An difríocht idir athruithe ar: "Fianna Fáil"
Content deleted Content added
No edit summary |
m Cealaíodh athruithe 92.13.192.211 (Plé); ar ais chuig leagan le MerlIwBot |
||
Líne 1:
{{Bosca Sonraí Páirtí Polaitíochta
|dath = #39730C
|ainm = Fianna Fáil
|lógó = [[Íomhá:Fiannafail.jpg|160px]]
|ceannasaíocht = [[Mícheál Ó Máirtín]]
|bunaithe = [[23 Márta]], [[1926]]
|ceanncheathrú = 65-66 Sráid an Mhóta Íochtarach<br /> [[BÁC]] 2
|idéeolaíocht = [[Lárnachas]]<br />[[Poblachtánachas Éireannach]]<br />[[Pobalachas]]
|eile_teideal = Cleamhnas
|eile = ''[[Alliance for Europe of the Nations]]''
|dathanna = [[Glas]], [[Oráiste (dath)|Oráiste]]
|gréasáin = [http://www.fiannafail.ie www.fiannafail.ie]
}}
Is [[Páirtí polaitíochta|pairtí polaitiúil]] é '''Fianna Fáil''' i b[[Poblacht na hÉireann]]. Tagann an t-ainm ón seanchas mar ba bhuíon laochra iad na Fianna faoi cheannas [[Fionn Mac Cumhaill|Fhinn Mhic Cumhaill]]. B'ainm "Inis Fáil" a glacadh mar ainm eile ar Éirinn. Bhí scoilt i [[Sinn Féin]] tar éis an conradh i [[1922]] idir Éirinn is an Bhreatain Mhór a chuir deireadh le [[Cogadh na Saoirse (Éire)|Cogadh na Saoirse]]. D'fhág [[Eamon de Valera]] [[Sinn Féin]] i [[1925]] mar níor mhaith leis an bpairtí a suíocháin a ghlacadh sa [[Dáil Éireann|Dháil]] mar gheall ar an mionn dílseachta do rí na Breataine. Ag an am sin, dúirt [[Seán F. Lemass|Seán Lemass]] gur 'pairtí leath-bhunreachtúil' ab ea an pairtí mar ní raibh siad ach ag féachaint cad ab fhéidir leo a fháil trí mheáin pholaitiúla agus dá mbeadh gá ann, d'fhillfidís arís ar an bhforéigean. Is minic ''An Páirtí Poblachtach'' nó ''The Republican Party'' mar fhotheideal ar ainm an pháirtí.
== An páirtí ==
Bunaíodh an pairtí le trí bhunaidhm -
# An tír a athaontú
# Tír féin-chothaithe a chruthú
# An Ghaeilge a neartú
Is é Fianna Fáil an pairtí is mó in [[Éire|Éirinn]] agus bhí siad i gcumhacht i 23 Dáil as an 29 a bhí ann. Ba rialtas Fhianna Fáil é an rialtas is faide, ó [[1932]]-[[1948]], nuair a tháinig comhrialtas i gcomharba orthu, a thit ceithre bliain níos déanaí nuair a bhuaigh Fianna Fáil olltoghchán eile faoi [[Eamon de Valera]].
== Stair ==
Bunaíodh an páirtí ar an 23ú lá de Márta 1926. Is ar an dara le d'Aibreán a rinne an páirtí cinneadh ar a ainm. Bhí Seán Lemass i bhfabhar an ainm 'The Republican Party', ach is Éamon De Valera, ceannaire an páirtí a rinne an cinneadh, agus is é an t-ainm 'Fianna Fáil' a phioc sé.
Ar an 16ú lá de Bealtaine bhí chéad cruinniú an páirtí san amharclann 'La Scala' i mBaile Átha Cliath.
Bhunaigh an páirtí a gcéad rialtas i Mí na Márta [[1932]] le cabhair ón [[Páirtí an Lucht Oibre (Éire)|Lucht Oibre]]. Ghéill rialtas [[Cumann na nGaedheal|Chumann na nGaedhael]] riarachán na tíre dóibh agus ba chéim mhór í seo do dhaonlathas na hÉireann mar bhí na daoine céanna á marú i g[[Cogadh Cathartha na hÉireann|Cogadh Cathartha]] cúpla bliain roimhe sin. I mí Eanáir [[1933]] d'fhógair de Valera toghchán agus bhuaigh an páirtí móramh sa [[Dáil Éireann|Dáil]].
Tháinig a lán [[Scannal Fianna Fáil|scannal]] chuig Fianna Fáil trína bliana. An [[Triail na nArm]] sa [[1970í|seachtóidí]], nuair a cúisíodh [[Cathal Ó hEochaidh]] agus aire eile ó bheith ag tabhairt airm don t[[IRA]], agus díbríodh iad ón gcaibinéid. Fuair an triail amach nach raibh baint acu le airm soláthar agus d'éirigh leis an Eochaigh a bheith ina [[Taoiseach|Thaoiseach]] níos déanaí. Sna [[1990í|nóchaidí]], bhí cúpla scannal faoi thabhairt conradh pleanála. Mar thoradh, chuaigh daoine chuig priosún agus chuir an rialtas a lán binse fiosrúcháin ar bhun.
I mí Meitheamh 2009 chaill Fianna Fáil a lán suíocháin sna toghcháin áitiúla, agus anois tá níos mó suíocháin ag [[Fine Gael]] sna húdaráis áitiúla.
== Ceannairí ==
Is é [[Eamon de Valera]] an ceannaire a mhair an t-am is faide.
* [[Eamon de Valera]], 1926-1959
* [[Seán F. Lemass|Seán Lemass]] 1959-1966
* [[Seán Ó Loingsigh]] 1966-1979
* [[Cathal Ó hEochaidh]] 1979-1992
* [[Ailbhe Mac Raghnaill]] 1992-1994
* [[Parthalán Ó hEachthairn]] 1994-2008
* [[Brian Ó Comhain]] 2008-2011
* [[Mícheál Ó Máirtín]] 2011-anois<ref>http://www.nuacht24.com/nuacht/naisiunta/ceannaire-nua-fhianna-fail/</ref><ref>http://www.rte.ie/news/2011/0126/politics_tracker.html</ref>
== Tagairtí ==
{{reflist}}
== Naisc sheachtracha ==
* [http://www.fiannafail.ie/ FiannaFáil.ie, suíomh oifigiúil.]
* [http://www.ogra.ie/ Ógra.ie, suíomh oifigiúl Ógra Fianna Fáil]
[[Catagóir:Páirtithe polaitíochta i bPoblacht na hÉireann]]
[[bs:Fianna Fáil]]
[[ca:Fianna Fáil]]
[[cs:Fianna Fáil]]
[[cy:Fianna Fáil]]
[[da:Fianna Fáil]]
[[de:Fianna Fáil]]
[[el:Φιάνα Φάιλ]]
[[en:Fianna Fáil]]
[[eo:Soldatoj de Irlando]]
[[es:Fianna Fáil]]
[[eu:Fianna Fáil]]
[[fi:Fianna Fáil]]
[[fr:Fianna Fáil]]
[[gd:Fianna Fáil]]
[[gl:Fianna Fáil]]
[[gv:Fianna Fáil]]
[[he:פיאנה פול]]
[[hr:Fianna Fáil]]
[[id:Fianna Fáil]]
[[it:Fianna Fáil]]
[[ja:フィアナ・フォイル]]
[[ko:피아나 페일]]
[[nl:Fianna Fáil]]
[[no:Fianna Fáil]]
[[pl:Fianna Fáil]]
[[pt:Fianna Fáil]]
[[ro:Fianna Fáil]]
[[ru:Фианна Файл]]
[[sh:Fianna Fáil]]
[[simple:Fianna Fáil]]
[[sv:Fianna Fáil]]
[[tr:Fianna Fáil]]
[[zh:愛爾蘭共和黨]]
|