An difríocht idir athruithe ar: "Iúpatar (pláinéad)"
Content deleted Content added
m r2.6.4) (róbat ag mionathrú: za:Ndaundeiqfaex |
mNo edit summary |
||
Líne 136:
|}
Is é '''Iúpatar''' an cúigiú [[
Is plainéad gáis é Iúpatar, gan aon dromchla soladach, cé go bhfuil croílár cloiche istigh ann. Uaireanta, tugtar [[Gásfhathach|gásfhathaigh]] ar phláinéid den chineál seo sa ghrianchóras, agus tá ceithre cinn acu ann: Iúpatar, [[Satarn (pláinéad)|Satarn]], [[Úránas (pláinéad)|Úránas]] agus [[Neiptiún (pláinéad)|Neiptiún]]. Is iad na scamaill san atmaisféar atá le feiceáil ón domhan. [[Hidrigin]] (90%) agus [[héiliam]] (10%) ar fad atá sa phlainéad seachas blúirí bídeacha de gháis eile, [[uisce]], agus [[amóinia]]. Tá Iúpatar 142,984 chiliméadar ar trastomhas, agus is ionann a mhais agus 317.8 domhan. Bíonn sé 778 milliún ciliméadar ón nGrian, ar meán. Tá an lá an-ghearr – 9 n-uair agus 55 nóiméad, agus tá bliain Iúpatair cothrom le 11.86 bliana de chuid an domhain. -108 °C an mheánteocht atá ann.
Tagann níos mó fuinnimh as Iúpatar i bhfoirm radaíochta ná mar a fhaigheann sé ón ghrian. Tá fáinní beaga dorcha timpeall ar Iúpatar ach níl siad le feiceáil ón domhan mar atá cuid
Bhí 63 shatailít ag Iúpatar, nuair a seiceáladh an uair dheireanach é, ach bíonn cinn nua á n-aithint go minic. Is gnách folúsghlantóir an spáis a thabhairt ar Iúpatar, nó baineann sé den spás an chuid is mó de na scuabréaltaí agus de na hastaróidigh a d'fhéadfadh dochar a dhéanamh don Domhan. Chonacthas sampla maith den obair seo i Mí Iúil 1994, nuair a bhuail an scuabréalta úd Shoemaker-Levy 9 faoi Iúpatar.
|