuireadh muintirpósadh anMháire Ridirear Alasdar Boydneamhní sa bhliain 14691473.

AnsinChuaigh chuaigh an RíSéamas i gcomhar le Sasana ansin agus socraíodh go bpósfadh Séamas,an amac mhacba shine aige (aarbh ngairmfíé Séamas IV feastaé ina dhiaidh desin), Sisile ó Eabhrac, iníon Éadbhard VI Shasana agus Elizabeth Woodville. Chuir seo olc ar mhórán daoine ar chúiseanna stairiúla, gan trácht ar na cánacha a gearradh chun íoc as an mbainis.

D'éirigh idir an Rí agus a dheartháracha: Alasdar Stíobhard, Diúc Albany agus Eoin Stíobhard, IralaIarla Mhárr. Cailleadh Márr go hamhrasach i nDún Éideann sa bhliain 1480 agus coigistíodh a chuid tailte. Cuireadh i leith Albany go raibh sé ciontach as tréas agus as an gcomhaontas le Sasana a bhriseadh, agus thug sé an Fhrainc air féin.

Bhí an comhaontas sin lag go leor faoin am seo; thosaigh troid fhánach, agus sa bhliain rinne Éadbhard IV Shasana ionradh ceart. Bhí Albany (a thug "Alasdar IV" air féin) in éineacht leis, agus nuair a thug Séamas iarracht ar an bhfód a sheasamh rug baicle uaisle air ag Droichead Labhdair sa bhliain 1482. Cuireadh i ngéibheann i gCaisleán Dhún Éideann é agus tháinig rialtas nua ann faoi cheannas Albany. Theip ar na Sasanaigh an caisleán a ghabháil cheal airgid agus d'fhill siad abhaile.

Ghéaraigh an míshásamh chun cogaidh sa bhliain 1488 nuair a thug sé a aghaidh ar uaisle mídhílse ag Cath Bhúrn na Sailighe. Orthu sin bhí Séamas, an mac ba shine aige. Buadh ar Shéamas III agus is dócha gur maraíodh sa troid é. (Níl aon fhianaise ann gur maraíodh go fealltach é, mar a deir croinicithe éigin, ná gur theith sé ón ármhá.)