An difríocht idir athruithe ar: "An Ostair-Ungáir"

|dlús_daonra= 78 /km2

|fonótaí=}}-->

Aontas monarcaí idir coróin Impireacht na hOstaire agus coróin Ríocht na hUngáire ab í '''An Ostair-Ungáir''', a dtugtaí Impireacht na hOstair-Ungáire, an Démhonarcacht, Monarcacht na [[An Danóib|Danóibe]], nó an Mhonarcacht Impiriúil Ríoga (''kaiserlich und königlich'', nó ''k. u. k.'') uirthi chomh maith. Bhí sí suite i lár na [[An Eoraip|hEorpa]]. Bunaíodh an t-aontas le Comhréiteach (''Ausgleich'') na bliana 1867. De réir an chomhréitigh seo, thoiligh Rítheaghlach Ostarach Hapsburg an chumhacht a chomhroinnt le rialtas na hUngáire, agus mar sin rinneadh tír ar leith de Ríocht na hUngáire a raibh an ceann stáit. cuid de na ranna rialtais agus forais áirithe i bpáirt aici leis an Impireacht Ostarach. Sin an chúis a dtugtaí monarcacht Impiriúil Ríoga ar an Ostair-Ungáir: thagair an chéad aidiacht acu do ról an rialtóra mar Impire san Ostair, agus an dara ceann acu bhí sé ag trácht ar a ról mar Rí san Ungáir.

 

Is é an teideal a chuireadh an monarc lena ainm agus é ag síniú conarthaí idirnáisiúnta ná ''Kaiser von Österreich und Apostolischer König von Ungarn'', is é sin, Impire na hOstaire agus Rí Aspalda na hUngáire. Sa chaidreamh phearsanta, thugtaí ''Seine K. u. K. apostolische Majestät'', "A Mhórgacht Aspalda Impiriúil agus Ríoga" air.

 

 

Ba iad tailte na hOstaire ná:

* Vorarlberg (príomhchathair: Bregenz. Ceann de na stáit fheidearálacha é Vorarlberg san Ostair inniu. Cuid de Chontae Dhiúcach na Tioróile a bhí i Vorarlberg ó thús, agus cé gur bronnadh sórt féinrialtais air sa bhliain 1861, bhí sé á riar mar chuid den Tioróil ina dhiaidh sin féin.)

 

 

* Ríocht na hUngáire. Tabhair faoi deara go raibh a lán teangacha éagsúla agus náisiúntachtaí éagsúla sa ríocht seo, ach ní raibh stádas ar bith acu san Ungáir. Mar shampla, bhí a ríocht agus a gcoróin féin ag na Seicigh sa Bhoihéim, ach ní raibh aon chineál stáit ná fiú stát soip ag na Slóvacaigh san Ungáir. Ba í Búdaipeist an phríomhchathair, ar ndóigh.

* Fiume - is é sin, an chathair úd Fiume agus na tailte ina timpeall. Inniu, tugtar Rijeka ar Fiume, agus is cuid den Chróit í. Ciallaíonn an dá ainm "abhainn": focal Iodáilise é ''fiume'', agus focal Cróitise é ''rijeka''.

 

 

Sa bhliain 1878, shealbhaigh an Ostair-Ungáir an Bhoisnia agus an Heirseagaivéin, chomh maith le cathair Novi Pazar agus an cúige (''Sandžak'') a bhain léi ón Tuirc Otamánach. Bhí na tailte seo á rialú mar ghabháltas míleata go dtí an bhliain 1908, nuair a nascghabh an Ostair iad - is é sin, nuair a cuireadh leis an Impireacht iad go hoifigiúil.

* [[Úcráinis]]: Австро-Угорщина/Avstro-Ugorshchina

 

 

Ní raibh bunreacht ag an démhonarcacht i gciall cheart an fhocail. Is iad na dlíthe seo leanas a rinne gnó an bhunreachta:

* an Conradh um Aontas Custaim agus Trádála ón mbliain 1878, a d'fhoráil gur aon tír amháin a bhí ann ó thaobh na ndleachtanna custaim is na trádála de.

 

 

Ba iad an Ghearmáinis agus an Ungáiris na príomhtheangacha, ach san Ostair agus sna húdaráis impiriúla ríoga, cosúil leis na fórsaí armtha, bhí na húdaráis sásta stádas áirithe a ghéilleadh do na teangacha mionlaigh. Bhí móid dílseachta an tsaighdiúra i gcló sna teangacha éagsúla, mar shampla.