An difríocht idir athruithe ar: "Stair na Rúise roimh Pheadar Mór"

Deir an Chroinic gur gaireadh rí nó ruire de chineál éigin den taoiseach Lochlannach darbh ainm Rurik - ''Hrærekur'' in [[Íoslainnis]] an lae inniu, ''Rörek'' as [[Sualainnis]] - agus go ndeachaigh sé i gceannas ar an gcathair úd Novgorod. Faoin taca céanna - sa naoú haois - ghabh beirt taoiseach eile [[CíévCív]] in [[An Úcráin|Úcráin]] an lae inniu le húsáid na bunáite a bhaint aisti agus iad ag ionsaí [[Cathair Chonstaintín|Chathair Chonstaintín]].

Nuair a bhí an bheirt eile ag déanamh créafóige, chuaigh Vladimir i gceannas ar Chíév. Taoiseach mór cogaidh a bhí ann, ar nós a mhuintire roimh a lá féin. Chuir sé cath ar na Liotuánaigh agus na Polannaigh a raibh a dtailte ag críochantacht lena thír féin, agus rinne sé an-ghabháltas ar a gcuid siúd. Sa deireadh, áfach, chinn sé ar iompú a dhéanamh i leith an leagain Oirthearaigh den chreideamh Chríostaí, nó fuair sé nár mhiste dó dul i gcomhghuaillíocht le Cathair Chonstaintín. Bhí an Chríostaíocht ag seadú ina chúirt féin cheana, agus daoine de lucht leanúna an chreidimh nua le fáil i measc uaisle a ríochta, gan aon trácht a dhéanamh ar an bparóiste Críostaí a bhí bunaithe ag an eaglais i gCíévgCív le fada an lá le misinéireacht a dhéanamh agus le freastal ar a n-anamanna siúd a bhí ag adhradh Mac Dé cheana féin. Dealraíonn sé go raibh Vladimir sách eolach ar nósanna na Críostaíochta ó thús a shaoil, siúd is gur bhain sé féin le lucht na seanPhágántachta.

Ghlac na géillsinigh col le Svyatopolk mar gheall den tíorántacht a bhí sé a imirt orthu le teann na heagla a bhí air roimh Yaroslav. Mar shampla, shaighid sé na feallmharfóirí i mBoris agus i nGleb, beirt fhear cráifeach ar gaireadh mairtírigh náisiúnta díobh ina dhiaidh sin. Bhí comhghuaillithe Svyatopolk - na ceithearnaigh Pheitsineigeacha a fuair sé ar iasacht ó rí na bPolannach - bhí siad ag caitheamh le bunadh na háite mar a shamhlófá le harm forghabhála: ag creachadh rompu is ag loitiméireacht ar fud na háite, ag éigniú ban is ag gadaíocht. I ndeireadh báire, tháinig arm Lochlannach Yaroslav isteach ó Novgorod le CíévCív a ghabháil agus le SvYatopolk a mharú, sa bhliain 1019. Svyatopolk Mallaithe an t-aon ainm a thugtaí ar mo dhuine i ndiaidh a bháis.

Ar mhí-ámharaí an tsaoil, b'é an seanscéal sa Rúis arís é i ndiaidh bhás an phrionsa éirimiúil seo: thit a chlann agus lucht a ghaoil amach le chéile, agus an tír á lagú ag na mionchogaí is ag na trioblóidí éagsúla. D'éirigh prionsachtaí eile na Rúise níos tábhachtaí ná CíévCív: Vladimir-Suzdal thar aon cheann eile. Sa bhliain 1136 chuir muintir Novgorod ruaigeadh ar an bprionsa a chuir CíévCív chucu le dul i gceannas na cathrach. Ansin, chrom muintir Novgorod ar iad féin a rialú mar chineál poblacht, agus fágadh CíévCív ag titim le fána. Nuair a d'fhorghabh na Mongólaigh CíévCív le léirscrios iomlán a dhéanamh uirthi, ní raibh fágtha den chathair cheana féin ach scáil i mbuidéal. Sa dara leath den dóú haois déag, bhí a gradam agus a céim bainte di ag Andrey Bogalyubskiy, prionsa Vladimir-Suzdal, a chuir a chumhacht féin i gcion ar an gcathair in éis dó an t-iomlán a chreachadh dá raibh le fáil de rudaí luachmhara san áit.

De na mionphrionsachtaí a tháinig ar an bhfód nuair a bhí port Chíév seinnte, b'iad Novgorod agus Suzdal an dá cheann ba tábhachtaí, agus iad suite i dTuaisceart na Rúise, murab ionann agus CíévCív.

Tá Novgorod suite níos faide thuaidh ná CíévCív, agus mar sin, ba dual do mhuintir Novgorod súil a choinneáil ar chríocha an tuaiscirt ar lorg seansanna trádála. Sa tríú haois déag, mar sin, bhí an Fhionlainn agus an [[Poblacht na Cairéile|Cháiréil]] ina gcnámha spairne idir an tSualainn agus Novgorod, agus gach taobh ag cur chun cinn a leagan féin den Chríostaíocht i measc na dtreibheanna Fionlannacha le dílseacht agus cuidiú a thabhú uathu in éadan na námhad. D'éirigh ina chogadh idir na Sualannaigh agus na Novgoradaigh sa bhliain 1240. Thug na Sualannaigh iarracht ar inbhear na habhainne úd Neva a ghabháil, ach chloígh Prionsa Novgorod, Aleksandr (Alastair), lucht an ionraidh, agus baisteadh "Aleksandr Nevskiy", nó Alastair na habhainne Neva, mar leasainm air.

Ba mhillteanach an namhaid iad na Mongólaigh is na Tatáraigh, agus iad ag scuabadh rompu anoir gan oiread agus ballóg a fhágáil ina seasamh ina ndiaidh. B'iomaí cathair Rúiseach a scrios is a chreach siad gan taise, gan trua, gan trócaire - CíévCív, Vladimir agus Suzdal ina measc - ach d'éirigh leis an bPrionsa Alastair thuasluaite dul i gcomhchainteanna leis na Mongólaigh. Shábháil sé é féin agus a ríocht trí cháin bhliantúil a ghealladh do na danair seo.