An difríocht idir athruithe ar: "Gaeilge na Mumhan"

Content deleted Content added
Líne 153:
* ''harasaí'' an rud a dtugtar ''delirium tremens'' air i Laidin na ndochtúirí
* ''iaigh/iamh'' a úsáidtear sa chanúint go minic in áit ''dún/dúnadh''
* ''laochas'': úsáidtear an focal seo i gciall an bhróid i nGaeilge na Rinne. ''Tá laochas orm'' = tá bród orm.
* ''leásaí'' leisciúil
* ''leis'': úsáidtear é sa chiall "freisin", "fosta".
* ''lofa'' aidiacht ghinearálta lochtaithe: ''tá an bia so lofa''. ''Lobhtha'', ''lobhaite'' a deirtear sa bhunchiall.
* ''lógóireacht'' olagón, mairgneach. Is dócha gur ''olagóireacht'' a bhí ann ar dtús. Focal ónan Rinnfocal seo an-tipiciúil i gContaenGaeilge na Rinne, ach feictear i dtéacsanna ó Ghaeltachtaí eile Phortna LáirgeMumhan atáé annfreisin.
* ''luchaig'' (nó ''luchaidh'', ''luchaigh'', ach is ionann an fuaimniú) - uimhir iolra an fhocail "luch". Sa teanga chaighdeánach is ainmfhocal rialta de chuid an dara díochlaonadh é.
* ''Meirice'' nó ''Aimeirice'' (béim ar an dara siolla) a deirtear i gCúige Mumhan, in áit ''Meiriceá''
Line 184 ⟶ 186:
* ''siúicre'' siúcra
* ''slí'': is minic a chloisfeá sa chiall "spás" é
* ''sóinseáil, seoinseáil'' briseadh airgid; athrú aimsire. Tá an focal seo gaolmhar le ''change'' an Bhéarla, ach is léir gur tháinig an dá fhocal as an bhFraincis Normannach ar dtús. Bíonn focal as an teanga sin níos coitianta i nGaeilge na Mumhan ná i gcanúintí eile na teanga.
* ''speabhraídí'' ciopóga (a bheith ar dhuine), meascán mearaí.
* ''srois, sroisint'' sroich, sroicheadh
Line 191 ⟶ 193:
* ''támáilte'' cúthail, cotúil
* ''téanam!'' tar liom! - Níl ach dhá fhoirm ag an mbriathar seo: modh foshuiteach na haimsire láithrí in uimhir iolra na chéad phearsan (''téanam!'') agus an t-ainmfhocal briathartha (''téanachtaint'')
* ''tarrac'' tarraingt. ''Tá tarrac ar bhia againn anso'' tá a lán bia againn anseo - is é an smaoineamh gur féidir leat tarraingt ar fhoinse an bhia mar is mian leat agus ní spíonfaidh tú í.
* ''tarrac'' tarraingt
* ''tindeáil'' freastal, bheith ag tabhairt aire
* ''tionóisc'' taisme, timpiste
Line 198 ⟶ 200:
* ''trangláil'' tranglam, trioblóid, clampar
* ''tuin'' blas coimhthíoch ar chaint an duine
* ''tulca'' báisteach throm,; taom feirge
* ''várnáil'' rabhadh, foláireamh