An difríocht idir athruithe ar: "Giovanni Battista Belzoni"

'''Giovanni Battista Belzoni''' ([[15 Samhain]] [[1778]] - [[3 Nollaig]] [[1824]]): taiscéalaí [[An Iodáil|Iodálach]].

 

I bPadua na [[An Iodáil|hIodáile]] a rugadh Belzoni, agus nuair a rinne na Francaigh ionradh ar an Iodáil thug sé a aghaidh ar [[Londain]], áit ar thaispeáin sé féin mar ‘fhear láidir’ ar na haontaí; d’éirigh sé tuirseach de sin agus chuaigh lena bhean chéile agus le searbhónta chun na Spáinne, chun na Portaingéile, chun [[Málta]] agus ansin chun na [[An Éigipt|hÉigipte]]. Sa tír sin bhain sé tairbhe as an eolas a bhí aige ar an [[innealtóireacht]] agus bheartaigh caidéil de shaghas nua; ach ba bhocht an díol a bhí orthu, rud a d’fhág i gcruachás é.

 

Bhí [[cogadh cathartha]] ar siúl san Éigipt ag an am, agus tairbhe á bhaint ag beirt i gCaireo as: [[Henry Salt]], consal na Breataine, agus an tIodálach [[Bernadino Drovetti]], consal na Fraince. Mhaoinídís an bheirt feachtais [[seandálaíocht|sheandálaíochta]] agus dhíolaidís na hiarsmaí le hiarsmalanna agus le bailitheoirí, agus ní gan bhrabach é. Bhí pas Briotanach ag Belzoni agus d’fhostaigh Salt é; sa bhliain 1815 iarradh air rud a dhéanamh a bhí beagnach dodhéanta: dul síos [[an Níl]] go dtí an Téibh agus busta ollmhór Fárónach (Raimséas II) a thabhairt ar ais. D’éirigh leis gan bhuíochas don saol agus do bhagairt Drovetti.

 

Thoiligh Belzoni le seandachtaí a sholáthar do Salt, agus i gceann cúpla bliain d’aimsigh sé a lán tuamaí ríoga i n[[Gleann na Ríthe]]; thug sé teampall mór Raimséas II chun solais agus d’oscail teampall Khéphrem i nGíse. Mhéadaigh ar an tsuim a bhí aige in oidhreacht na hÉigipte, agus bhreac sé síos suíomh na ndealbh go cruinn ar na pleananna. D’éirigh idir é féin agus Salt, áfach, cé gurbh é siúd an t-aon duine amháin a d’fhéad íoc as an tochailt. D’fhág Belzoni agus a bhean an Éigipt sa bhliain 1819.

Ar an droch-uair, níor fhan an rath air. Chuir sé roimhe foinse abhainn na Nigéire a fháil s[[an Afraic]], ach fuair sé bás le dinnireacht i mBéinean in aois a chúig bliana is daichead.

 

 

* [http://www.economist.com/science/displayStory.cfm?story_id=1056932 ''Ethics and archaeology. Can you dig it ?''], ''[[The Economist]]'', [[28 Bealtaine]] [[2002]]

* [http://www.belzoni.com/giovanni.htm The Great Belzoni (1778–1823)] ó [http://www.belzoni.com/ Belzoni online]

 

{{reflist}}

 

[[pl:Giovanni Battista Belzoni]]

[[pt:Giovanni Battista Belzoni]]

[[ru:Бельцони, Джованни Батиста]]

[[sh:Giovanni Battista Belzoni]]