An difríocht idir athruithe ar: "Eithneagán"

Content deleted Content added
m róbat ag mionathrú: ca:Nogat, eu:Nogat, lb:Nougat
m Róbat: Athruithe cosmaideacha
Líne 1:
[[FileÍomhá:Nougat.jpg|thumb|Eithneagán]]
Is milseogra faoi leith é '''eithneagán''' a dhéantar le [[siúcra]] nó [[mil]], [[cnó|cnónna]]nna rósta amhail [[almóinn|almóinní]], [[gallchnó|gallchnónna]]nna, cnónna [[pistéise|pistéis]] nó [[cnó coill|cnónna coill]]. Anois is arís is féidir [[toradh|torthaí]] siúcraithe tuaite a bheith mar chomhábhair. Is féidir le raimhre eithneagán a bheith bog nó crua ag brath ar a chomhábhair. Baintear feidhm as i mórán milseogra agus táirgí seacláide amhail '''[[Toblerone]]'''.
 
Tá dhá cineál eithneagán ann: geal agus donn. Déantar eithneagán geal (a d'eascair ó Montélimar, An Fhrainc, san 18ú aois) le gealacáin uibhe buailte agus tá sé bog, ach os a choinne sin, tá eithneagán donn (ar a ghlaotar ''nougatine'' i [[Fraincis|bhFraincis]]) déanta le siúcra caramalaithe agus tá uigeacht níos crua agus briosc aige.
 
== Stair agus Cúlra ==
[[FileÍomhá:Salon agriculture 2009 Nougats.jpg|thumb|right|Eithneagáin éagsúla ar thaispeáint]]
Tá eithneagán á dhéanamh leis na cianta. Déanadh san Áis ar dtús é de bharr líonmhaireacht na halmóinní, an mhil agus spíosraí. D'fhoghlaim na Gréigigh conas é a dhéanamh freisin.
 
Sa 14ú aois, cheap milseogaire i nDamaisc [[oideas]] eithneagáin ar a bhfuil eithneagán bunaithe sa lá atá inniu ann. Chuireadar leis an mblas trí chnónna pistéise ó Aleppo a chuir leis an oideas. Rinneadh eithneagán geal le siúcra, cnónna pistéise, uisce ó lus an chrainn oráiste agus blúirín fhanaile. Fuair eithneagán donn a dhath ón siúcra rua a bhaintear feidhm as san oideas. Fuair sé a thaise ó [[guma arabach|ghuma arabach]] aiceanta a chuireadh leis i rith a dhéanamh. Chuireadh [[fanaile]], rósuisce agus lus an [[oráiste]] leis an oideas chun an blas a fheabhsú.
 
Sa 17ú aois, nuair a hallmhairíodh eithneagán isteach i [[Provence|bProvence]], sa Fhrainc, ba i [[Marseille]] amháin a raibh cead eithneagán a dhéanamh. An tráth sin, ghlaoch "nux gatum" ar eithneagán de bharr na cnónna a bhí ann agus é á dhéanamh.
Líne 16:
Tháinig an t-eithneagán Montelimar a bhfuil clú agus cáil air sa lá atá inniu ann ar an bhfód i lár an t-ochtú haois déag nuair a chuireadh gealacán uibhe, leáite le mil agus siúcra, chun aer a chur sa thaos.
 
== Eithneagán Montelimar ==
[[ImageÍomhá:Borne_nationale_7_nougat.jpg|thumb|left|upright=0.8|Féirín de Montélimar : eithneagán i mála galánta.]]
[[ImageÍomhá:Plus gros nougat du monde.jpg|thumb|An t-eithneagán is mó ar domhain (le feiceáil i bPalais des Bonbons et du Nougat)]]
Is do eithneagán amháin ina bhfuil ar a laghad 30% almóinní, nó 28% almóinní agus 2% cnónna pistéise, agus 25% mil an teideal '''Nougat de Montelimar''' (Eithneagán Montelimar).
 
Líne 25:
Tá trí chuideachtaí dhéag ann a tháirgeann eithneagán Montelimar.
 
== Éagsúlacht ==
 
Tá an eithneagán a dhéantar sa [[Spáinn]], darbh ainm ''[[turrón]]'', déanta le almóinní, siúcra, mil agus gealacáin uibhe. Tá na comhábhair chéanna le fáil san eithneagán a dhéantar san [[An Iodáil|Iodáil]], a ghlaotar [[Torrone]] air, ach go bhfuil blaistiú fanaile nó citreas ann chomh maith, agus go minic cuirtear ar fáil é idir dhá bhileog de pháipéar ríse.
 
Déantar eithneagán san [[An Astráil|Astráil]] cosúil leis an t-eithneagán Francach ach gurb iad almóinní 50% dos na comhábhair, ar aon le cnónna Macadamia, [[aibreog|aibreoga]]a nó ábhair eile. De ghnáth, déantar dhá leagain - bog agus briosc. Déantar briosc é trí [[tuaslagán|thuaslagán]] siúcra a théamh chuig teochtaí éagsúla roimh na gealacáin uibhe agus an mhil a mheascadh isteach ann.
 
Is leagan eile é "''Wiener Nougat''", nó, i [[Gearmáinis|nGearmáinis]], "''Schmelz-Schokolade''" (''seacláid leáite'') nach bhfuil ann ach siúcra, cócó agus almóinní. Tá raimhre maothlach ag an t-eithneagán áirithe seo. Glaotar [[gianduia]] ar eithneagán sa [[An Ghearmáin|Ghearmáin]] de ghnáth. ''Türkischer Honig'' (mil Thurcach) an t-ainm atá ar eithneagán sa Ghearmáin.
Líne 38:
 
Tá cineálacha eithneagán éagsúla ón [[An Afraic|Afraic]] ann. Tá dathanna éagsúla orthu ón cheann geal darbh ainm ''kurtzati'' go dtí an ceann dubh darbh ainm ''baxtiti''. Bíonn torthaí mar chomhábhair iontu de ghnáth in ionad cnónna. Bíonn an méid is mó torthaí san eithneagán donn darbh ainm ''simchati''.
 
 
[[Catagóir:Bia agus deoch]]
[[Catagóir:milseograMilseogra]]
[[Catagóir:almóinníAlmóinní]]
 
[[af:Nougat]]