An difríocht idir athruithe ar: "Diospróisiam"

Content deleted Content added
No edit summary
{{bosca sonraí}} ++
Líne 1:
{{Dúil cheimiceach bosca eolais
|Ainm=Diospróisiam
|Siombal=Dy
|UAdamach=66
|MAdamach=162.500g·mol<sup>-1</sup>
|Grúpa=NA, 6, f
|Dlús=8.54 g·cm<sup>−3</sup>
|Sraith=Lantanóidigh
|Íomhá=Dy-TableImage.png
}}
Is é an '''diospróisiam''' [[dúil cheimiceach]] uimhir a 66, agus is é '''Dy''' an tsiombail a sheasann dó sna foirmlí ceimiceacha. Ceann de na [[Tearcithir|tearcithreacha]] é, ós [[Lantanóidigh|lantanóideach]] é. Miotal é a bhfuil loinnir gheal ann, ach ní féidir teacht air ach i gcomhdhúile sa dúlra. Ta sé bog insínte, agus is féidir é a ghearradh le scian agus a oibriú gan drithlí a dhéanamh.
 
Tá diospróisiam ar fáil i mianraí éagsúla, [[xéinitím]] mar shampla, ach is í an [[Monaisít|mhonaisít]] an fhoinse is tábhachtaí.
 
Tá an diospróisiam nádúrtha comhdhéanta as seacht n-[[iseatóp]], mar atá: diospróisiam a 156 (0.06 % de dhiospróisiam an dúlra), diospróisiam a 158 (0.10 %), diospróisiam a 160 (2.34 %), diospróisiam a 161 (18.91 %), diospróisiam a 162 (25.51 %), diospróisiam a 163 (24.90 %), agus diospróisiam a 164 (28.18 %). Iseatóip chobhsaí iad seo, ach amháin an chéad cheann acu, nó tagann alfa-mheath air. Tá [[leathré]] chomh fada aige, áfach, is gur féidir dearmad a dhéanamh dá radaighníomhaíocht.
 
Ba é Paul Émile Lecoq de Boisbaudran ba luaithe a d'aithin gur dúil ar leith a bhí sa diospróisiam, thiar sa bhliain 1886, ach níor haonraíodh an chéad eiseamal den mhiotal seo ach sna [[1950idí]], nuair a tháinig na modhanna oibre nua-aimseartha ianmhalartaithe ar an bhfód.
 
Má fhágtar diospróisiam faoin aer, tiocfaidh brat ocsaíde air - Dy<sub>2</sub>O<sub>3</sub>. Imoibreoidh sé leis an [[uisce]] fosta, agus é ag déanamh hiodrocsaíd diospróisiam Dy(OH)<sub>3</sub>. Mar is léir ó na samplaí seo, is é +III an uimhir ocsaídiúcháin is dual don diospróisiam, agus mar sin, is féidir a rá gur lantanóideach tipiciúil é.
 
Úsáidtear diospróisiam i ngléasra léasair, i riailmhaidí na n-imoibreoirí núicléacha, i bhfoinsí radaíochta infridheirge, i ndáileogmhéadair (ionstraimí le dáileog radaíochta an duine a thomhas), agus ina lán feidhmeanna teicneolaíocha eile.
 
[[Catagóir:Dúile ceimiceacha]]
 
[[ar:ديسبروسيوم]]
[[az:Disprozium]]
[[bn:ডিসপ্রোসিয়াম]]
[[be:Дыспрозій]]
[[be-x-old:Дыспрозій]]
[[bs:Disprozijum]]
[[bg:Диспросий]]
[[ca:Disprosi]]
[[cv:Диспрози]]
[[cs:Dysprosium]]
[[co:Disprosiu]]
[[cy:Dysprosiwm]]
[[da:Dysprosium]]
[[de:Dysprosium]]
[[et:Düsproosium]]
[[el:Δυσπρόσιο]]
[[en:Dysprosium]]
[[es:Disprosio]]
[[eo:Disprozio]]
[[eu:Disprosio]]
[[fa:دیسپروزیم]]
[[fr:Dysprosium]]
[[fur:Disprosi]]
[[gv:Dysproshum]]
[[gl:Disprosio]]
[[hak:Tit (鏑)]]
[[xal:Диспрозиум]]
[[ko:디스프로슘]]
[[hy:Դիսպրոզիում]]
[[hi:डिस्प्रोसियम]]
[[hr:Disprozij]]
[[io:Disprozio]]
[[id:Disprosium]]
[[it:Disprosio]]
[[he:דיספרוסיום]]
[[jv:Disprosium]]
[[sw:Disprosi]]
[[la:Dysprosium]]
[[lv:Disprozijs]]
[[lb:Dysprosium]]
[[lt:Disprozis]]
[[lij:Disprosio]]
[[jbo:jinmrdisprosi]]
[[hu:Diszprózium]]
[[ml:ഡിസ്പ്രോസിയം]]
[[mr:डिस्प्रोसियम]]
[[ms:Disprosium]]
[[nl:Dysprosium]]
[[ja:ジスプロシウム]]
[[no:Dysprosium]]
[[nn:Dysprosium]]
[[oc:Dispròsi]]
[[pnb:ڈائیسپورسیم]]
[[pl:Dysproz]]
[[pt:Disprósio]]
[[ro:Disprosiu]]
[[qu:Disprosyu]]
[[ru:Диспрозий]]
[[sah:Диспрозиум]]
[[stq:Dysprosium]]
[[scn:Disprosiu]]
[[simple:Dysprosium]]
[[sk:Dysprózium]]
[[sl:Disprozij]]
[[sr:Диспрозијум]]
[[sh:Disprozijum]]
[[fi:Dysprosium]]
[[sq:Disprosiumi]]
[[sv:Dysprosium]]
[[ta:டிசிப்ரோசியம்]]
[[th:ดิสโพรเซียม]]
[[tr:Disprozyum]]
[[uk:Диспрозій]]
[[ur:ڈسپروزیئم]]
[[ug:دىسپروزىي]]
[[vi:Dysprosi]]
[[war:Dysprosium]]
[[yo:Dysprosium]]
[[zh-yue:鏑]]
[[zh:镝]]